عباسیان
(750 -1258م )
(750 -1258م )
- خلافت عباسیان
- هنر در دوره عباسیان
- هنر نساجی دوره عباسیان#2
- هنر معماری دوره عباسیان#3
- هنر نقاشی دوره عباسیان #4
- هنر سفالگری دوره عباسیان#4
- هنر قالیبافی دوره عباسیان #4
- زیاریان#5
- آل بویه#6
- صفاریان#7
- سامانیان#8
خلافت عباسیان (به عربی: الخلافة العباسیة) یا به صورتی دیگر عبّاسیّان (همچنین عبّاسیّون) به سومین خلافت اسلامی و دومین سلسله اسلامی اطلاق میشود.خلافت عباسیان توسط خاندان عباسی اداره میشد.
خلافت عباسی توسط نوادگان عباس بن عبدالمطلب، عموی پیامبر، که از بنی هاشم بود در سال ۷۵۰ میلادی در حران تاسیس شد .مرکز این خلافت بعدها از حرانبه بغداد منتقل شد،حکومت عباسی در بغداد در سال ۱۲۵۸ میلادی پس از یورش مغولان به پایان رسید.سپس توسط بازماندگان این دودمان حکومت مذکور به قاهرهمنتقل شد؛در سال ۱۵۱۹ میلادی پس از فتح شام ومصر توسط ارتشعثمانیسلسلهعباسیان منقرض شد.
بنی عباس در سیاست داخلی و اداره کشور مانند امویان همان سیستم اداری و روش ایرانیان را پسندیدند و پیش گرفتند. خلافت بنی عباس در سال 132 هجری قمری توسط شخصی به نام سفاح تشکیل شد . مردی که در به قدرت رساندن خلافت بنی عباس نقش مهمی داشت ابو مسلم خراسانی بود که بعد ها توسط منصور جانشین و برادرزاده سفاح به قتل رسید. منصور حکومتی را که عمویش پایه گذاری کرده بود قدرتمند کرد و پایتخت حکومت بنی عباس را به شهر بغداد منتقل کرد و تمامی دشمنان خود را به شدت سرکوب کرد . قدرتمندریت فرمانروای خاندان بنی عباس هارون الرشید است که در زمان او قلمرو خلافت بنی عباس در اوج وسعت قرار داشت . با این همه بسیاری که از قدرتی که به هارون الرشید نسبت می دهند به خاطر وزیر بزرگ او یحی برمکی بود . یحیی برمکی با هارون الرشید بزرگ شده بود با این حال بعد ها به دلیل قدرت بسیاری که به دست اورده بود کشته شد . بعد از مرگ هارون الرشید میان دو پسر او امین و مامون بر سر قدرت درگری اتفاق افتاد.امین بعد از پنج سال حکومت توسط برادر خود کشته شد . چون مامون به یاری ایرانیان به قدرت رسید پایتخت بنی عباس را از بغداد به شهر مرو در خراسان انتقال داد . این کار مامون با مخالفت شدید بزرگان خاندان بنی عباس قرار گرفت . مامون برای اینکه بزرگ شیعیان یعنی علی ابن موسی ارضا(ع) را زیر نظر مستقیم خود بیگیرد ایشان را به مرو آورد و مقام ولیهدی را به ایشان پیشنهاد کرد . علی ابن موسی ارضا(ع) به شرط انکه در کارهای سیاسی دخالتی نکند و هیچ کسی را عزل یا نصب نکند قبول کرد با این وجود یک سال بعد ایشان توسط خلیفه ی بنی عباس مسموم و به شهادت رسید و مامون دوباره پایتخت بنی عباس را به بغداد انتقال داد . بعد از مرگ مامون قدرت خاندان بنی عباس رو به انحطاط نهاد و قسمت های قلمرو این حکومت سر یه طغیان برداشتند و حکومت هایی برای خود تشکیل دادند . شاید بعد از مامون بتوان به دو نفر از خلفای بنی عباس اشاره ی کوتاه کرد . یکی معتمد که در زمان او یکی از شاهان ایران به نام یعقوب لیث برای سرنگونی حکومت بنی عباس به بغداد حمله کرد ولی شکست خورد و کمی بعد بر اثر بیماری مرد . دیگری منصور که تلاش بسیاری کرد تا حکومت ایرانی خوارزمشاهیان را در خراسان سرنگون کند و به همین جهت مغولان را تحریک کرد که به ایران حمله کنند . اخرین خلیفه ی بنی عباس معتصم از مغولان شکست خورد و تسلیم شد و حکومت بنی عباس سرنگون گردید.
هنر دوره عباسيان
شهر صلح (مدینه السلام) به عنوان پایتخت جدید تاسیس گردید.
عباسیان پس از آن شهر شمالی بغداد یعنی سامرا (خلاصه جمله ؛ هر کس این شهر را ببیند از آن لذت خواهد برد) را برای مدت کوتاهی (83 - 836) پایتخت خود قرار دادند. سیصد سال اول حکومت عباسیان ، دورانی طلایی بود که شهرهای بغداد و سامرا به عنوان مراکز فرهنگی و تجاری دنیای اسلامی محسوب می شد.
در این دوران سبکی جدید و مجزا و تکنیک هایی مدرن در تمام قلمرو مسلمانان گسترش یافت و تاثیر شگرفی بر هنر و معماری اسلام گذاشت. از آنجایی که این سبک مجزا به تمام دنیای اسلام کشانده شد ، بغداد و سامرا با سبکهای هنری و معماری تازه مرتبط شدند. امروزه هیچکدام از آثار معماری و هنری در بغداد از زمان عباسیان بر جای نمانده اما سامرا همچنان مکانی ویژه برای فهم هنر و معماری دوران عباسی به شمار می رود.
در سامرا شیوه جدیدی از کنده کاری به نام سبک اوریب که در آن اشکال هندسی و شبه گیاهی تکرار می شد، به طور گسترده ای برای تزئینات مورد استفاده قرار گرفت. این سبک در غرب با نام کاشیکاری اسلامی معروف است . بعدها این هنر مورد توجه بسیاری قرار گرفت و روی چوب ، فلز و سفال نیز انجام می گرفت.
در بخش سفالگری ، سامرا همچنین شاهد استفاده وسیعی از رنگ در تزئینات و احتمالا معرفی تکنیک های نقاشی درخشان روی لعاب سفید بود. مهمترین دستاورد تکنیکی در آن زمان ، یعنی اثرات روح بخش نقاشی درخشان روی فلزهای قیمتی ، در قرون بعدی نیز از عراق به مصر ، سوریه ، ایران و اسپانیا گسترش یافت و در نهایت منجر به رشد و توسعه صنعت تزئینی سرامیک در دنیای غرب شد.
در قلمرو هنر معماری در کنار آثاری چون «جوشق خاقانی» (836) ، مساجد «المتوکل» (52 - 848) و «ابوولاف» (61 - 859) در سامرا از نظر طراحی سبک دارای اهمیت زیادی بودند که در مناطقی دوردست همچون مصر و آسیای میانه در رقابت بود و با نیاز و سلیقه مردم آن زمان نیز سازگاری داشت.
در قرن دهم ، مرکزیت سیاسی عباسیان تضعیف گردید و سلسله های محلی مستقل و نیمه مستقل در مصر ، ایران و دیگر بخشهای قلمرو عباسیان شکل گرفت. به دنبال تصرف بغداد توسط آل بویه و سلجوقیان (1062 - 932) خلفای عباسی تاثیرات اخلاقی و معنوی بیشتری را بر جای گذاشتند. قلمرو عباسیان شاهد احیاء ، در زمان کوتاهی تحت فرمانروایی خلیفه «النصر» (1225 - 1180) و «المنتصر» (42 - 1226) ، بود که در آن زمان بغداد یکبار دیگر تبدیل به بزرگترین مرکز هنرهای کتابت در دنیای اسلام شد و مدرسه «مستنصریه» (33 - 1228) اولین دانشکده برای فراگیری مکاتب شرعی سنی ساخته شد.
به هر حال این انفجار حیاتی هنر به دنبال تصرف بغداد توسط سلسله ایلخانیان مغول در سال 1258 دچار توقف شد. اگرچه بازماندگان عباسی به مصر گریختند ، اما اگر هم می ماندند تاثیر زیادی در عدم توقف رشد هنری نداشتند.
مترجم: مجید مرادی جم
منبع: Time line Of art history
در طول دوره عباسیان در سده های میانه، حکومت های زیاریان، ال بویه ، صفاریان و سامانیان صورت گرفتند و منقرض شدند، که در ادامه به صورت مختصر به این دوره ها اشاره شده .
منابع :جام جم
ویکی پدیا
منبع: Time line Of art history
در طول دوره عباسیان در سده های میانه، حکومت های زیاریان، ال بویه ، صفاریان و سامانیان صورت گرفتند و منقرض شدند، که در ادامه به صورت مختصر به این دوره ها اشاره شده .
منابع :جام جم
ویکی پدیا
آخرین ویرایش: