مشاهده پیوست 59290
گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea)
گیاه دارویی سرخارگل (اکیناسه)
Echinacea purpurea
Purple Coneflower
Asteraceae
معرفی و گیاهشناسی
سرخارگل گیاهی علفی و چند ساله از تیره ی کاسنی می باشد که ارتفاع آن حداکثر به 1 تا 1.5 متر می رسد. برگ های پایین ساقه تخم مرغی تا نیزه ای شکل هستند که حداکثر 30 سانتی متر طول و 20 سانتی متر عرض دارند. ساقه از انشعابات فراوانی برخوردار بوده و دارای پرزهای زبر و خشن است. گلها معمولا به رنگ ارغوانی، صورتی، قرمز ارغوانی، زرد و نارنجی دیده می شوند و دیسک مرکز آنها (گلهای لوله ای) سبز تیره، قهوه ای تیره و سیاهرنگ می باشد. این گیاه برای اولين بار در سال 1372 توسط جناب آقاي دکتر رضا اميدبيگي به ايران آورده شد و توسط آقاي دکتر سيد محمد فخر طباطبايي به نام سرخارگل نامگذاري گردید.
نیازهای اکولوژیکی و پراکنش
سرخارگل به نور فراوان احتیاج دارد و خاکهای سبک (شنی) و متوسط (لومی) را تحمل می کند. قادر است خشکی را به خوبی تحمل نماید. این گیاه به سرما مقاوم بوده و تا دماي منفی 10 درجه سانتي گراد را به راحتي تحمل مي کند.
سرخارگل بومي آمريکاي شمالي است ولي امروزه در اکثر نقاط اروپا و آسيا و حتي برخي نقاط ايران هم به طور انبوه کشت مي شود. سرخارگل بصورت خودرو در جلگه هاي شمال شرقي تگزاس، ميسوري و ميشيگان یافت می گردد.
کاشت، داشت و برداشت
سرخارگل معمولا به دو طریق تکثیر می شود: 1- تکثیر با بذر. بذرها از نیمه ی دوم اسفند تا نیمه ی اول فروردین در خزانه یا گلخانه پاشیده شده و با خاک تا عمق حداکثر 2 سانتی متر پوشیده می شوند. بذور سرخارگل معمولا از قوه رویشی پایینی برخوردار هستند و برای جوانه زنی نیازمند رطوبت بالا می باشند. بوته های قوی تر و پرپشت تر در پاییز به زمین اصلی منتقل می شوند و سایر بوته ها تا بهار سال آینده در گلخانه نگهداری می شوند. در طی تحقیقاتی که در منطقه ی شمال شرق تهران (زردبند) توسط امیدبیگی و همکاران صورت گرفته است، 15 تیر تا 15 مرداد زمان مناسبی برای انتقال نشا عنوان شده است. 2- تکثیر به وسیله ی تقسیم بوته. در این روش معمولا از گیاهان 3 ساله استفاده می شود. در اواسط پاییز ابتدا شاخ و برگهای اضافی و مزاحم حذف گردیده و سپس بوته از خاک خارج می شود. بوته را به چهار تا پنج قسمت که هر کدام دارای مقداری ریشه باشند تقسیم کرده و کشت می کنند. ریشه گیاهان تا زمان کاشت بایستی بصورت مرطوب نگهداری شود.
سرخارگل گیاه کم توقعی است و نیاز زیادی به عملیات کود دهی ندارد ولی اگر در حین داشت بطور ماهیانه آنرا با یک کود متعادل تغذیه کنیم نتیجه ی بهتری خواهیم گرفت.
در مرحله گل دهی کامل پیکره رویشی از ارتفاع 20 سانتی متری برداشت می گردد. سرخارگل تا سال چهارم دارای بازده اقتصادی می باشد.
تركيبات شيميايي و فرآوری
تمام پیکر این گیاه اعم از ریشه و پیکر رویشی حاوی مواد ارزشمندی از قبیل ترکیبات آلکیل آمیدی، ایزوبوتیل آمید، اسید شیکوریک و ... است. همچنین دارای اسانس هم می باشد که مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس سرخارگل را هومولن، کاریوفیلن و اکسید کاریوفیلن تشکیل می دهند.
خواص درمانی و کاربردها
بومیان آمریکا از اوایل قرن 17 میلادی از این گیاه برای درمان مار گزیدگی، بیماری های لثه و دهان، سرماخوردگی و ... استفاده می کرده اند. سرخارگل امروزه به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی در جهان مطرح است و کشت و کار آن به صورت فزاینده ای درحال افزایش است. از آنجا که این گیاه خاصیت تقویت سیستم ایمنی بدن و ضد ویروس دارد، در درمان بسیاری بیماریهای ویروسی می توان از آن استفاده کرد و امروزه به عنوان کاندیدای درمان بیماری ایدز مطرح می باشد. امید است که در کشورمان بیش از پیش به کاربردهای دارویی این گیاه توجه گردد.
گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea)
گیاه دارویی سرخارگل (اکیناسه)
Echinacea purpurea
Purple Coneflower
Asteraceae
معرفی و گیاهشناسی
سرخارگل گیاهی علفی و چند ساله از تیره ی کاسنی می باشد که ارتفاع آن حداکثر به 1 تا 1.5 متر می رسد. برگ های پایین ساقه تخم مرغی تا نیزه ای شکل هستند که حداکثر 30 سانتی متر طول و 20 سانتی متر عرض دارند. ساقه از انشعابات فراوانی برخوردار بوده و دارای پرزهای زبر و خشن است. گلها معمولا به رنگ ارغوانی، صورتی، قرمز ارغوانی، زرد و نارنجی دیده می شوند و دیسک مرکز آنها (گلهای لوله ای) سبز تیره، قهوه ای تیره و سیاهرنگ می باشد. این گیاه برای اولين بار در سال 1372 توسط جناب آقاي دکتر رضا اميدبيگي به ايران آورده شد و توسط آقاي دکتر سيد محمد فخر طباطبايي به نام سرخارگل نامگذاري گردید.
نیازهای اکولوژیکی و پراکنش
سرخارگل به نور فراوان احتیاج دارد و خاکهای سبک (شنی) و متوسط (لومی) را تحمل می کند. قادر است خشکی را به خوبی تحمل نماید. این گیاه به سرما مقاوم بوده و تا دماي منفی 10 درجه سانتي گراد را به راحتي تحمل مي کند.
سرخارگل بومي آمريکاي شمالي است ولي امروزه در اکثر نقاط اروپا و آسيا و حتي برخي نقاط ايران هم به طور انبوه کشت مي شود. سرخارگل بصورت خودرو در جلگه هاي شمال شرقي تگزاس، ميسوري و ميشيگان یافت می گردد.
کاشت، داشت و برداشت
سرخارگل معمولا به دو طریق تکثیر می شود: 1- تکثیر با بذر. بذرها از نیمه ی دوم اسفند تا نیمه ی اول فروردین در خزانه یا گلخانه پاشیده شده و با خاک تا عمق حداکثر 2 سانتی متر پوشیده می شوند. بذور سرخارگل معمولا از قوه رویشی پایینی برخوردار هستند و برای جوانه زنی نیازمند رطوبت بالا می باشند. بوته های قوی تر و پرپشت تر در پاییز به زمین اصلی منتقل می شوند و سایر بوته ها تا بهار سال آینده در گلخانه نگهداری می شوند. در طی تحقیقاتی که در منطقه ی شمال شرق تهران (زردبند) توسط امیدبیگی و همکاران صورت گرفته است، 15 تیر تا 15 مرداد زمان مناسبی برای انتقال نشا عنوان شده است. 2- تکثیر به وسیله ی تقسیم بوته. در این روش معمولا از گیاهان 3 ساله استفاده می شود. در اواسط پاییز ابتدا شاخ و برگهای اضافی و مزاحم حذف گردیده و سپس بوته از خاک خارج می شود. بوته را به چهار تا پنج قسمت که هر کدام دارای مقداری ریشه باشند تقسیم کرده و کشت می کنند. ریشه گیاهان تا زمان کاشت بایستی بصورت مرطوب نگهداری شود.
سرخارگل گیاه کم توقعی است و نیاز زیادی به عملیات کود دهی ندارد ولی اگر در حین داشت بطور ماهیانه آنرا با یک کود متعادل تغذیه کنیم نتیجه ی بهتری خواهیم گرفت.
در مرحله گل دهی کامل پیکره رویشی از ارتفاع 20 سانتی متری برداشت می گردد. سرخارگل تا سال چهارم دارای بازده اقتصادی می باشد.
تركيبات شيميايي و فرآوری
تمام پیکر این گیاه اعم از ریشه و پیکر رویشی حاوی مواد ارزشمندی از قبیل ترکیبات آلکیل آمیدی، ایزوبوتیل آمید، اسید شیکوریک و ... است. همچنین دارای اسانس هم می باشد که مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس سرخارگل را هومولن، کاریوفیلن و اکسید کاریوفیلن تشکیل می دهند.
خواص درمانی و کاربردها
بومیان آمریکا از اوایل قرن 17 میلادی از این گیاه برای درمان مار گزیدگی، بیماری های لثه و دهان، سرماخوردگی و ... استفاده می کرده اند. سرخارگل امروزه به عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی در جهان مطرح است و کشت و کار آن به صورت فزاینده ای درحال افزایش است. از آنجا که این گیاه خاصیت تقویت سیستم ایمنی بدن و ضد ویروس دارد، در درمان بسیاری بیماریهای ویروسی می توان از آن استفاده کرد و امروزه به عنوان کاندیدای درمان بیماری ایدز مطرح می باشد. امید است که در کشورمان بیش از پیش به کاربردهای دارویی این گیاه توجه گردد.