9
9
معرفي قارچ Ganoderma lucidum (W.Curt.:Fr.)Karst. با آثار فارماكولوژيكي متنوع و بررسي پراكنش در استان مازندران
سعيد علي موسي زاده1، محمود ذكايي3،علي برهاني2و سيف ا- خورنكه1
1-كارشناسان ايستگاه تحقيقات جنگل و مرتع پاسند بهشهر. ص. پ. 167،2- عضو هيأت علمي ايستگاه تحقيقات جنگل و مرتع پاسند، 3-عضو هيأت علمي دانشگاه فردوسي مشهد.
خلاصه
قارچ Ganoderma lucidum از زمانهاي قديم مورد توجه مردم چين و ژاپن بوده و ارزش بسياري در درمان بيماريها داشته بهطوري كه در تحقيقات نوين، بسياري از عناصر فعال و عناصر معدني در اين قارچ را كه در درمان بيماريهاي باكتريايي، قارچي، تومور ها، ويروس، و - کاربرد دارند به اثبات رساندند. در اين بين تعدادي از قارچهاي دارويي شناسايي و G. lucidum به عنوان يك قارچ دارويي بسيار مهم كه مورد توجه بوده و به صورت تجاري در بعضي كشورها توليد ميشود، مورد بررسي قرار گرفت.
واژههاي كليدي: قارچ، Ganoderma lucidum، فارماكولوژيكي
مقدمه
G. lucidum يكي از قارچهاي با خاصيت دارويي است كه بيش از 4000 سال در طب سنتي چين و ژاپن استفاده ميشده است. مردم چين قارچ گانودرما را گياهي از جانب خداوند دانستهاند كه ميتواند به عنوان اكسيري از ابديت، سلامتي و آسايش انسانها را تضمين كند(2). در طب سنتي قارچ گانودرما در درمان ضعف و كوفتگيهاي عمومي بدن، تنگي نفس، بيخوابي و سرفهها استفاده ميشد(3). مطالعات و تحقيقات نوين بهطور روز افزون، آن باورها و عقايد را تاييد كرده و اغلب مطالعات جديد خاصيت دارويي اين قارچ را هم اکنون در زمينه كاهش فشار خون، كاهش چربي خون، حفاظت از كبد، ضد التهاب، ضد ديابت، فعاليتهاي ضد ميكروبي، هپاتيت،معده درد، ارتروز، برنشيت، ورم معده، تنگي نفس، بي اشتهايي، ورم كليه و سرطانها مورد تاييد قرار داده است(4). در حال حاضر اين قارچ بهصورت تجاري در شمال آمريكا، چين، تايوان، ژاپن و كره جنوبي كشت ميشود.
مواد و روشها
جمع آوري و شناسايي قارچها ي ماكروسكپي از سال 1377 در قالب دو طرح تحقيقاتي در كل استان انجام گرديد و روش نمونهبرداري از روشهاي معمول در بيماري شناسي بوده كه به صورت پيمايشي از كليه نقاط جنگلي استان نمونهبرداري صورت گرفت. قارچهاي ماکروسکوپي در فصول مختلف سال و در مراحل مختلف رويش برداشت گرديده و براي هر يك از نمونههاي قارچي، اطلاعات اكولوژيكي يادداشت برداري و به آزمايشگاه جهت بررسي تعيين مشخصات و تشخيص جنس و گونه انتقال داده شدند. معيارهاي شناسايي، صفات ماكروسكوپي و ميكروسكوپي قارچ بوده كه بعد از شناسايي، خواص دارويي آنها نيز مورد بررسي قرار گرفت.
نتايج و بحث
طي اين بررسي بيش از 150 گونه قارچ جمع آوري و شناسايي گرديد كه تعدادي داراي خواص دارويي بودند.
Ganoderma lucidum (W. Curt.:Fr.) Karst. با نام انگليسي Ling chin يك جنس از رده Basidiomycetes متعلق به خانواده Ganodermataceae و از راسته polyporaceae است. تاكنون در دنيا از اين خانواده چهار جنس و 77 گونه گزارش گرديده است. ريخت شناسي: بازيديوكارپ قارچ يكساله و پايه دار بوده و داراي كلاهكي 25-3 سانتيمتر پهنا و 4-2 سانتيمتر ضخامت است. كلاهك به شكل بادبزني يا كروي و يا نيم دايرهاي بوده و داراي سطح فوقاني به رنگ قهوهاي متمايل به قرمز درخشان است (تصوير شماره 1). اسپورها بيضوي تا تخم مرغي شكل، در انتها اسپور حالت بريدگي داشته و به رنگ قهوهاي روشن، داراي دو ديواره ضخيم با تزيينات، غير آميلوييد و داراي اندازه 8-6 -2-8 ميكرومتر است. قارچ به صورت منفرد و يا دستههاي چند تايي روي ريشه درختان زنده و مرده ممرز، راش، بلوط، خرمالو، شمشاد جنگلي و نارون در فصل تابستان تا اواخر پاييز و در تمامي ارتفاعات جنگلي جمع آوري گرديد. اين قارچ عامل پوسيدگي سفيد ريشه ويقه درختان جنگلي ميباشد.
تحقيقات نوين ثابت كرده است كه اين قارچ داراي عناصر فعالي مانند پلي ساكاريدها، پپتيد گلوژن، گانادران، ژرمانيوم آلي، تريترپنوييدها، آدنوزين، Lz-8 و گونههايي از آمينواسيد به همراه تعداد زيادي از عناصر معدني ميباشد(5). در كشور هند از اين قارچ دو ماده متانل و استات اتيل استخراج گرديد كه داراي خاصيت كاهش دهنده Carrageenan حاد و Formalin مزمن بوده كه التهابات را در موش مهار كرده است. بنابراين، آن را با داروي مسكن ديكلوفناك در تسكين دردها مقايسه كرده و از آن به عنوان يك ماده ضد التهاب،مسكن و آرام بخش استفاده كردند(6). وجود فيبر، پروتيين بالا و چربي پايين در عصاره اين قارچ براي رژيمهاي غذايي باعث كاهش سطح كلسترول و فشار خون ميگردد(7). استخراج اسيد گانودريك R و S از ريسه و ميسليومهاي كشت شده اين قارچ نشان داد كه داراي اثرات و فعاليتهاي ضد هپاتيتي بسيار قوي بوده كه در آزمايشهاي اوليه بر روي موش صحرايي به اثبات رسيد(8). مطالعه باليني بر روي ليوفيليد استخراج شده از قارچ نشان داد كه در بهتر زندگي كردن و كاهش درد بيماران مبتلا به هپاتيتB نتايج رضايت بخشي داشته است(9). اين قارچ داراي مقادير قابل توجهي anoderic acid c با مقدار 5/89 ميلي گرم در هر كيلو از قارچ ميباشد كه تركيبهاي Ganoderic acid c1, c2 بدست آمده از قارچ ارتباط زيادي با درمان سرطان و AIDS دارند و ديگر تركيبهاي بدست آمده مانندDNA Polymerase Beta مرتبط با بيماريهاي ويروسي، Dihydrofolate reductase مرتبط با بيماريهاي سرطان و جذام، Guanylyl cyclase مرتبط با بيماريهاي سرطان سينه و سرطان روده، HIV-I protease و HIV protease مرتبط با بيماريهاي ADIS و C-H-Ras P21 protein مرتبط با سرطان است (10). گانودرما داراي پلي ساكاريدها و تريترپنوييدهايي است كه عامل افزايش دهنده سيستم ايمني بدن ميباشد ودر مطالعات آزمايشگاهي مختلف مشخص شد كه اين پلي ساكاريدها رشد سلولهاي توموري را متوقف ميكنند و سازوكار اين عمل مربوط به افزايش فعاليت سلولهاي ماكروفاژ و T-cell است(1و11). بسياري از فعاليتهاي تريترپنها و استرولها كه از قارچ گانودرما جدا سازي شدند، داراي خاصيت ضد ويروسي و ضد التهاب ميباشد و بهعلاوه پلي ساكاريدها و گلي كو پروتيينهاي جدا شده از عصاره قارچ داراي خاصيت Hypoglycemic و تحريك پذيري سيستم ايمني بدن را دارند و همچنين از اندامهاي بارده قارچ Meoh استخراج گرديد كه داراي اثر كند كننده برعليه ويروس HIV-1 و داراي آنزيم ضروري پروتياز ميباشد(1و12).
منابع
1- علي موسي زاده، سعيد، محمود، ذکايي، علي، برهاني، سيفا.. خورنکه، معرفي قارچهاي با خاصيت دارويي در جنگل و مراتع واز - استان مازندران. مجموعه مقالات دومين کنگره بيولوژي کاربردي (با دامنه بين المللي) - جلد اول - صفحه 339 - دانشگاه آزاد اسلامي مشهد - دانشکده علوم - گروه زيست شناسي.
2- Wiiard , T. 1990. Reishi Mushroom ; Herb of spiritual potency and woder. Issaquah, WA; sylvan press,11.
3- Shu , Hy. 1986. Oriental Materia medica , A concise Guide. palos verbs , CA; Oriental Healing Arts press,640-41.
4- Teow, s.s. 1986. Cultivation of Ganoderma lucidum and its medicinal value. In extended Abstract. 9th Malaysian microbiology symposium , 79-82.
5- Teow,s.s.1997.The effective application of Ganoderma nutriceuticals. In B.K.Kim, C.K.Moon, T.S.Kim(eds).
6- N. Sheena , T.A.Ajith and K.K.Janardhanan. 2003. Anti-inflammatory and Anti-nociceptive Activities of Ganoderma lucidum Occurring in South India , Pharmaceutical Biology ,Vol. 41, No. 4, pp. 301-304.
7- Kiho, T. , Morimoto, H. , Sakushima,M., Usui,S. and Uhai, S. 1995.Polysaccharides in fungi. XXXV. Anti-diabetic activity of an acidic polysaccharide from the fruiting bodies of Tremella aurantia. Biological and pharmaceutical Bulletin 18 , 1627-1629.
8- Hirotani, M. and Ito, C. 1986. Ganoderic acids T , S and R , new triterpenoids from the cultured mycelia of Ganoderma lucidum. Chemical pharmaceutical Bulletin 34, 2282-2285.
9- Soo, T.S.1994. The therapeutic value of Ganoderma lucidum 8th International Mycological congress (IMC5) Abstrats, van couver, B.C.,P.95.
10- Yeo W.K. and Chen Y. Z. 2003. Mechanism of chinese medicinal herb. Department of computational science , faculty of science , National University of singapor. Blk S17 Level 7, 3 science Drive 2 , singapore 117543.
11- Kaiser, Jon Dm.D.1995. Immune power, A Comprehensive Treatment program for HIV, st. Martins press, N.Y., P.62.
12- Mizuno, T. 1996. Oriental Medicinal tradition of Ganoderma lucidum (Reishi) in China. In T. Mizuno & B. k. Kim(Eds.), Ganoderma lucidum(pp.101-106). Seoul, Korea:II-Yang Pharm. Co. Ltd.
Introduction of Ganoderma lucidum (W.Curt.:Fr.) Karst. with different pharmacological effects and study on distribution in Mazandaran forest.
Ali moussazadeh, S.1 , Zokaei, M.2 , Borhani, A.1 Khorankeh, S.1
1-Mazandaran Agricultural and Natural Resource- Passand Forest and Rangland station.
2-Science - College of Mashhad - Ferdoosy university.
Abstract
Mushrooms have important role in nature. They are used for food , Drug , treatment and change of organic matters that are so useful for human and nature. G. lucidum have been interested for people of ancient Chaina and Japans. It uses for treatmant of disease , modern research showed it contains a lot of active and miniral element, that has been showed anti-bactrial, Anti-viroal effects. This study have been done in two research project from 1998 in Mazandaran forest. Sampling have been done by usual plant pathological and mycological methods. In this study more than 150 species of mushroom were identified. A lot of them had medicinal effects. G. lucidum was one of the most important of them. Many countries produce it for commercial purposes.
Keywords: Ganoderma lucida, mushrooms