زعفران، گياهي است چند ساله كه داراي پياز است. اين پياز داراي غلاف قهوهاي رنگ است. اين گياه در جنوب غربي آسيا، روييده ميشود و داراي ساقه و شش گلبرگ بنفش رنگ و 3 رشته كلاله قرمز رنگ ميباشد. قسمت مورد استفاده گياه زعفران کلاله نارنجي رنگ گل آن است. تکثير زعفران منحصرا توسط غده زيرزميني بنه (کورم) متداول است. عطر و بوي زعفران به علت وجود اسانس بي رنگ تروپن دار و يك تركيب اكسيژن دار و همراه با سينئول به نام سافرانال است. طعم زعفران مربوط به هيتروزيد تلخ پيكروكروسين است و رنگين بودن زعفران مربوط به وجود مادهاي به نام كروسين است. دکتر ملاشاهي استاد دانشگاه سيستان و بلوچستان در گفتوگو با خبرنگار بهداشت و درمان ايسنا منطقه سيستان و بلوچستان، گفت: زعفران ماده غذايي با ارزشي است که به مقدار کم از گياه زعفران بدست ميآيد در واقع از هر 100 تا 200 هزار گياه زعفران، حدود 5 كيلوگرم گل زعفران بدست ميآيد كه وزن 5 کيلوگرم زعفران تازه بعد از خشك شدن به يك كيلوگرم ميرسد. وي افزود: زعفران چاشني و رنگ دهنده غذا است و موجب كاهش چربي و كلسترول خون ميشود. زعفران آرام بخش، اشتها آور، ضد اسپاسم، پيشگيري كننده از بيماريهاي قلبي و سرطان، تقويت کننده حافظه و كاهش دهنده فشار خون است. وي بيان کرد: از گياه زعفران در درمان بيماري آسم، بيماريهاي پوستي، بيماريهاي چشم، عفونت ادراري، يرقان، رفع نفخ شكم، درمان معده درد و درمان کم خوني استفاده ميشود. زعفران به هضم غذا کمک ميکند و تقويت کننده معده است و به عنوان مسکن بويژه در دردهاي لثه کاربرد دارد. وي تاکيد کرد: مصرف زعفران در پيشگيري از بروز افسردگي موثر است. بر اساس تحقيقات امروزي نيز نتيجه گرفته شده است که زعفران داراي خواص ضد افسردگي است. طبق نتايج اين تحقيقات استفاده از زعفران در غذا و نوشيدن حداقل يك فنجان چاي زعفران براي تمدد اعصاب توصيه ميشود. دکتر ملاشاهي خاطرنشان کرد: زعفران افزايش دهنده تمرکز حواس است و در پيشگيري از آلزايمر و پارکيسون موثر است. زعفران در درمان دردهاي عصبي و کم خوابي موثر است. مصرف زعفران در رژيم غذايي از پيشرفت بيماريهاي ژنتيک چشم جلوگيري ميکند به همين علت مصرف متعادل آن به سالخوردگان و افراد مبتلا به بيماريهاي چشم توصيه مي شود. وي اشاره کرد: زعفران در تنظيم کارکرد سلولهاي بينايي موثر است و سلولهاي بينايي را در مقابل آسيبها محافظت ميکند و از پيشرفت بيماريهاي چشم جلوگيري و موجب احياي سلولهاي آسيب ديده چشم ميشود. زعفران در درمان اختلالات لکه زرد شبکيه که در سنين سالخوردگي ايجاد ميشود موثر است. وي اضافه کرد: زعفران داراي خواص ضد سرطاني است و به عنوان يك داروي ضد تومور و جمع كننده راديكالهاي آزاد عمل ميكند. مواد آنتي اكسيدان موجود در زعفران خواص ضد سرطاني دارا مي باشند. استفاده از زعفران، از بروز تواليهاي ژني سرطان زا جلوگيري و در ترميم مولكولهاي دي ان اي آسيب ديده تاثير بسزايي دارد. استاد دانشگاه سيستان و بلوچستان در رابطه با مصرف زياد زعفران گفت: مصرف بي رويه زعفران مضر بوده و باعث استفراغ، كاهش ضربان قلب، خون ريزي از بيني، خون ريزي از پلكها، لب، سرگيجه، بي حالي، زردي پوست و عوارض خطرناك ديگر ميشود که اين عواقب حتي ميتواند منجر به مرگ شود. ملاشاهي بيان کرد: مصرف سه گرم زعفران براي هر نفر در ماه بسيار سالم و سودمند است و مصرف بيش از 5 گرم آن براي هر نفر در ماه مضر ميباشد. اما مصرف 5 گرم زعفران در يك وعده غذايي ميتواند منجر به مرگ انسان شود. وي در پايان گفت: زعفران به مواد غذايي عطر و رنگ مخصوص مي دهد و به همين جهت از زعفران در صنايع غذايي مانند سوسيس سازي، در شيريني سازي مانند تهيه پودرهاي کيک، در داروسازي مانند داروهاي ضد افسردگي، در نساجي مانند رنگ کردن پارچههاي ابريشمي، در توليد مشروبات الکلي و غير الکلي بعنوان طعم دهنده طبيعي و در صنايع لبني و غيره استفاده ميشود |