در گوشه اتاق، داخل كيف، درون گنجه و حتي در پاركينگ خانه ما كالاهايي وجود دارند كه ضروري نيستند، ولي نتوانسته ايم در مقابل خريدشان مقاومت كنيم. اما چه چيزي ما را به سمت خريد كالاهاي غيرضروري سوق داده است؟
تحقيقات بيش از پيش ثابت ميكند فقط حرص و آز نيست كه ما را به سوي مصرف ميكشاند، بلكه به خاطر غرايز ذاتي اوليه مان خريد ميكنيم؛ چراكه خريد واكنش لذت بخشي در مغزمان ايجاد ميكند. حتي ژنها هم در اين زمينه اثرگذارند. به گفته پاكو آندرهيل مؤلف كتاب «چرا خريد ميكنيم؟»، غريزه خريد در انسان از غريزه جمعآوري شكار تغيير شكل يافته. آندرهيل از ديد انسان شناسي به خريداران نظر افكنده و در طول چند دهه هزاران مشتري در امريكا، ايتاليا و استراليا را ردگيري كرده تا رفتار آنها را هنگام خريد بررسي كند.
او به مقايسه نحوه خريد در زنان و مردان ميپردازد و مينويسد:«زنان تمايل بيشتري به خريد نشان ميدهند. با آرامش در فروشگاهها راه ميروند، كالاها را بررسي ميكنند، محصولات را با قيمتها ميسنجند، با فروشندگان وارد تعامل ميشوند و سؤال ميپرسند. اما مردان مستقيماً آنچه را كه ميخواهند بخرند هدف ميگيرند و صبر كمتري براي ديدن مكانهاي مختلف نشان ميدهند.» پروفسور چارلز آرني استاد اقتصاد دانشگاه سيدني هم ميگويد كه براي همه ما خريد راهي است براي اين كه احساس بهتري پيدا كنيم. خريد محيطي ايجاد ميكند تا دور هم جمع شويم و از نظر اجتماعي تعامل داشته باشيم يا بعد از يك موفقيت حرفهاي به خودمان جايزه بدهيم.
ديويد ميك و مايكل ديموس استادان دانشگاه فلوريدا كه نتيجه تحقيقشان اخيراً به چاپ رسيده هم ميگويند كه ما خريد ميكنيم تا از استرسمان بكاهيم، موفقيتهاي شخصيمان را جشن بگيريم، مرهمي براي افسردگيمان بيابيم و يا با يأسهاي كوچك زندگيمان كنار بياييم. اما وقتي تصميم ميگيريم كالايي بخريم در مغزمان چه رخ ميدهد؟ تحقيقي كه به وسيله برايان ناتسون استاد عصبشناسي دانشگاه استنفورد انجام شده حاكي از اين است كه در اين هنگام تقلاهايي در مغزمان شكل ميگيرد. وقتي به فكر خريد ميافتيم هستههاي اكامبنز بيدار ميشود. هستههاي اكامبنز مجموعهاي از نورونها هستند كه با افزايش توليد انتقال دهنده عصبي دوپامين در دادن احساس مطبوع به ما نقش اساسي ايفا ميكنند. اما وقتي قيمت كالا را در نظر ميگيريم اينسولا كه بخشي از قشر مخ است فعال ميشود. اين فرضيه وجود دارد كه اينسولا در احساس ضرر و زيان و فقدان نقش دارد. تحقيق ديگري هم نشان ميدهد اين كه چه چيزي را براي خريد كردن انتخاب ميكنيم و نيز عادات خريد ما تحت تأثير آرايش ژنتيكي قرار دارد و خريد كالاهاي بخصوصي مثل فيلمهاي علمي- تخيلي يا شكلات پايههاي ژنتيكي دارد، ولي خريد كالايي مثل سس گوجه فرنگي چنين نيست. به قول روانشناسي به نام آدام فرير در خريد يك كالا هم تصميمگيري عاطفي و هم تصميم گيري عقلاني دخالت دارد. ما دوست داريم به خودمان بباورانيم تصميم مان كاملاً عقلاني است اما ميدانيم كه واقعيت چنين نيست.
لينک خبر: http://www.iran-newspaper.com/HTMLResources/Tools/PrintVersion/?NewsID=newsContent_103583
منبع خبر: ايران