توضیح خواص درمانی زیره و شوید در نسخه عربی (پیرامون ۱۳۳۴ م.) از کتاب ماتریا مدیکا از نوشتههای دیوسکورید.
برخی معتقد به خواص درمانی برای گیاهان دارویی نیستند یا اینکه در مورد آن اظهار تردید میکنند. بیشتر مردم به هنگام بیماری به داروهای شیمیایی روی میآورند. از این رو در اینجا سؤالی مطرح میگردد که آیا داروهای گیاهی بهترند یا داروهای شیمیایی؟
تردید در مورد اثربخشی گیاهان دارویی از آنجا ناشی میگردد که نحوهٔ آمادهسازی داروهای گیاهی و تحویل آنها به مردم به نحو صحیح انجام نمیگیرد؛ در نتیجه خواص درمانی گیاه از بین رفته یا تقلیل مییابد که این امر موجب عدم تأثیر گیاه در درمان بیماری میگردد. از مواردی که باعث کاهش اثر بخشی گیاه میگردد:
[h=2]روش تهیهٔ برخی از اشکال مصرفی داروهای گیاهی[/h][h=2]دم کرده: مقدار تعیین شده از پودر گیاه را، در مقدار معینی از آب جوش ریخته و به بهم میزنند. بعد روی ظرف را پوشانده و به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه صبر میکنند سپس آن را صاف میکنند.[/h]
برخی معتقد به خواص درمانی برای گیاهان دارویی نیستند یا اینکه در مورد آن اظهار تردید میکنند. بیشتر مردم به هنگام بیماری به داروهای شیمیایی روی میآورند. از این رو در اینجا سؤالی مطرح میگردد که آیا داروهای گیاهی بهترند یا داروهای شیمیایی؟
تردید در مورد اثربخشی گیاهان دارویی از آنجا ناشی میگردد که نحوهٔ آمادهسازی داروهای گیاهی و تحویل آنها به مردم به نحو صحیح انجام نمیگیرد؛ در نتیجه خواص درمانی گیاه از بین رفته یا تقلیل مییابد که این امر موجب عدم تأثیر گیاه در درمان بیماری میگردد. از مواردی که باعث کاهش اثر بخشی گیاه میگردد:
- کشت در زمینی که از نظر مواد خاص مورد نیاز گیاه، دچار کمبود باشد.
- عدم مبارزهٔ صحیح با آفات و بیماریهای گیاهان دارویی کشت شده که اغلب موجب کاهش مواد مؤثر گیاه یا تغییر نسبت ترکیبات مفید گیاه میگردند.
- رعایت نکردن زمان مناسب برداشت (برحسب وضعیت هوا و ساعات روز)
- خشک کردن گیاه در شرایط نامناسب (از نظر درجه حرارت، مدت زمان خشک کردن یا سرعت خشک کردن و…)
- عدم نگهداری صحیح و بستهبندی مناسب (فرّار بودن برخی ترکیبات، آلودگی گیاه برداشت شده به قارچ یا باکتری و…)
- تقلبات دارویی (برخی از اوقات بهعمد یا غیرعمدی، گیاهی بهعنوان گیاه دیگر به صرف داشتن ظاهر مشابه فروخته میشود و این مسأله علاوه بر اینکه در سطح گونه گیاهی - به فراوانی - اتفاق میافتد، گاهی در حد جنس گیاه نیز صورت میگیرد)
[h=2]روش تهیهٔ برخی از اشکال مصرفی داروهای گیاهی[/h][h=2]دم کرده: مقدار تعیین شده از پودر گیاه را، در مقدار معینی از آب جوش ریخته و به بهم میزنند. بعد روی ظرف را پوشانده و به مدت ۳۰-۱۵ دقیقه صبر میکنند سپس آن را صاف میکنند.[/h]
- جوشانده:
- جوشانده ملایم: مقدار معینی از گیاه خردشده را با ۴/۱ لیتر آب جوش مخلوط کرده، آن را کمی میجوشانند. سپس آن را از حرارت دور کرده، صبر میکنند تا دم بکشد. سپس آن را صاف میکنند؛
- جوشاندهٔ معمولی: تفاوت آن با جوشاندهٔ ملایم در افزایش زمان جوشش است.
- خیسانده: این شکل برای مواد مؤثری که در اثر حرارت از بین میروند، توصیه میشود. برای تهیهٔ خیساندهٔ سرد، مقدار مشخصی از پودر گیاه را در حجم معینی از آب ریخته، درِ ظرف را ۶ الی ۱۲ ساعت میبندند. سپس محتویات ظرف را صاف میکنند.
- صمصام شریعت، هادی و معطر، فریبرز - درمان با گیاه - انتشارات مشعل -۱۳۷۶
- رجحان -محمد صادق - دارو درمان گیاهی - انتشارات علوی -۱۳۷۸
- صمصام شریعت، هادی - پرورش و تکثیر گیاهان دارویی - انتشارات مانی