marya_com
عضو جدید
تمدن ایلام (Elam)
·دشت ایلام که مرکز کهن آن سوزیان یاسوز (شوش sus) است، سرزمین حاصلخیز با رودهایی چون دز، کرخه و کارون است.
·سومریها ایلام را ″NIM″ به مفهوم ″سرزمین بلند″ مینامیدند.
·از کهنترین اقوام ساکن خوزستان امروزی که در میانه هزاره چهارم و سوم پ. م نخستین پادشاهی را در ایران بنیاد نهادند.
·ایلامیها حلقه ارتباط بین ایران و سومر و انتقال دهنده تمدن میان رودان به خاک ایران بودند.
·نام خوزستان برگرفته از نام ایلامیان یعنی شوشیانا یا سوسیانا (susiana) میباشد.
·معماری ایلام دربرگیرنده سه دوره کهن، میانی و نوین است.
·معماری ایلام کهن : ساخت معابد شاخی بر فراز یک شالوده ایوان دار که پلههایی برای دسترسی در پشت معبد داشته است.
·معماری ایلام میانی : درخشانترین دستاورد معماری این دوره ساخت زیگورات چغازنبیل بر کرانه غربی رود دز بود.
· زیگورات چغازنبیل : واژه زیگورات به زبان سومری به مفهوم بنای سر به آسمان کشیده یا به عبارت دیگر پیوند میان آسمان و زمین میباشد.
· فرم زیگورات دستاورد هندسی شکل کوههای مقدس فلات ایران است. زیرا مردمی که از سرزمینهای شرقی آمده بودند، نمیتوانستند کوهستانهای خود را همراه بیاورند. بدین سان کوههایی برای خود ساختند و به آن نام تپه مقدس دادند.
· ویژگی سازهای که علت پایداری این بناست، اینکه هر طبقه به جای اینکه بر روی قسمت میانی طبقه پایینتر بنا شود، مستقیما از کف زمین آغاز میگردد. این بنای چهارگوش به ضلع 105 متر دارای پنج طبقه و هر طبقه کوچکتر از طبقه زیرین بوده است.
·بلندای این بنا 53 متر (امروزه سه طبقه با 25 متر ارتفاع) می باشد.
· مراحل ساخت : ابتدا نخستین مرحله ساختمانی بنا به صورت سکوی چهار ضلعی به بلندی یک متر و پهنای سه متر از آجر ساختهاند و پس از آن درون این حاشیه چهارضلعی یک ردیف اتاقهای دراز و باریک گرداگرد فضای مرکزی بنا کردهاند و بدین ترتیب بنای معبد شامل صحن گسترده چهارگوش و اتاقهای پیرامون آن بوده است وسپس تلاش نمودهاند که فضای صحن را برای ساختمان معبد پنج طبقه مورد استفاده قرار دهند و به این منظور هر یک از طبقات دوم، سوم و چهارم را به طور جداگانه از کف صحن (که هم کف با سکوی نخستین و 28 اتاق بوده) به وسیله چیدن خشتها بالا آورده بدین ترتیب بنای معبد را به صورت سکوی بلند پنج اشکوبه برافراشته و اتاق اصلی جایگاه عبادت را برفراز طبقه چهارم احداث نمودهاند.
·افزون بر تفاوت مهم سازهای این معبد ایلامی با دیگر زیگورات های سومری، ساخت دستگاه پله آن
میباشد که هم سرپوشیده و هم مجهز به ایستگاه پله بوده و برای رسیدن به اتاق اصلی (بر فراز طبقه چهارم) بایستی چهار سوی معبد در طبقات مختلف پیموده شود و یک راست نمیتوان به اتاق مقدس دسترسی داشت.
·دستاوردهای معماری : به کارگیری قوس نیمدایره، آجر لعابدار، آجر با نقش برجسته (میخی)، قیر برای عایقکاری و لوله های استوانهای شکل از جنس شیشه برای تزیین بنا
·بنای باشکوه چغازنبیل (choga-zanbil) توسط اونتاش گال (untash-gal) پادشاه ایلام برای تقدیم به خدای ایلام به نام این شوشیناک (Inshushinak) در حدود سال 1250 پ. م در شهر دورانتاش (Duruntash) ساخته شد.
·معبد دارای هفت دروازه و یک تصفیه خانه پیشرفته برای استفاده از آب رود کرخه بوده است.
· معماری ایلام نوین : معابد با شکوه و کوچک تری در شهر دور ـ انتاش مربوط به اواخر سده 8 پ . م با آجرهای لعابدار سبز رنگ ظریف و تکنیک ساخت پیشرفته که مجهز به سه شاخ بزرگ بودند ساخته شد.
· خط میخی ایلامی، ظرف سفالی شوش با نقوش بسیار ظریف، لعاب کاری از دستاوردهای این تمدن دیرینه میباشد.
· تندیس اینشوشیناک در پی یورش آشوربانی پال پادشاه جنگجوی آشوری به شهر نینوا پایتخت آشوریان ربوده شد و حکومت ایلام سقوط نمود.
آخرین ویرایش توسط مدیر:
