استان همدان

ملیسا

عضو جدید
کاربر ممتاز
موقعیت : غرب ایران
مجاورت : شمال: استان زنجان جنوب: استان لرستان شرق: استان مرکزی غرب: استان های کرمانشاه و کردستان
آب و هوا: سرد
وسعــــت: 20هزار و 172 کیلومتر مربع معادل 2/1 در صد از مساحت کل کشور
جمعـیــت:
تقسیمات: شهرستان , 16 شهر , 18 بخش , و 68 دهستان
شهرستانها: همدان، اسدآباد، بهار، تویسرکان، رزن، کبودرآهنگ، ملایر، نهاوند
مرکـــــز : همدان

استان همدان در یک نگاه

ای ریِ هیچ مدان، هیچ نیاری به خیال
یاد آن سال که شاه همه دان در همدان (قاآنی)

استان همدان به وسعت ۱۹۴۹۳ کیلومتر مربع؛ یکی از استانهای غربی کشور و در همسایگی استان*های مرزی کرمانشاه و کردستان است. این استان بر پایه آخرین تقسیمات کشوری شامل ۸ شهرستان است؛ که عبارتند از: اسد آباد، بهار، تویسركان، رزن، كبودر آهنگ، ملایر، نهاوند و همدان.
استان همدان از لحاظ طبیعت گردی، منطقه ای است كوهستانی كه در دامنه های رشته كوه الوند قرار گرفته و سرچشمه رودها و جویبارهای فراوانی است. مراتع بین دره ای آن از روزگاران گذشته سبب جذب بخشی از دامداران و عشایر به این منطقه بوده و با توجه به زمستان های نسبتا سرد و تابستان های معتدل، مراتع چرای بهاره و تابستانه را برای عشایر فراهم می کرده است.
این استان از لحاظ وسعت و تنوع پتانسیلهای گردشگری از مهمترین مناطق کشور بوده و از لحاظ قدمت آثار باستانی نیز کم نظیر می باشد.
دربر داشتن مهمترین آثار باستانی دوره مادها در ایران و کشف نزدیک به ده کتیبه ی هخامنشی در همدان این منطقه را از لحاظ پژوهشهای باستانشناسانه بسیار حائز اهمیت کرده است.
در همدان (هگمتانه) دو کتیبه منحصر به فرد کشف شده است که گفته میشود کهن ترین کتیبه های کشف شده در ایران هستند. این کتیبه های باستانی که یکی مربوط به آریارمنه (590-645 پ.م.)؛ جد پدری داریوش بزرگ بوده و به سه زبان پارسی باستان، عیلامی (ایلامی) و بابلی (اکدی) است و دیگری از آن ارشامه (پدر بزرگ داریوش) است؛ از لحاظ بررسی های تاریخی بسیار حائز اهمیت هستند. کتیبه های دیگر هگمتانه نیز از اهمیتی کمابیش مشابه برخوردارند. لیکن به نظر آنوبانینی کتیبه های گنجنامه را که از نظر سالم ماندن و خوانایی و مفصل بودن از مهمترین کتیبه های برجای مانده ی داریوش و خشایارشاه هخامنشی هستند را باید در این زمینه دارای کمال اهمیت باستانشناسانه دانست.
بررسی کتیبه های آشوری نشان میدهد؛ نام همدان دست کم از سه هزار سال قبل با تلفظی بسیار شبیه به تلفظ امروزیش برای نامیدن پایتخت با شکوه مادها استفاده میشده است؛ و در طول تاریخ هیچگاه اهمیت خود را از دست نداده است.
همدان را زادگاه مانی آورنده دین مانوی در سه قرن پیش از اسلام می دانند؛ که به بابل هجرت کرده و تا قرنها بعد از اسلام نیز دارای پیروانی بود.
مانی در ادبیات و فرهنگ ما به عنوان نقاش بزرگ ایرانی در دوران پیش از اسلام شناخته می شود و ارژنگ مانوی یا نگارخانه مانی نماد زیبایی گشته است.
همدان پرورنده و زادگاه بسیاری از بزرگان فرهنگ و ادب ایرانی بوده که از مهمترین آنان می توان به بدیع الزمان همدانی، شاعر، ادیب و عارف بزرگ قرن چهارم؛ که اولین مقامه (مقامات) توسط او نوشته شده است؛ دیگر به شهید راه عقیده، عارف بزرگ قرن ششم، عین القضات همدانی؛ صاحب کتاب شریف تمهیدات و همچنین فخرالدین ابراهیم همدانی، متخلص به عراقی؛ از بزرگترین شاعران و عرفای قرن هفتم اشاره کرد.
در استان همدان نقاط دیدنی و تاریخی فراوانی وجود دارد كه از مهمترین موارد آن آنوبانینی میتواند به آثار و مناطق زیر اشاره کند: آرامگاه بوعلی*سینا، آرامگاه بابا طاهر، تپه* هگمتانه و آثار باقیمانده از شهر باستانی هگمتانه، موزه هگمتانه، موزه* تاریخ طبیعی، موزه* بوعلی، مسجد جامع، برج قربان، گنبد علویان، شیرسنگی، گنج*نامه، امام*زاده شاه*زاده حسین، امام*زاده یحیی، تپه* توشیجان، مسجد شیخ*الملوك، مسجد سیف*الدوله، حمام بلور و امام*زاده زبیده*خاتون (در ملایر)، ستون سلوكی، میدان قیصریه، حمام حاج آقاتراب، سراب گیان، مقبره* باباپیره و بند لیلی یادگار (در نهاوند)، مقبره* حبقوق نبی، كاروان*سرای شاه عباس، آبشار افشار، كمربسته سركان، كاروان سرای فرسنج، آرامگاه میررضی*الدین و مدرسه* علمیه* شیخ علیخان زنگنه (در تویسركان)، حمام سنگی، قلعه* كیكاوس (در كبودر آهنگ)، كتیبه* سلطانیه، مسجد شاه* طهماسب، آب انبار شاه عباس، تالار دربند و كتیبه* یادبود سیدجمال (در اسدآباد) و لالجین، دشت بهار و آرامگاه شیخ محمدبهاری (در بهار) و غار علی*صدر (در روستای علی*صدر).
استان همدان با وجود این نقاط توریستی و با توجه به آب و هوای بسیار دلپذیرش به خصوص در فصل تابستان که مهمترین فصل مسافرت ایرانیان به شمار می رود می تواند در گردشگری مردم کشور خودمان نیز نقشی بسیار بیشتر و مهمتر ایفا کند. که امید است با تلاش بیشتر مسئولین مربوط تحقق یابد.


آداب مردم همدان در ماه مبارك رمضان


مردم مؤمن همدان، همانند خداجويان ديگر نقاط كشور پهناور ايران اسلامي مناسبتهاي ويژه مذهبي و ملي را با آداب و سنن ويژهاي برگزار ميكنند.
ماه مبارك رمضان يكي از مناسبتهايي است كه مردم استان همدان براي آن ارج و احترام ويژه قايل بوده و از دير باز تا كنون آن را با آداب و رسوم خاصي برگزار كردهاند. قدمت سنتهاي ويژه ماه مبارك رمضان در همدان به تاريخ اسلام بر ميگردد و با وجود گذشت ساليان متمادي، مردم استان خود را براي استقبال از ماه ميهماني خدا آماده ميكنند. يكي از محققان فرهنگ عامه همدان در اينباره گفت: همه ساله مردم استان چند روز مانده به آغاز رمضان به استقبال اين ماه ميروند، كه اين استقبال آيين پيشباز از ماه رمضان ناميده ميشود.
عباس فيضي اظهار داشت: آيين استقبال به اين صورت است، كه مردم براي آمادگي هر چه بيشتر براي گرفتن روزه در ماه مبارك رمضان، روزهاي اول، پانزدهم و آخر ماه شعبان را روزه ميگيرند. مردم همدان باور دارند ، افرادي كه اين سه روز را روزه بگيرند ، اجر و ثواب آن برابر با روزه يك ماه رمضان است. اين اعتقاد به حدي در نزد مردم همدان ريشه دارد، كه بيشتر آنان اين سه روز را روزه ميگيرند.
به گفته فيضي، يكي ديگر از آداب و رسوم اهالي همدان كلوخ اندازان نام دارد، مردم استان روز آخر ماه شعبان را كلوخ اندازان ميگويند، در اين روزمردم شاديكنان با تهيه و پخت غذايي مخصوص بهنام كباب سرداشي سفره خود را براي اطعام نيازمندان و فقرا پهن ميكنند. همدانيها كباب سرداشي را از مخلوط گوشت چرخ كرده، سيب زميني ، پياز، تخممرغ، ادويه و گوجه فرنگي تهيه ميكنند، مراسم كلوخ اندازان از اول تا پايان روز آخر شعبان ادامه دارد و پس از آن مردم، آماده روزه داري در ماه مبارك رمضان ميشوند.
مردم استان پس از آن كه فرزندان آنان به سن بلوغ رسيدند، از آنان ميخواهند كه در ماه مبارك رمضان روزه را كامل بگيرند. درباره بچههايي كه به سن شرعي نرسيده و روزه بر آنان واجب نيست، اهالي همدان اعتقاد دارند اگر بتوانند روزه را قلاغي (كلاغي) بگيرند، خداوند اجر و پاداش روزه كامل را براي آنان منظور ميكند.
مردم همدان به روزه نيمه روز و روزهاي كه در آن بچهها از هنگام سحر تا اذان ظهر روزه خود را نخورند، روزه قلاغي ميگويند.
يكي ديگر از سنتهاي قديمي ماه رمضان در همدان ، مراسم كيسه بركت در روز ۲۷اين ماه است، در اين روز زنان روزه دار در رفتن به مسجد و اقامه نماز ظهر به همراه خود پارچه ، نخ و سوزن ميبرند.
زنان مؤمن همداني در ميانه دو نماز ظهر و عصر با استفاده از اين وسيلهها به كار دوختن يك يا چند عدد كيسه بركت مشغول ميشوند.

به اعتقاد مردم همدان ، هر فردي كه به داخل اين كيسه پول بريزد، خداوند به وي مال و دارايي زياد ميبخشد، به همين علت زنان در اين روز بيش از يك كيسه بركت دوخته و آن را براي فزوني دارايي بين خانواده خود و ديگران توزيع ميكنند.
از ديگر آداب مخصوص اين ماه در همدان آيين توزيع آجيل مشكلگشا است، به عقيده مردم اگر ماه مبارك رمضان در روز چهارشنبه آغاز شود، اين ماه بسيار پر بركت و خوش يمن خواهد بود. بههمين مبنا زنان با خريد و بستهبندي آجيل مشكل گشا هنگام افطار به قصد نيت و طلب حاجت به مسجد ميروند و پس از اقامه نماز مغرب بين زنان نمازگزار تقسيم ميكنند. مردم همدان معتقدند، هر كس مراد و حاجتي داشته باشد با پخش و توزيع آجيل مشكل گشا، خواستههايش برآورده ميشود.
يكي ديگر از رسوم مردم همدان در ماه مبارك رمضان جمعآوري خردههاي نان سفره افطاري است، به باور مردم هر فردي كه بتواند خرده نانهاي سفره افطاري را تا آخر ماه مبارك رمضان جمع كند و تا روز عيد قربان آن را نزد خود نگهدارد و آنها را در آبگوشتي كه از گوشت قرباني در عيد قربان تهيه ميشود، بريزد و سپس بخورد، خداوند تمام آرزوها و نيازهاي وي را برآورده ميكند.
پخت غذاهاي مخصوص از ديگر آيينهاي ماه مبارك رمضان است، زنان همداني در اين ايام براي افطار، بيشتر از غذاهايي نظير آشرشته، فرني، ترحلوا، طاس كباب ، شامي كباب ، سرداشي ، بوراني و شيربرنج و براي سحري نيزرشتهپلو و آبگوشت مرغ ميپزند. پخت شيرينيهاي محلي مانند كماج، انگشت پيچ، پنجهخاله ، يوخا، نيس درجهان و اگرده در ماه مبارك رمضان بين خانوادههاي همداني رواج دارد. پخت و پز نانهاي مخصوص محلي نظير نان اوفاق، نان گرده چرب و نان شاتي نيز از ديگر آيينهايي است كه زنان همدان همه ساله در ماه رمضان اقدام به تهيه آنها ميكنند.
يكي از آيينهاي جالب توجه مردم استان همدان فرستادن افطاري توسط داماد به خانه عروس است، مطابق اين سنت ديرينه در ماه رمضان جوان داراي نامزد ، بايد افطاري نامزدش را به خانه پدر عروس ببرد ، اين افطاري شامل چند قرص نان، گرده دو زرده ، برنج، روغن حيواني، يك عددمرغ و يا ماهي، سيب سرخ ، شيريني انگشت پيچ و ميوههاي فصل است. پس از اين كه افطاري از سوي داماد به خانواده عروس برده شد، خانواده عروس نيز در شبهاي آينده، خانواده داماد را براي صرف افطاري به منزل خود دعوت ميكنند.
 

ملیسا

عضو جدید
کاربر ممتاز
علاوه بر اين در شهرها و روستاهاي استان همدان مرسوم است كه پس از پايان ماه مبارك رمضان و در روز عيد فطر در تمام خانهها آش رشته پخته شود، زيرا به اعتقاد مردم، پس از يك ماه روزه داري ، خوردن اين غذاي آبكي بسيار سودمند است.
زيارت اهل قبور، شركت گسترده در آيينهاي شبهاي احيا و قدر، برگزاري ايام سوگواري شهادت موليالموحدين امام علي (ع)، راهاندازي دستههاي سينهزني، نوحهخواني، زنجيرزني و عزاداري از ديگر آداب مردم شهرها و روستاهاي استان همدان در ماه ضيافت ا... است.

مکان های دیدنی استان همدان غار هیزج - همدان
این غار با قلعه جوق حدود 6 کیلومتر فاصله دارد در کناره شمالی کوه قوزی قشلاق واقع شده است


درازای آن 520 متر است و در زبان محلی زاغه دره - سی گفته می شود. پس از عبور از دهانه سنگ چین و دیواره کوتاه غار به تالاری به درازای 12 متر می رسیم. پس از عبور از تالار وارد محوطه وسیعی می شویم که در گوشه ای از آن یک راه فرعی و در قسمت دیگر تخته سنگ های عظیم ریزشی دیده می شود. غار به شکل دهلیزی ساده و سر راست است و با بدنه ای تقریبا صاف و سفید با کمترین خمگرد و انحنا تا عمق 150 متری ادامه می یابد. در این فاصله در خمگرد غار وارد محوطه ای می شویم که در دهانه آن پیش بندی آویخته است. پس از طی مسافتی پهنای غار قدری کم*تر و سقف آن کوتاه تر می شود. در این قسمت به تپه کوچکی از خاک رسوبی بر می خوریم. در گوشه تالار، دهانه کوتاه، اما گشادی است که به دهلیز وسیع و همواری راه دارد. در کنار چپ دهلیز نیز یک حفره 5 متری می بینیم. آنچه بیش تر از همه در این غار جالب توجه است آویزه های آهکی عجیبی است که مانند قندیلی کامل از بدنه غار آویزان شده اند. در حال حاضر از این غار بهره برداری خاصی نمی شود.

============

غار آق قایا - همدان
در کناره غار سلطان بولاغ که در جاده همدان واقع است، راهی وجود دارد که به میانه دیواری می رسد و بر فراز آن دیوار چند دهنه غار در کنار هم رو به شمال و به سوی جاده شوسه دیده می شود

عبارتند از:
غار شماره 1 : غار کوچکی است که از یک فضای 5،3 × 5،4 متر ساخته شده است و بلندی آن 7،1 متر است. در دیواره مقابل، سوراخی چند متری دیده می شود که از خاک پر شده است. کف غار را خاک نرمی پوشانده است که در اثر جریان آب باران در شکاف سنگ ها به وجود آمده است. در بدنه راست، دالان باریکی به درازای 5 متر دیده می شود که به علت انباشتگی خاک باید به شکل خزیده از آن گذشت. سر دالان به غار شماره 2 باز می شود و مانند راهرویی بین آن دو غار است.

غار شماره 2 : این غار در کنار غار شماره 1 قرار گرفته است و مانند دالان ساده ای به درازای 5،12 و پهنای 8،1 متر کشیده شده است. بلندی آن به 5،4 متر می رسد و بزرگ ترین این غارها محسوب می شود.

غار شماره 3 : این غار دالان تنگ و سر راستی به درازای 7 متر است که در 3 متری غار شماره 2 در شیب تند بالای پرتگاه قرار گرفته است. پهنای آن 5،1 متر و به شکل سنجاق است. در پایان دالان یک سوراخ تقریبا3 متری وجود دارد که ورود به آن برای اشخاص باریک اندام امکان پذیر است.

============

غار بگلیجه - همدان
غار بگلیجه یا غار برگ لیجه در نزدیکی روستای سرخ آباد همدان واقع شده و به صورت چاهی است
برای ورود به آن باید از وسایل فنی استفاده کرد و بدون طناب، بازدید از این غار میسر نیست. غار بگلیجه دارای استالاگمیت های بسیار زیبایی است

============

غار علیصدر - همدان
غار علیصدر که در 80 کیلومتری شمال غربی همدان و درکوه های موسوم به سوباشی و در روستای علیصدر ازتوابع بخش گل تپه شهرستان کبودرآهنگ واقع شده،یکی از شگفتیهای جهان بشمار می رود.

کوهی که این غار عظیم و شگفت در آن قرار دارد درجنوب این روستا قرار دارد و آب درون غار علیصدر نیز ازغار سراب سرچشمه می گیرد..
غار علیصدر همدان یکی از شگفتیهای جهان، در سال موردبازدید دهها هزار نفر از گردشگران داخلی و خارجی قرارمی گیرد. باتوجه به استقبالی که در طول سالهای اخیر ازتماشای این غار شده، بر تأسیسات جنبی این غار افزوده شد و تسهیلاتی برای اقامت تماشاگران و بازدید ازقسمت های مختلف آن فراهم گردیده است

محل فعلی آب درون غار در حدود 50 متر با این محوطه فاصله دارد و سطح آن حدود چندین متر پایین تر قرارگرفته است.

محوطه غار از تعداد زیادی تالارهای بزرگ و کوچک و پیچ در پیچ که بوسیله دهلیزها و دالانهای مشبک با یکدیگرمرتبط می شوند، تشکیل شده است که وسعت بعضی ازآنها تا بیش از چند صد متر می رسد.

آب دریاچه بدون رنگ، بو و مزه و بسیار زلال است و ازلحاظ درجه حرارتی جزو آب های سرد محسوب می شود ودر دسته آب های بیکربنات کلسیک سبک یا نزدیک به خنثی است.

سطح آب در غار دارای نوساناتی است که آثار آن روی دیوارهای غار مشهود است و چون آب غار توسط رشته هایی به خارج هدایت می شود سطح آب به جز درمواردی یکنواخت است.

سقف غار که در برخی از قسمتها تا حدود 10 متر از سطح آب ارتفاع دارد پوشیده از رسوبات کربنات کلسیم خالص و مخلوط با عناصر مختلف است که این رسوبات به صورتهای مختلف استالاکمیت هایی است که هریک اززیبایی خاصی برخوردار است.

در نقاطی که آب وجود ندارد نیز استالاکمیتهای متنوع به وفور دیده می شوند و رسوبات آهکی که بیشتر در اثروجود بخار آب و جریان ملایم آب از خارج به داخل بارنگهای مختلف و زیبا تمامی سطح دیوارهای غار راپوشانده است.
منظره بدیع داخل غار و هوای آن سبک و ساکن آن نظر هربیننده ای را به خود جلب می کند.
گفته می شود تمامی کانالهای این غار هنوز کشف نشده است اما حدود دو هزار و 100 متر از طول غار شناسایی شده است که ارتفاع آنها بین یک تا 35 متر و بین یک تا 17 متر عمق دارد


بازارهای همدان
بازارها ی همدان مانند بازارهای اغلب شهرهای قدیمی مسقفند و از بافت معماری اسلامی برخوردارند جملگی بازمانده دوره قاجاریه می**باشند


جز نه راستا. بقیه در دو. سه دهه قبل به دستور مسؤولان وقت ازباب تجدد گرایی سقف آنها را برداشته و با گذشت زمان صاحبان اماکن تجاری برای استفاده از زیر بنای بیشتر طرفین آنها را نیز خراب کرده اند. که با تیر آهن و دیوارهای تیغه*ای بازسازی کرده اصالت خودر را ازدست داده اند.

این بازارها در مرکز شهر قرار دارند و هر یک مختص یک نوع مال التجاره یا پیشه ورانی است که دارای حرفه مشترکی هستند از این رو مردم بر حسب احتیاجات خود می**دانند برای تهیه نیازمندیها به کجا مراجعه نمایند. بعضی از بازارها مانند کاروانسراها در تملک اشخاص ثروتمند بوده که برای کسب در آمد بیشتری بنا شده*اند چنان که بازار قیصریه(بازار فرش فروش*های فعلی) را میرزا کاظم منشی قاجاریه در پشت کاروانسرای خود (کاروانسرای میرزا کاظم) ساخت که اکنون متعلق به چند تن از تجار می**باشد. بر همین قیاس راستا بازارهای صحاف خانه. موتابخانه. کفشدوزخانه و ...

به علت موقعیت خاص جغرافیایی همدان و قرارگرفتن در مسیر راه*های ارتباطی شهرهای غربی و نیز زایران انبوهی که از میانه و مناطق دور دست جهت زیارت عتبات عالیات در همدان توقف می**نمودند این شهر از اهمیت خاص اقتصادی و جغرافیایی به ویژه از دوران صفویه و توامانی دین و سیایت بر خوردار بوده است.

ویلیام جکسن می**نویسد: (بازارهای همدان دارای سقفند و بیش از پانصد دکان پر مشتری در آنها قرار دارد بازرگانان از این شهر به عنوان (انبار ایران) یاد می**کنند. از جمله کالاهای بازرگانی. اجناس چرمی را باید نام برد زیرا همدان شهر دباغخانه هاست همدانیها در ساختن و عمل آوردن پوست گاو و گوسفند و ساختن اجناس تجملی از آنها شهره شده اند)

در سال 1921 .م. همدان 150 دکان دباغی داشت. جکسن در مشاهدات خود از بازار همدان مینویسد(زین و تسمه و جامدان و کفش*های نوک تیز را در غرفه*های متعددی به معرض فروش نهاده*اند از این گذشته نمدهای نرم سفید که برای زیرانداز. نمدزین. کپنک و شولای چوپانان به کار می**رود و کلاه*های پوستی شبیه کلاه خوددر هیچ جای ایران بهتر از همدان ساخته نمی*شود همچنین ساختن غایشه)

بازارهای عمده به جز چند مورد که به خاطر جایگزین شدن اجناس کارخانه*ای وارداتی هم تغییر نام داده و هم محل فروش اجناس متفرقه گردیده تاکنون سر پای خود ایستاده ولی روزهای آخر خود را طی می**کنند در آینده نه چندان دور این یادگار کهن و آشنای سالخوردگان با تمام خاطرات تلخ و شیرین قرنها به سرنوشت غم انگیز خود نزدیک می**شوند. برای مثال بازارهای: آهنگرها. گیوه کش ها. زهتاب*ها. موتاب*ها. نجارها. گوزه گرها. صحاف*ها و... دیگر پیشه وران و مصنوعات آنها خبری نیست و جز نامی از آنان باقی نمانده.

راستاهایی نظیر کفشدوز خانه. صحاف خانه عملا" به مغازه*های فروش کفش کارخانه*ای و فروش لوازم التحریر و سایر اجناس متفرقه تبدیل شده اند. از راستا بازارهای: گندمی ها. پالاندوزها. خامه فروشها و نخود بریزها. جزیکی دو دکان در هر راستا بقیه به فروش اجناس متفرقه مشغولند.

با دقت در نقشه همدان می**بینیم که تمامی بازارهای همدان در حول و محور مسجد جامع ساخته شده. تجار و پیشه وران نماز ظهر و عصر را در آنجا اقامه می**کردند و می**کنند. جز مسجد جامع مساجد کوچک*تری را در جای جای بازار مشاهده می**کنیم کسبه*ای که به مسجد جامع دور ترند نمازظهر و عصرخود را در آنجاها به جا می**آورند مانند مساجد: پیغمبر در راستای پیغمبر. سر نمازگاه ابتدا ی گندمی*ها. مسجد آقای آخوند در انتهای راسته گندمی ها. جز مساجد. چند گرمابه عمومی نیز مخصوص بازاریان و مسافران وجود داشت که فقط در روزها فعال بودند. همچنین در نقاطع راستاها. نانوایی. آشپزی و دکانهای بقالی و قهو خانه/ چایی خانه در سراسرروز به کار مشغول بودند.



 

ملیسا

عضو جدید
کاربر ممتاز
راستاهای معروف

1. آهک فروشها. سرگذر.

2. آهنگری/ زنجیر سازها / چلنگرها. خیابان اکباتان.

3. پالاندوزها/ ادامه راستای گلشن تا اول سر نمازگاه.

4. پیغمبر/ گونی فروشها راستای جلوی مسجد پیغمبر.

5. چاقو سازها/ ضلع شمالی مسجد جامع

6. حکیمخانه/ در حکیمخانه. منشعب از خیابان بابا طاهر.

7. حسین خانی. منشعب از راستای کلیمی*ها / فلسطین.

8. حاج فضل الله. راستای منشعب از ضلع غربی خیابان اکباتان.

9. حلاج خانه. ضلع شرقی کاروانسرای میرزاکاظم.

10. حلبی سازها / حلبی ساز خانه ادامه راستای قنادها .

11. دباغخانه / چال دباغخانه. منشعب از خیابان اکباتان .

12. رزین برها. جنب امامزاده شاهزاده حسین.

13. زغالی*ها. ضلع شمالی میدان امام.

14. زرگرها/ زرگرخانه. منشعب از خیابان باباطاهر. انتهای بازار مظفریه.

15. زنگنه/ مظفریه. ضلع شرقی مدرسه زنگنه.

16. سبزه میدان. اول خیابان باباطاهر (ضلع شرق آن)

17. سمسار خانه. ضلع غربی کاروانسرای میرزا کاظم.

18. شالار یهودی. بین حکیمخانه و کاروانسرای صمدیه به علت احداث خیابان بابا طاهر اٍثری از آن به جا نمانده

19. شیشه فروش ها/ شیشه برها. منشعب از سبزه میدان.

20. صحافخانه. قسمت غربی کاروانسرای گلشن.

21. صندوق سازها. محوطه ضلع شمالی مسجد جامع انتهای زغالی ها.

22. علاقبندها. ضلع شرقی کاروانسرای شریفیه.

23. فلسطین/ یهودی ها/ کلیمی*ها. منشعب از راستای پالاندوزها.

24. قصاب*ها. منشعب از سبزه میدان.

25. قیصریه/ موتابخانه. منشعب از راستای گلشن.

26. قیصریه/ فرش فروشها. پشت کاروانسرای میرزاکاظم. قبلا" مرکز چیت فروشی بوده اکنون مرکز دادو ستد فرش می**باشد.

27. قبله/ نجارها ضلع شرقی خیابان باباطاهر.

28. قنادها/ قنادخانه. ضلع شرقی مسجد جامع.

29. کاه فروشها. خیابان شورین/ شهدا روبروی کاروانسرای میراز کاظم.

30. کفشدوز خانه بزرگ. منشعب از راستای گلشن.

31. کفشدوز خانه کوچک. منشعب از راستای گلشن.

32. کهنه فروش*ها. پشت امامزاده شاهزاده حسین.

33. گلشن. منشعب از خیابان اکباتان. ضلع شرقی کاروانسرای گلشن.

34. گندمی*ها. ادادمه راستای پالاندوزها تا محله بن بازار.

35. گیوه کش*ها / مسجد جامع ضلع غربی مسجد جامع.

36. مسگرها/ مسگر خانه منشعب از راستای نخود بریزها / سبزه میدان.

37. نخود بریزها/ نخود بریزها ضلع شرقی مسجد جامع / ضلع شمالی کاروانسرای شریفیه.

38. نمد مال*ها / منشعب از خیابان اکباتان و راستای گلشن. پشت مسجد د باغخانه.



بازارچه ها

بازارچه*ها یا بازارهای کوچک هرمحل بر سر گذر مردم نزدیک به چمنها(میدان محل) دکانهای متعددی وجود داشت که حوایج اولیه محل را تأمین می**کردند. که به آنجا بازارچه می**گفتند.

بازارچه*های معروف عبارت*اند از: 1- بازارچه اسمعلی خان 2- بازارچه امامزاده یحیی . 3- بازارچه پل پهلوانها. 4- بازارچه توت قمی ها/ پل یخچال/ محل فرنگی ها. 5- بازارچه جاگله. 6- بازارچه جولان. 7- بازارچه چمن ورمزیار. 8- بازارچه درود آباد/ دورد آباد. 9- بازارچه دوگوران. 10 – بازارچه شالبافان. 11- بازراچه شریف الملک. 12- بازارچه کبابیان. 13- بازارچه کلپا. 14- بازارچه کولانج/ کولانه. 15- بازارچه محله حاجی. 16- بازارچه مصلی/ فراش باشی. 17- بازارچه مظفریه. 18- بازارچه میدان مال فروش ها. 19- بازارچه نظر بیک.



گذرها

گذر نیز بازارچه مفصل تری بود در تقاطع چند کوی (محل) وجود داشت که از معروفترین آنها می**توان: سر گذر د باغخانه را نام برد.



کاروانسراها

کاروانسراها بناهای وسیعی هستند که تعداد زیادی دکان را در بر می**گیرد و معمولاً مجاور یا متصل به بازار ساخته شده*اند وجزیی از آن محسوب می**شوند واز مراکز مهم اقتصادی می**باشند.

اکثر کاروانسراهای مهم همدان نیز یادگار زمان قاجاریه می**باشند. چندین منظور در بنای آنها بوده بدین معنی که در دو طبقه ساخته شده از طبقات پایین به عنوان دکان (*حجره)* و دفتر امورتجاری استفاده می**شد و طبقه فوقانی انبارهایی برای تگهداری کالا بود که بعدها از این طبقه برای دفتر تجاری نیز استفاده می**شد.

همچنین محوطه*های سرپوشیده*ای در جنب کاروانسرا یا زمینی در گوشه*ای از آن به عنوان طویله برای نگهداری شتر و اسب و الاغ می**ساختنند.

بعضی از صاحبان کاروانسراهای بزرگ در محلات دیگری ساختمانهایی داشتند که از آن برای نگهداری چهارپایان و محل بیتوته کاروانیان استفاده می**کردند, بعد از تخلیه کالاها عمله کاروان و ستوران را به اماکن هدایت می**نمودند. به این بناها نیز کاروانسرا می**گویند. تجار عمده و صاحبان سرمایه کالاهای خود را توسط دلالان و بنکدارن در سطح شهر یا سایر بلاد پخش می**کردند و به*وسیله همان افراد نسبت به خرید امتعه صادراتی اقدام می**نمودند و خود نیز با دلالان و تجار کشورهای اروپایی و امریکاو آسیایی که خواستار خرید کالاهایی نظیر فرش و چرم و غیره بودمد مستقیما" *ارتباط برقرار می**کردند.

کاروانسراها محل تجمع عمومی افرادی بود که در ارتباط با کار تجارت مشغول بودندو کالاهای خود را عرضه می**نمودند و دایما" در جنب و جوش بودند.

اقتصاد پویای همدان سبب گردید که تعداد قابل توجهی کاروانسرا در آن احداث شود به طوری که (ویلیام جکسن) عده کاروانسراهای همدان را بیش از پنجاه ذکر نموده و نوشته است که این کاروانسراها از جهت اشیاء و ادوات مورد لزوم گروه بیشمار بازرگانان و زواری که از این شهر میگذرند در جنب و جوشند و کارشان سخت پر رونق است.

برخی از کاروانسراها در ایام مخصوص محل برگزاری روضه خوانی بود و در ایام محرم حرکت دستجات طوری تنظیم می**گشت که از دوسه کاروانسرا بگذرد و در آنجا از عزاداران استقبال و پذ یرایی می**کردند و تجار نامی کاروانسراها بانی مخارج این مراسم بودند.
 

Similar threads

بالا