ارزش های اخلاقی را از کودکی آموزش دهیم

[Persia1]

عوامل مهمی در تربیت فرزند اهمیت دارند که میتوانند در آینده کودک ما نقش به سزایی داشته باشند یکی از این عوامل ارزش های اخلاقی میباشد که به عنوان نقشه راه آینده همه ما به حساب می آید. ارزش های اخلاقی نشان دهنده تمامی آن چیزهایی هستند که برای ما اهمیت داشته و به رشد و نمو فرد و جامعه تاثیر گذار میباشد. در این نوشتار میخواهیم به بررسی اهمیت آموزش ارزش های اخلاقی به کودکان از ابتدا اشاره کنیم.


بدون شک یک زندگی خوب همراه با محبت، مهربانی، صداقت و سختکوشی بسیار لذت بخش است و تاثیر خوبی بر کودک شما خواهد داشت، اما نمی‌تواند تمام ارزش‌های اخلاقی را به فرزندانمان منتقل کند.

انتقال و آموزش ارزش‌ های اخلاقی به فرزندان کار دشواری است. اما امکان‌پذیر است و باید از نخستین لحظه‌ای که فرزندتان را می‌بینید شروع شود.

پایه ریزی اعتقادات به منظور آموزش ارزش های اخلاقی​

در تمام طول دوران نوزادی شما به عنوان والدین تنها کسی هستید که در کنار کودک هستید. او از هر رفتار شما چیزی می‌آموزد. از نوازش محبت می‌آموزد و از توجه شما درک کردن و تعامل با جهان پیرامون را یاد می‌گیرد. وقتی به یک سالگی می‌رسد یاد می‌گیرد که شما و اطرافیان احساس و نیازهایی نیز دارید. او حالا آماده است که بیاموزد، نیازهای او با شما فرق دارد و این همان الفبای ابتدایی آموزش ارزش های اخلاقی است. برای آموزش بهتر ارزش های اخلاقی میبایست به اصول گفتگو با فرزندان توجه موژه داشته باشید.​

‌ رشد تمایلات درونی​

تربیت کودک با اعتقاد به ارزش‌ها بسیار متفاوت با آموختن نظم و ترتیب و ادب است و از تصحیح رفتارهای بد و تشویق به اعمال مثبت نیز فراتر است.

فرد باید قلبا به مواردی متقاعد شود تا تمایلات درونی به آن پیدا کند. به بیان دیگر عادت به انجام کارهای صحیح پیدا کند، چه کسی او را در حال انجام آنها ببیند و چه نبیند بتدریج این فرد به انسانی تبدیل خواهد شد که با اختیار خود راستگویی را انتخاب می‌کند حتی اگر به ضررش باشد یا به خاطر آن تنبیه شود.

انسانی که علاوه بر نیازهای خود به احتیاجات دیگران نیز توجه دارد، به این ترتیب یاد می‌گیرد که در کنار دیگران زندگی کند و زندگی اجتماعی را بخوبی پیش ببرد. شما در این راه می‌توانید با ارتباط دادن ارزش‌ها با مفاهیم معنوی این اراده را در وی تقویت کنید. اما اگر مفاهیمی که مطرح می‌کنید در رفتار و اعمال روزمره قابل لمس نباشد تبدیل به پند و موعظه شده و تاثیری نخواهد داشت.
​

باید کودک را هدایت کنیم‌ تا ارزش های اخلاقی را بهتر یاد بگیرد​

شما می‌توانید مواردی را برای نشان دادن مسیر صحیح و حرکت در راه اخلاقیات به فرزندتان بیاموزید، چرا که شیوه رفتار و گفتار شما به عنوان والدین در شیوه زندگی فرزندتان اهمیت بسزایی دارد. پس در رفتار و منش خود موارد زیر را به یاد داشته باشید.
​

‌باید کودک خود را تحت هر شرایطی دوست بدارید‌​

کودک نیاز دارد که بداند آنقدر خوب و با ارزش هست که شما او را دوست بدارید حتی اگر آب میوه را روی زمین ریخته یا نتوانسته توپش را بخوبی شوت کند یا اگر گاهی بد اخلاقی کرده، ابراز علاقه شما برای وی حیاتی است.​

به کودک بیاموزید که برای خود حتما ارزش قائل باشد‌​

به یاد داشته باشید نخستین گام برای احترام به دیگران ارزش قائل بودن برای خود است. وقتی او می‌پذیرد که مهم است درک می‌کند که اعمال و رفتارش بر دیگران تاثیر دارد. در غیر این صورت او می‌پندارد وقتی خودش با ارزش نیست پس رفتار خوب یا بدش نیز تاثیری ندارد و مهم نیست. به این ترتیب مسوولیت رفتارش را نیز نمی‌پذیرد. این امر در آموزش ارزش های اخلاقی بسیار مهم است.​

‌ به او نقش مهمی در خانواده بدهید‌​

کودک را درگیر امور منزل کنید. او می‌تواند در کارهای جزئی شما را کمک کند. به این ترتیب او یاد می‌گیرد که برای جریان زندگی نیاز به همکاری و تعامل با دیگران دارد و برای حرکت این چرخ او نیز به نوبه خود باید مسوولیت خود را بخوبی انجام دهد. حتی کودکان نو پا نیز می‌توانند در قرار دادن اشیای روی میز کمک کنند. بتدریج با بزرگ شدنشان، مسوولیت‌های مهم‌تری می‌پذیرند و مهارت‌های خود را افزایش می‌دهند.​

ر‌اه غلبه بر استرس​

از نخستین روز تولد کودک گرفته تا انتهای زندگی، افراد با استرس‌های گوناگون روبه‌رو می‌شوند. پس آنها را در مواجهه با استرس‌ها همراهی کنید وبه او بیاموزید که استرس بخشی از زندگی است و فقط برخورد و غلبه بر آن مهم است و نیاز به هنر دارد.
​

بهتر است راهی برای شرکت در اجتماع برای کودک پیدا کنید​

برای مثال کودک را تشویق کنید تا اسباب بازی‌هایش را به دوستانش بدهد یا غذای خود را با دیگران تقسیم کند. با وسایل نقلیه عمومی او را بیرون ببرید. یا راه‌های دیگری که او در کنار دیگران قرار می‌گیرد را امتحان کنید. حتی می‌توانید او را به زمین‌های بازی برده تا خودش در صف وسایل بازی بایستد و به نوبت سوار شود تا بتواند خودش ارزش های اخلاقی را درک کرده و یاد بگیرد.​

‌ اجازه ندهید مرتب از زیر بار مسوولیت شانه خالی کند​

برای مثال وقتی زمان خواب معینی برایش تعیین می‌کنید، اجازه ندهید به بهانه تماشای تلویزیون دیرتر بخوابد و این کار را چند بار در هفته تکرار کند یا وقتی فردا در مدرسه مسابقه یا امتحان دارد دیرتر بخوابد، زیرا بازده روز بعد او تحلیل می‌رود.​

‌ همدردی را به او یاد داده و در وی تقویت کنید​

در امر آموزش ارزش های اخلاقی می دانید که هر موردی با تشویق و تحسین تقویت می‌شود. پس وقتی کودک ناراحت یا عصبانی است با او همدردی کنید و به او بگویید که احساسش را درک می‌کنید. بگذارید حس کند که احساساتش برایتان اهمیت دارد و از ناراحتی او ناراحت و از شادی او خوشحال می‌شوید. در این صورت او احساس بهتری پیدا کرده و می‌آموزد که خودش هم می‌تواند با همدردی با دیگران احساس بهتری به آنها بدهد و چنانچه این کار را کرد او را تشویق کنید تا تاثیر رفتارش را ببیند.​

‌ محدودیت‌هایی نیز قائل شوید​

در مورد کودک رفتارهای اشتباه در برخی شرایط امری عادی است. اما با قرار دادن برخی محدودیت‌ها یاد می‌گیرند که رفتار خود را کنترل کنند. البته نیاز به تنبیه شدید نیست اما باید قوانین روشنی وضع کرد که عمل نکردن به آن عواقبی را در پی داشته باشد. برای مثال محرومیت از تماشای تلویزیون یا نرفتن به پارک و زمین بازی می‌تواند عواقب این قانون شکنی و قدمی دیگر برای یادگیری ارزش های اخلاقی محسوب شود.
​

درباره مسائل مهم با کودک صحبت کنید‌​

برخی والدین تصور می‌کنند که باید فقط در خصوص اسباب بازی یا این‌که در پارک به کودک خوش گذشت یا نه با او صحبت کنند در صورتی که می‌توانید بتدریج با کودک درباره مسائل مهم‌تری نظیر این‌که چرا کار می‌کنید یا این‌ که چرا مراقبت از اعضای خانواده برایتان اهمیت دارد یا چرا در برخی موارد به دلایل اخلاقی و انسانی برخی تصمیمات را می‌گیرید، با کودک صحبت کنید.

مطمئن باشید کودک کم‌ کم آنها را می‌فهمد و درباره آنها فکر می‌کند. شما می‌توانید در مورد چنین مسائلی با زبان ساده برای فرزندتان صحبت کنید و به سولات او پاسخ دهید.

آموزش ارزش های اخلاقی به فرزندان امری زمان بر، بسیار مهم و البته یکی از نکات مهم در تربیت فرزند میباشد. به یاد داشته باشید به عنوان والد و سرپرست فرزند وظیفه ماست برای فرزندانمان وقت بگذاریم و تمامی مراحل ذکر شده در بالا را به دقت دنبال کنیم تا در آینده فرزندان دچار شک و تردید نسبت به ارزش های اخلاقی نشوند. این گنجینه ای از طرف شماست که توسط فرزندتان به نسل های آتی منتقل خواهد شد.​