نقش جلبک‌ها در کاهش آلودگی آب‌ها

ni_rosa_ce

کاربر حرفه ای
کاربر ممتاز
فاضلاب‌های شهری حاوی مقادیر زیادی مواد آلی و معدنی است ولی اکسیژن آن بسیار کم است. یکی از روش‌های آسان که در ایستگاه‌های تصفیه آب برای تصفیه این نوع فاضلاب‌ها بکار می‌رود، ایجاد حوضچه‌های سیمانی کم‌عمق و با وسعت زیاد است. رشد جلبک‌ها در این حوضچه‌ها باعث زیادشدن و افزایش اکسیژن آن می‌شود. در اثر افزایش اکسیژن، تعداد میکروارگانیزم هوازی در آب زیاد شده و در نتیجة فعالیت آنها، مواد آلی موجود در آب تجزیه می‌شود. کاربرد جلبک‌ها در تصفیه فاضلاب فاضلاب‌ها میکروارگانیزم‌های فاسد و پوسیده را در خود پناه داده و پرورش می‌دهد. استفاده از جلبک‌های سبز و کوچک‌اندام نظیر Euglena، Chlamydomonas و Chlorella در مسیر کانال خروجی مخازن بزرگ و کم‌عمق فاضلابی (اکسیداسیون فاضلابی) سریع‌ترین و کم‌هزینه‌ترین روشی است که به‌طور موثر می‌تواند مواد فاسد و خطرناک را به کود‌های با ارزش و بدون بو تبدیل کند و همانند کاتالیزور عمل می‌کند. رشد این جلبک‌ها به عنوان گیاه تصفیه‌کننده در کانال‌های فاضلاب‌ها نیز حائز اهمیت است. این جلبک‌ها برای انجام فعالیت‌های متابولیسم خود نیترات‌ها و فسفات‌ها را مصرف و با انجام پروسه فتوسنتز، اکسیژن آزاد می‌کنند و اکسیژن آزاد شده به باکتری‌های هوازی کمک می‌کند تا در تجزیه مواد خام فاضلاب‌ها فعال باشند. فاضلاب‌هایی که بیشتر از ضایعات صنعتی و شهرنشینی ایجاد شده باشند، دارای بسیاری از ‌ترکیبات آلی و معدنی هستند که در آنها حل شده و به حالت معلق در آمده است. تصفیه چنین فاضلاب‌هایی غالباً یک امر اکسیژناسیون تلقی می‌شود. لذا پدیده اکسیژنه نمودن به وسیله جلبک‌ها بسیار متداول است. برخی از جلبک‌ها نظیر Scenedesmus Chlorella، Euglena و Chlamydomonas در این پدیده بسیار موثر واقع می‌شوند. اکسیژنه کردن فاضلاب‌ها به خصوص در توده‌های کوچک نظیر استخرها ضرورت دارد تا بوی بد از آنها برطرف شود. به این‌ترتیب جلبک‌ها نقش مهمی را در تصفیه فاضلاب‌ها به عهده دارند که گاه به صورت طبیعی این پدیده انجام می‌شود. پروسه فتوسنتز توسط جلبک‌ها سبب وفور اکسیژن می‌شود و اکسیژن تولیدشده به مصرف میکروارگانیزم‌ها می‌رسد که میکروارگانیزم‌ها مسئولیت تجزیه کردن بقایای مواد آلی را در فاضلاب‌ها به عهده دارند. امروزه بهره‌برداری از جلبک‌ها در ابعاد صنعتی، کشاورزی، دارویی و غذایی ابعاد بسیار گسترده‌ای یافته و فن‌آوری مدرن برای تولید و بهره‌برداری از جلبک‌ها در کشور‌های صنعتی و پیشرفته جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. جلبک‌ها از تواناترین گیاهان هستند. آنها قادر هستند آب و هوا را پاک کنند، مرغ‌ها را چاق‌تر و سالم‌تر سازند، رنگ ماهی‌های قرمز را قرمزتر کنند و از همه مهم‌تر انسان را سالم‌تر سازند. جلبک‌ها قادر هستند انرژی آینده مورد نیاز بشر را فراهم کنند. خوشبختانه در کشور ما نیز بر اثر شرایط جغرافیایی خاص، گسترش جلبک‌ها آن چنان است که بسیاری از گیاهان تولیدکننده مواد اولیه دارویی را داریم و می‌توانیم با بهره‌گیری از آنها از ورود این مواد از خارج جلوگیری کنیم. جلبک‌های دریایی در سواحل صخره‌ای جنوب کشور به ویژه سواحل استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان و بوشهر به فراوانی یافت می‌شوند و اگرچه سابقه مطالعه در زمینه شناسایی جلبک‌های دریایی در سواحل جنوبی به سال 1845 میلادی برمی‌گردد ولی تاکنون در این فعالیت‌ها کمتر به جنبه‌های تجاری و کسب ثروت توجه شده است. در پژوهش‌های انجام شده بیش از 250 گونه جلبکی در سواحل جنوب کشور شناسایی شده است که بسیاری از گونه‌ها دارای خواص کاربردی هستند و در سطح جهانی از آنها استفاده می‌شود. طبق نتایج، تعدادی از پژوهش‌های انجام گرفته، کیفیت برخی از مواد به دست آمده از جلبک‌های سواحل جنوبی ایران حتی از فرآورده‌های به دست آمده از سایر کشورها هم بهتر بوده است. در سال 1371 یکصد و هشتاد تن اسیدآلژنیک و املاح و استرهای آن تحت عنوان قرص و گرد خمیر ویژه دهان و دندان در جمع حدود 5 میلیون دلار واردات به کشور داشته‌ایم. در حالی که با بهره‌گیری از منابع غنی سواحل خلیج چابهار، بوشهر و بندر لنگه ضمن صرفه جویی ارزی فراوان، گام‌های بلندی در جهت خودکفایی کشور در این زمینه برداشته خواهد شد. در کشور ما نیز خوشبختانه در سال‌های اخیر در کنار پرورش قارچ‌های خوراکی، کشت انبوه جلبک‌های دریایی نیز مورد توجه قرار گرفته است. به تازگی یک مزرعه بزرگ کشت انبوه جلبک‌های قرمز، قهوه‌ای و سبز در سواحل جنوبی ایران افتتاح شده است. با توجه به پژوهش‌های انجام شده در زمینه شناسایی و کاربرد جلبک‌های سواحل جنوبی کشور و با توجه به اثرات فراوانی که استفاده از جلبک‌ها دارند، لزوم توجه هر چه بیشتر به شناخت این ذخایر و قابلیت‌های کاربردی آنها مشخص شده و ضروری است در مورد اثرات گونه‌های جلبکی سواحل جنوب کشور پژوهش‌های لازم صورت گیرد تا بر اساس آن بتوان به نحو مطلوب بهره‌برداری بهینه را از این منابع طبیعی ملی انجام داد.نقش جلبک در حذف جیوه و دیگر فلزات سنگین روش‌های فیزیکی و شیمیایی نظیر فرآیندهای‌ترسیب شیمیایی، تبادل یون، *****اسیون غشایی، انعقاد و لخته‌سازی و جذب روی کربن فعال، برخی از متداول‌ترین فرآیندهای تصفیه هستند که مورد استفاده قرار گرفته‌اند. کاربرد هر کدام از روش‌ها مزایا و محدودیت‌هایی دارد. معمولاً روش‌های فیزیک و شیمیایی نیازمندسرمایه گذاری بالا و هزینه‌های زیاد بهره برداری هستند. برخی از این روش‌ها نیازمندی‌های قانونی برای دفع فاضلاب در محیط را فراهم نمی‌کنند و مشکلات دفع لجن را همراه دارند. این در حالی است که امروزه موضوع استفاده از بسترهای کم‌هزینه برای حذف فلزات به صورت کاملاً برجسته‌ای مورد توجه قرار گرفته است.مطالعات مختلف نشان داده است که روش‌های بیولوژیکی می‌تواند شرایط اقتصادی‌تر و کارآمدتری را در مقایسه با بسیاری از روش‌های فیزیک و شیمیایی فراهم کند. استفاده از عوامل بیولوژیکی برای حذف و بازیافت از آب‌های آلوده سال‌ها است که در زمینه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. بسیاری از پژوهشگران حذف جیوه و دیگر فلزات سنگین را به وسیله میکروارگانیسم‌ها مشاهده کرده‌اند اما برای تشخیص مکانیسم‌ها با مشکل مواجه بوده‌اند. امروزه حذف فلزات سنگین بر پایه جذب فعال و همچنین جذب انفعالی به وسیله میکروارگانیسم‌ها مورد توجه قرار گرفته است. بسیاری از گزارش‌ها حاکی است که توانایی میکروارگانیسم‌ها در تبادل یون‌های فلزی بیش از رزین‌های تجارتی تبادل یون است. در سال‌های اخیر، استفاده از میکروارگانیسم‌ها در تصفیه مواد زائد خطرناک آلی و معدنی بیش از پیش متداول شده است. توانایی جذب و پذیرش فلزات سنگین مختلف از محیط زیست به وسیله انواع میکروارگانیسم‌ها از جمله باکتری‌ها، اکتینومیست‌ها، قارچ‌ها و جلبک‌ها به اثبات رسیده است. این توانایی می‌تواند از طریق مکانیسم‌های متفاوتی شامل فرآیندهای فیزیک و شیمیایی جذب در سطح دیواره سلولی و مکانیسم‌های مرتبط با متابولیسم میکروبی نظیر انتقال و رسوب‌دهی اعمال شود. سلول‌های زنده و مرده میکروبی می‌توانند جذب فلزات سنگین از جمله جیوه را انجام دهند. این عمل می‌تواند به وسیله‌ ترکیبات ‌ترشح شده از سلول‌ها مثل انواع متابولیت‌های سلولی،‌ترکیبات پلی ساکاریدی و دیگر اجزای دیواره سلولی انجام شود. مکانیسم‌های جذب به وسیله سلول‌های مرده و زنده با هم متفاوت است و میزان جذب، ظرفیت پذیرش و تغلیظ فلزات در میکروارگانیسم‌های مختلف نیز یکسان نیست. با توجه به ارزان و در دسترس بودن جلبک می‌توان از آن برای حذف فلزات سنگین به ویژه جیوه که یکی از معضلات محیط زیست کشور است، استفاده کرد و به راحتی حتی فاضلاب دندانپزشکی‌ها که حاوی جیوه است و در حال حاضر به زهکش‌های آب سطحی خیابان‌ها یا چاه‌های جاذب وارد می‌شود را می‌توان با کمک جلبک تصفیه کرد. می‌توان جلبک‌ها را با استفاده از روش‌های نوین بیوتکنولوژی به گونه‌ای پرورش داد که حذف رضایت‌بخشی از فلزات سنگین انجام دهند.
 
Similar threads
Thread starter عنوان تالار پاسخ ها تاریخ
A مقاله در مورد کاهش غلظت نیترات وفسفات محیط زیست 0

Similar threads

بالا