بازیافت زباله های چوبی

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار

منابع زباله های چوبی صنعتی و خانگی عبارتند از كابینت ها، كمدها، مبلمان، طبق ها (Pallets) و جعبه های چوبی كهنه كه دور ریخته می شوند و همچنین تخته های مورد استفاده در ساخت و ساز و یا تخریب ساختمان ها. در ایرلند بیشترین دور ریز چوب از صنایع این كشور حاصل می شود. در سال 1998 دور ریز صنایع چوب و فراورده های چوبی این كشور حدود 244 هزار تن بود. منظور از صنایع چوب و فراورده های چوبی در اینجا، چوب بری ها، كارخانه های ساخت لوازم و فراورده های چوبی همانند جعبه، طبق و... و همچنین كارخانه های ساخت مبلمان و تزئینات داخلی ساختمان است.


زباله های بسته بندی
چوب به طور گسترده ای در صنعت بسته بندی به كارگرفته می شود از طبق ها و صندوق های چوبی. حدود 5/12 درصد از دور ریز بسته بندی ها در ایرلند در سال 1998 حدود 683 هزار تن بوده و و بنابراین حدود 85 هزار تن از این زباله ها، چوب بوده است.


زباله های عملیات ساختمانی یا تخریبی

مطالعه ای كه از سوی موسسه فن آوری كرك (Cork) انجام شده نشان داده است كه تقریبا 14 درصد از زباله های ناشی از ساخت و ساز و یا تخریب ساختمان ها در ایرلند چوبی هستند. گزارشی كه به تازگی در اسكاتلند منتشر شده نیز تخمین زده است بیش از 25 درصد از این زباله ها در آن كشور چوبی است. وضعیت زباله های فعالیت تخریبی و عمرانی بسته به موقعیت مكانی و نوع فعالیت از یك كشور به كشور دیگری متفاوت است. البته این كه ضایعات مربوط به ساخت و ساز است یا تخریب نیز بر نوع ضایعات اثر دارد. تخمین زده می شود در ایرلند طی سال 1998 حدود 2705 هزار تن زباله در صنعت ساختمان تولید شده است. با كمك آمار ارایه شده از سوی موسسه كرك می توان حدس زد كه مقدار زباله های چوبی دراین بخش حدود 378 هزار تن بوده است.


بازیافت زباله های چوبی

میزان بازیافت چوب از صنایع ایرلند طی سال 1998، حدود 221 هزار تن گزارش شده است كه این مقدار حدود 90 درصد از كل چوب بازیافتی در این كشور بوده است. دورریزهای چوبی همانند پوشال و خاك اره و خرده چوب به عنوان مواد خام با ارزش در تولید بسیاری از محصولات چوبی به كار گرفته می شوند.
مطالعه جدیدی كه در آمریكا انجام شده است نشان می دهد كه حدود 44 درصد از 1/35 میلیون تن زباله ساختمانی آن كشور در سال 1998 قابل بازیافت بوده است. با فرض این كه زباله های چوبی ساختمانی كشور ایرلند (14 درصد از كل) نیز از نظر قابلیت بازیافت، مشابه آمریكا باشد می توان حدس زد كه حدود 166 هزار تن از زباله های چوبی ناشی از فعالیت های ساختمانی یا تخریبی در ایرلند، قابل بازیافت بوده اند.


كاربردهای زباله های چوبی

فراوری مجدد چوب، بخشی از صنعت تولید فراورده های چوبی ایرلند در چند دهه اخیر است كه منجر به بازیافت زباله های چوبی چوب بری ها و دیگر صنایع مرتبط با چوب به میزان زیادی شده است. با فرض جداسازی موفق و آلوده نبودن این ضایعات، زباله ها چوبی از نظر تئوری می توانند همانند چوب نو كاربردهای بسیار پیدا كنند. در حال حاضر كاربردهای دورریز صنعت چوب در ایرلند عبارتند از:


1. ساخت تخته های چوبی
چهار كارخانه بزرگ تخته سازی در ایرلند وجود دارد كه OSB , MDF ، تخته سه لا و نئوپان تولید می كنند. این كارخانه ها بخشی از ضایعات چوب و غیره- را به عنوان بخشی از مواد اولیه خود به كار می گیرند. اگرچه اغلب، ضایعات با كیفیت و تمیز چوب از سوی این كارخانه ها پذیرفته می شوند ولی امكان بازیافت زباله های چوبی شهری نیز در این كارخانه ها وجود دارد.


2. تهیه مالچ و كود گیاهی
در ایرلند چندین شركت، ضایعات چوب را برای تهیه مالچ (ماده ای كه به عنوان پوشش خاك و برای مهار كردن شن های روان از آن استفاده می شود) و كود گیاهی به كار می گیرند. تهیه مالچ شامل ریز كردن زباله های چوبی به ذرات كوچك است به صورتی كه بتوانند به عنوان پوشش زمین و یا در تزیین فضای بیرونی خانه استفاده شوند. ارزش مالچ به ظاهر آن است چندین كارخانه مالچ های رنگی- تزئینی تولید می كنند. مالچ علاوه بر این، از رشد علف های هرز نیز جلوگیری می كند. ضایعات چوبی كه به طور مناسبی خرد ودانه بندی شده اند می توانند به عنوان پر كننده و منبع كربن در تولید كود گیاهی به كارگرفته شوند چندین كارخانه كودسازی در ایرلند، آماده پذیرش زباله های چوبی هستند.


3. به كارگیری دوباره زباله های چوبی
حداقل دو كارخانه در ایرلند وجود دارد كه در زمینه تعمیر طبق ها فعالیت می كنند. یكی از این شركت ها درصدی از طبق های چوبی جمع آوری شده را بازیافت می كند. طبق های چوبی از هم باز می شوند و با مواد نو برای ساخت طبق های جدید به كارگرفته می شوند. كارخانه دیگر تیرهای طبق هایی را كه به انگلستان صادر می شوند برای ساخت طبق های جدید بازیافت می كند.


4. چوب به عنوان سوخت
بسیاری از كارخانه ها از زباله های چوبی به عنوان سوخت استفاده می كنند. این مساله به ویژه در مورد كارخانه های فراوری چوب، چوب بری ها و ... صدق می كند. این كار نیاز آن ها را به مصرف برق و انبار كردن دورریز چوب كاهش می دهد. زباله های چوبی بدون آلودگی، سوخت های تمیز و كم گوگردی هستند. تعدادی از چوب بری های ایرلند برای خشك كردن الوارها در كوره نیز از سوزاندن ضایعات چوبی به عنوان منبع گرمایش استفاده می كنند.

منبع: موسسه كامپوزیت ایران- نشریه كامپوزیت
 
آخرین ویرایش:

P O U R I A

مدیر مهندسی شیمی مدیر تالار گفتگوی آزاد
مدیر تالار
كاربردهای بالقوه و جدید زباله های چوبی
ضایعات چوب اصولا موادی نسبتا خنثی ولی آلی هستند كه به علت وضع قوانین احیای ضایعات حاصل از بسته بندی و تصویب قریب الوقوع قانون دفن زباله، ارزش بسیاری دارند. بازار این ضایعات هم اكنون در چندین بخش وجود دارد. با این وجود، زمینه افزایش سهم زباله های چوبی در این بازارها و همچنین گشودن بازارهای جدیدی فراروی چوب های بازیافتی وجود دارد. فرصت های موجود برای زباله های چوبی عبارتند از:
· ایجاد زمینه كاربرد بیشتر در ساخت تخته های نئوپان و MDF
· افزایش كاربرد در محوطه سازی و باغبانی به عنوان مالچ
· كاربرد به عنوان پركننده و منبع كربن در ساخت كود گیاهی
· وضع قوانینی برای افزایش به كارگیری تیرهای چوبی بازیافت و تعمیر شده

فن آوری های نوینی نیز برای تركیب زباله های چوبی و موادی غیر از چوب ارایه شده اند كه محصولات كامپوزیتی متنوعی تولید می كنند. بعضی از مواد كامپوزیتی ابتكاری كه در سطح بین المللی گسترش یافته اند عبارتند از:


1.
كامپوزیت های پلاستیك و الیاف چوب
به كارگیری چوب بازیافت شده به عنوان پركننده و تقویت كننده در پلاستیك های گرمانرم، ابتكاری تازه است. گرمانرم هایی هم چون پلی اتیلن های سبك و سنگین LDPE) و HDPE)، پلی پروپیلن و پلی استیرن می توانند با چوب های باز یافتی تركیب شوند. پلی استر ترفالات (PET) كه معمولا برای ساخت بطری های نوشابه به كارگرفته می شود، برای این كار مناسب نیست چون دمای ذوب این پلیمر بالاتر از دمای تجزیه و كاهش ویژگی های چوب است.
به كارگیری الیاف چوب به عنوان پركننده و تقویت كتتده، هزینه مواد خام را كاهش داده و استحكام و صلبیت ماده را افزایش می دهد. ساخت محصول كامپوزیتی از مخلوط الیاف چوب بازیافتی و پلاستیك حدود 3/1 تا 6/1 ساخت محصول پلاستیكی خالص هزینه دارد.
با وجود این، مواد كامپوزیتی بدون مشكل نیستند. اما برای اكثر كاربردها این مساله مهم نیست. تركیب كردن چوب و پلاستیك نیز ممكن است كار دشواری باشد. ماده كامپوزیتی بازیافتی می تواند بارها و بارها بازیافت شود بدون این كه ویژگی های آن كاهش یابد. این ماده را می توان برای ساخت محصولاتی به كاربرد كه در حال حاضر تنها با پلاستیك ساخته می شوند. تجهیزات ساخت معمولی با اندكی تغییر یا حتی بدون تغییر می توانند برای ساخت این محصولات نیز به كار گرفته شوند. چندین گونه مصالح ساختمانی جدید از این نوع به طور موفقیت آمیزی به بازار آمریكا راه یافته اند، از جمله پوشش بام، تاقچه جلوی پنجره و چارچوب در. این صد در صد از مواد بازیافتی ساخته می شوند، در برابر عوامل آب و هوایی و آتش مقاومت بالایی دارند و نیازی به تعمیر و نگهداری ندارند.


2.
كامپوزیت های چوب با زمینه غیر آلی
كامپوزیت های چوب با زمینه غیر آلی، كامپوزیت هایی هستند كه از یك ماده یا آمیزه معدنی به عنوان زمینه بهره می برند. سه نوع ماده ای كه بیشترین كاربرد را به عنوان زمینه این كامپوزیت ها دارند اكسید منیزیم، گچ و سیمان پرتلند هستند. اكسید منیزیم وگچ هر دو به رطوبت حساسند و محصولات ساخته شده از این مواد معمولا برای كاربرد های داخلی و خارجی به كارگرفته می شوند. تمام محصولات دارای زمینه غیر آلی، مقاومت بالایی در برابر آتش، حشرات و دیگر آفات دارند.
تخته ساختمانی با زمینه سیمانی، از مخلوط 50/50 چوب یا دیگر الیاف سلولزی و سیمان پرتلند ساخته می شود. این ماده به طرز شگفت انگیزی سبك است، به راحتی میخ در آن فرو می رود و اره می شود و از نظر نصب دارای ویژگی های بسیار خوبی است. علاوه بر آن تخته های زمینه سیمانی نسبت به رطوبت، پوسیدگی و حملات حشرات موذی بسیار مقاوم هستند. برای ساخت بلوك های ساختمانی سبك و لوح های شیروانی نیز چوب می تواند به عنوان اگریگیت در سیمان استفاده شود.
كامپوزیت های چوب با زمینه سیمانی در گستره وسیعی از ساختمان ها استفاده می شوند. در فیلیپین، تخته های سیمانی معمولا به صورت دستی و توسط كارگر ساخته می شوند و در ساخت خانه های ارزان قیمت به كار می روند. در ژاپن این قطعات به صورت خودكار تولید می شوند و در ساخت خانه های گران بها كاربرد دارند.
تنوع روش های ساخت این قطعات، امكان به كارگیری چوب بازیافتی را فراهم می سازد. می توان با كارگرانی كم تجربه، سرمایه كم و ابزارهای بسیار ابتدایی، تخته های سیمانی بسیار با كیفیتی را در مقیاس كوچك تولید كرد و در صورت رشد بازار این محصول، فن آوری های پیشرفته تر را به كارگرفت و توان تولیدی را افزایش داد. نیروی كار نیز می تواند به صورت همزمان با به كارگیری تدریجی فن آوری های پیچیده، آموزش داده شود.


3.تولید كاغذ و خمیر كاغذ
گفته می شود در گذشته 78 درصد از منابع اولیه كارخانه تولید كاغذ و خمیر كاغذ از چوب های بازیافتی شهری تامین می شود، اما هم اكنون این مقدار به 33 درصد كاهش یافته است. مشكل اصلی به كارگیری این مواد، وجود آلودگی در آن ها، نیاز به مواد خام با اندازه مشخص، اختلاط نا مناسب ذرات چوب درختان و چوب های بازیافتی و در نهایت عدم یكنواختی چوب های بازیافتی است.


4.
دیگر كاربردها
تراشه های چوبی كم ارزش تر برای پوشاندن موقت جاده ها و راه ها در چراگاه های حیوانات، مزارع و دیگر مناطقی كه در شرایط بارانی، گل و لای در آنها مشكل ساز می شود، به طور موفقیت آمیزی به كارگرفته می شوند. همچنین از این مواد برای پوشاندن میدان اسب دوانی، كف گاو داری ها و ... نیز استفاده می شود.
موانع بازیافت چوب و زباله های چوبی به طور كلی عبارتند از:

  1. محدودیت به كارگیری زباله های چوبی آلوده
بسیاری از تیرهای به دست آمده از ساخت و ساز و یا تخریب ساختمان ها، برای ساخت نئوپان با محوطه سازی مناسب نیستند چرا كه دارای آلودگی هایی همانند رنگ، روغن، جلا، چسب ، كاغذ دیواری، مواد عایق ساز و ... هستند. این مساله در مورد چوب های به دست آمده از مبلمان نیز صادق است.
زباله های چوبی آلوده برای استفاده به عنوان سوخت دیگ های بخار نیز مناسب نیستند چرا كه امكان دارد هنگام سوختن این آلاینده ها، مواد سمی منتشر شود.

  1. دشواری جداسازی زباله های چوب
یك مانع اصلی در بازیافت چوب از زباله های شهری، جداسازی چوب از دیگر زباله ها و ضایعات شهری است. مثلا چوب حاصل از تخریب یك ساختمان به سختی از دیگر ضایعات جدا می شود و با فلزات، سیمان و مواد دیگر همراه است.

  1. پایین بودن سطح آگاهی عمومی
دلیل اصلی افزایش میزان زباله ها و عدم تمایل مردم به بازیافت، نا آگاهی عموم نسبت به مسایل زیست محیطی است. مساله دفن زباله و عدم توجه به بازیافت آنها در بخش های صنعتی وتجاری بسیار حادتر است. متاسفانه هنوز صنایع متوجه نفع اقتصادی و زیست محیطی حاصل از بازیافت ضایعات نیستند.

  1. سادگی و ارزانی دفن زباله
دفن زباله به عنوان نخستین و كم دردسرترین راه حل رفع مشكل تجمع زباله ها محسوب می شود. طی چند سال گذشته، موضوع دفن زباله ها به سرعت افزایش داشته است. این روش در ایرلند در مقایسه با سایر كشورهای اروپایی بسیار ارزان تر است.



منبع: موسسه كامپوزیت ایران- نشریه كامپوزیت
 
آخرین ویرایش:

Similar threads

بالا