!Mohammad!
عضو جدید
وحدت در ساحت کثرت در هنر اسلامی
نگارنده: محمدحسن جمشیدپور
کعبه خانه خدا
نگارنده: محمدحسن جمشیدپور
کعبه خانه خدا
کثرت یعنی: تعدد، چندتا، بسیار. آدم‌های گونه‌گون با زبان، رنگ، قد و شکل‌های ناهمسان همگی مظهری از کثرت هستند، اما این‌ها در ظاهر چُنین به نظر می‌رسند و در باطن یکی هستند. اختلافی که در آن‌ها می‌بینی اختلاف واقعی نیست، زیرا عناصر در همه یکی است، روح در همه یکی است، در یک فضا شناورند، از یک نوع عناصر ساخته شده‌اند و یک رشته قوانین واحد بر آن‌ها حکومت می‌کند. اختلاف شکل آن‌ها تنها اختلاف شکل است و در حقیقت دلیلی بر اختلاف نیست، چنان‌که از خمیری واحد می‌توان اشکال گوناگون ساخت. اختلاف رنگ آن‌ها دلیل اختلاف‌شان نیست، زیرا نور سفید را که بر منشور بتابانی رنگ‌های مختلف نشان می‌دهد. بنابراین همه یکی هستند و چنان است که هماره «من» و «تو» در یک عبارت کلی‌ترِ «ما»، یعنی «انسان» خلاصه می‌شویم. کعبه به عنوان دست ساخته‌ای بشری، که در عبادت همه‌ی مسلمانان نقش محوری دارد، نخستین نمود عینی وحدت در کثرت و رجوع به اندیشه‌ی توحیدی است.
نمایی از زیر گنبد مسجد شیخ لطف الله
هنر اسلامی نتیجه‌ی تجلی وحدت در ساحت کثرت و دست‌یابی به اندیشه‌ی توحیدی است. هنرمند مسلمان از کثرت می‌گریزد تا به وحدت برسد. انتخاب نقوش هندسی، اسلیمی و کم‌ترین بهره‌گیری از نقوش انسانی و وحدت این نقوش در یک نقطه، تأکیدی بر این اساس است .
