گوســــفندان

Eng.probe · Jul 3, 2010

پروار بندی گوسفند

پرورش گوسفند به روش پرواربندی:

منظور از پروار بندی یعنی چاق کردن و کسب حداکثر اضافه وزن یا تولید لاشه جهت تامین گوشت است.

پرواربندی به دو روش انجام می شود.

الف- پروار بندی در محیط محسور ب – پروار بندی در محیط ازاد و مرتع

روش اول یعنی پروار بندی در مکان های محصور و محدود به دو دسته زیر تقسیم می شود. 1- نگهداری گوسفند پرواری در مکانهای مسقف که به صورت اغل یا سایه بان و حفاظ می باشد

2- نگهداری گوسفند پرواری در محیط بدون سقف اما محسور که طبعا هزینه کمتری دارد

روش دوم یعنی پروار بندی در محیط ازاد احتیاج به کارگر کمتری دارد ، کود دام میتواند مستقیما به مرتع باز گردد ، اما طبیعی است که میزان اضافه وزن کمتر باشد و مقداری انرژی و مواد مغذی که باید در دام ها ذخیره گردد در راهپیمایی هدر می رود.

پروار بندی یکی از بهترین و مهمترین روش های تولید گوشت در تمام دنیا و از جمله کشور ماست پروار بندی عبارت است از مدیریت و تغذیه مناسب دام ها جهت بدست اوردن اضافه وزن در یک مدت یعنی با حد اقل هزینه. هدف از اضافه وزن تامین پروتئین حیوانی مورد نیاز انسان است

در این تعریف چند نکته قابل توجه وجود دارد.

1- روش نگهداری و تغذیه دام های پرواری با سایر دام ها متفاوت است و توجه بیشتر را می طلبد

2- در یک زمان و دوره معین اعمال می شود

3- بدست اوردن حد اکثر اضافه وزن مورد توجه است پس دام هایی که با سرعت بیشتری رشد می کنند برای پروار بندی مناسب تر اند

4- اصل توجه به حد اکثر بازده با حداقل هزینه ایجاب می کند حدالامکان از نگهداری دام های مسن تر و بیمار که موجب ایجاد هزینه بیشتر و اتلاف مواد غذایی می شوند برای پروار بندی خود داری شود.

5- هدف تامین پروتئین حیوانی است که عمدتا در ان چه ما بنام عضله و گوشت می شناسیم و جود دارد بنابراین در پروار بندی به پرورش دام هایی توجه می شود که با سرعت رشد بیشتر به ذخیره بافت های عضلانی در مقایسه با بافت های دیگر می پردازد

مزایای پرواربندی:

مهمترینن مزایای پرواربندی را می توان بدین صورت خلاصه کرد:

1- تولید گوشت : دام های لاغر و سبک وزن پس از یک سری عملیات تبدیل به دام های سنگین وزن شده و به عبارت دیگر به تولید افزوده خواهد شد

2- مرغوبیت گوشت: گوشت دام های پروار دارای کیفیت بهتر از سایر دام هاست . هر قدر مقدار عضله در مجموع لاشه بیشتر باشد مرغوبیت گوشت بیشتر است و به همین دلیل دام هایی که چنین خصوصیتی را موجب می شوند برای نگهداری بهتر اند و انها دام های جوان هست اند.

3- برگشت اص سرمایه و سود ان در کوتاه مدت: دوره پرار بندی حدود 2 تا 4 ماه است .پس از فروش دامهای پرواری کل سرمایه و سود به سرمایه گزار بر می گردد .

4- حفظ مراتع کشور

5- استفاده از محصولات جنبی

6- ایجاد اشتغال

انواع پرواربندی:

1- پروار بندی بره های شیری 2- پروار بندی به روش مرتع 3- پرواربندی بره های جوان : ( معمولترین روش پرواربندی در ایران همین روش است) 4- پروار بندی گوسفندان پیر

نکات قابل توجه در پروار بندی : 1- تهیه و خرید دام مناسب در صورت امکان انتخاب نوع بره برای پروار بندی بره نژاد هایی انتخاب شوند که از نظر مقدار رشد و سرعت رشد قابلیت بالایی دارند مثل نژاد ها ی مغانی کردی و شال

2- رعایت نکات بهداشتی از جمله حداقل دو هفته قبل از شروع پروار بندی به بره ها داروهای ضد انگلی داده می شود همچنین در همین زمان بر علیه بیماری های انتروتوکسمی و اکسینه گردند .

3- مخارج تغذیه همیشه بالاترین رقم هزینه را تشکیل می دهد لذا قبل از شروع پروار بندی مواد غذایی تهیه شده باشند

4- هرگونه تغییر یا اضافه کردن مواد پرانرژی یا با کیفیت و ماهیت متفاوت در جیره بره های پرواری نیز باید به تدریج و بنایی باشد.

5- مدتی پس از پرواربندی بره هایی که رشد خوبی ندارند بایداز گله حذف شوند و به جای انها بره های جدیدجایگزین شوند.

6- مهمترین مسئله در پرواربندی تنظیم جیره و تغذیه با جیره تنظیمی در برنامه صحیح است.

ساختمان و تاسیسات:

پرورش گوسفند و بز نیاز به جایگاه و تجهیزات زیاد و پر خرج در مقایسه با گاو و طیور ندارد. با این که سیستم های پرورش گوسفند متنوع و متعدداند اما به طور کلی در هر سیستم پرورشی ضرورت دارد گوسفند از تاثیر سو عوامل نا مساعد اب و هوایی محافظت گردد.

اصول جایگاه :

1- قبل از احداث جایگاه باید اطلاعات کافی از شرایط جغرافیایی منطقه بدست اورد و محلی را انتخاب کرد که از زمین های اطراف بلند تر باشد

2- گوسفند حیوانی است که حساسیت شدید به باد و کوران دارد لذا برای اسایش حیوان و نیز برای جلوگیری از انتشار بیماری ها باید جهت جایگاه حیوان بر خلاف وزش باد های موسمی منطقه و رو به افتاب باشد .

3- جایگاه باید به گونه ای احداث شود که بتوان رطوبت ودرجه حرارت ان را کنترل نمود زیرا گوسفند در برابر هوای گرم و مرطوب حساس است و در نتیجه میل به تغذیه در اوکاهش می یابد.

4- به دلیل الودگی فاضلاب جایگاه گوسفند ، فضولات و نیز بیماری های مشترک بین انسان و دام لازم است جایگاه پرورش گوسفند دور از محل سکونت انسان ها باشد.

5- محل جایگاه باید به گونه ای انتخای شود که به راحتی به انبار علوفه دست رسی داشته باشد.

باید جایگاه را با مصالحی ساخت که به منظور مبارزه با افات و امراض گوسفند قابل ضد عفونی کردن باشد

Eng.probe · Jul 3, 2010

درمان گوسفندان مضطرب
دانشمندان انگليسي بتازگي دريافته اند که عکس گله گوسفندان براي تسکين دلهره و اضطراب در گوسفندان افسرده بسيار موثر است.
گوسفنداني که مدتهاي زيادي تنها در انبار غلات به سر مي برند، افسرده مي شوند به طوري که اين حالت را از ريتم قلبي ، طرز بع بع کردن و نمونه اي از خونشان درک کرده اند.
اين اضطراب در آنها با نشان دادن عکس گوسفندان ديگر و همچنين تصاويري از بزها، قابل درمان است و اثر مثبتي روي آنها داشته است.
اين درمان نوعي درمان بصري است که مي توان براي حيوانات از جمله گوسفندان به کار برد؛ بنابراين با اين کار آنها بسرعت رام مي شوند و ميزان آشفتگي در آنها کاهش مي يابد.
گوسفندان هم مي توانند شبيه انسان ها باشند، از اين نظر که انسان ها دوست دارند عکس اشخاصي را که بهشان علاقه دارند در کيفشان نگه دارند تا در صورت دلتنگي با ديدن اين عکسها، کمي شاد شوند.
همچنين دانشمندان کشف کرده اند که گوسفندان مي توانند چهره 5 انسان و 50 گوسفند ديگر را در خاطرشان ثبت کنند، حتي اگر چهره آنها از نيم رخ باشد.

Eng.probe · Jul 3, 2010

درمان اسيدوز لاكتوز شكمبه در گوسفند

پژوهشگران دانشكده دامپزشكي دانشگاه شهيد چمران اهواز موفق به درمان اسيدوز لاكتوز شكمبه در گوسفند با استفاده از محلولهاي هيپرتونيك بيكربنات سديم شدند.

دكتر"افشين جعفري دهكردي" دانشجوي رشته دكتري تخصصي بيماريهاي داخلي دامهاي بزرگ در پايان نامه دكتراي تخصصي دامپزشكي خود كه به راهنمايي دكتر محمد رحيم حاجي حاجيكلايي، دكتر محمد نوري و دكتر فريدون صابري افشار صورت گرفت با مقايسه محلولهاي هيپرتونيك و ايزوتونيك بي‌كربنات سديم در درمان اسيدلاكتيك تجربي شكمبه در گوسفند موفق شد درمان مناسبتري براي اين بيماري پيدا كند.

معاون پژوهشي دانشكده دامپزشكي دانشگاه شهيد چمران اهواز شنبه در اين باره گفت: در اين پژوهش به منظور مقايسه محلولهاي ايزوتونيك و هيپرتونيك بي‌كربنات سديم در درمان اسيدوز لاكتيك تجربي شكمبه در گوسفند، ‪ ۱۵‬راس گوسفند ماده تقريبا چهارساله انتخاب و به صورت كاملا تصادفي به سه گروه پنج تايي شامل يك گروه شاهد بيمار و دو گروه تحت درمان تقسيم شدند.

دكتر"محمد رحيم حاجي حاجيكلايي" افزود: هفت روز قبل از ايجاد بيماري با استفاده از تكنيك رومينوستومي، فيستول‌گذاري شكمبه انجام شد و در تمامي گروهها بيماري اسيدوز لاكتيك شكمبه با استفاده از شكر به ميزان ‪ ۱۸‬گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن به صورت تلقيح داخل شكمبه‌اي ايجاد شد.

وي اضافه كرد: پس از اين اقدام نمونه برداري‌هاي لازم از گروه شاهد و گروه تحت درمان انجام شد سپس همزمان با كاهش ‪ pH‬خون و شكمبه و آشكار شدن علايم باليني بيماري اسيدوز لاكتيك شكمبه، درمان با استفاده از درمانهاي حمايتي هيدرواكسيد منيزيم به صورت داخل شكمبه‌اي و محلولهاي ايزوتونيك بي كربنات سديم ‪ ۳/۱‬درصد و هيپرتونيك بي‌كربنات سديم ‪ ۴/۸‬درصد محلول در دكستران ‪ ۷۰‬به طور جداگانه به صورت تزريقي انجام شد.

دكتر حاجيكلايي افزود: به منظور ارزيابي اقدامات انجام شده بعد از درمان نيز نمونه خون و شكمبه اخذ شد و معاينات باليني انجام پذيرفت.

نتايج اين مطالعه نشان داد كه هر دو نوع روش درماني، توانايي اصلاح پيامدهاي باليني و آزمايشگاهي اسيدوز لاكتيك شكمبه را داشتند با اين تفاوت كه استفاده از محلول ايزوتونيك بي‌كربنات سديم هنگام تجويز نياز به حجم بالايي از محلول دارد و استفاده از اين مقدار حجم نياز به صرف وقت بسياري دارد كه در اين حالت ممكن است درمان ناقص انجام شود ضمن اينكه هزينه بيشتري به دامدار تحميل مي‌شود.

معاون پژوهشي دانشكده دامپزشكي دانشگاه شهيد چمران اهواز اضافه كرد:
استفاده از محلول هيپرتونيك بي‌كربنات سديم با توجه به نياز به حجم كم، صرف وقت اندك، تكميل مراحل درمان و نداشتن عوارض جانبي روش مناسبتري براي درمان اسيدوز لاكتيك شكمبه در نشخواركنندگان است.

دكتر حاجيكلايي افزود: بيماري اسيدوز لاكتيك شكمبه يكي از بيماريهاي شايع در نشخواركنندگان ( گاو ، گوسفند و بز) است كه در تمامي فصول به علت پرخوري اين دامها در اثر مصرف مواد غذايي حاوي كربوهيدارت بالا مانند آرد گندم، آرد جو، خرماي زياد، سيب، سيب زميني و هر نوع مواد قندي ديگر موجب بيماري و تلف شدن دامها مي‌شود.

وي با اشاره به اينكه بيماري در دو حالت حاد و مزمن در دامها رخ مي‌دهد اظهار داشت: شكل مزمن بيماري در اثر خوردن تدريجي مواد غذايي حاوي كربو هيدرات ايجاد مي‌شود كه التهاب شكمبه، سوء هاضمه، لنگي، كاهش توليد و كاهش چربي شير را به همراه دارد.

به گفته دكتر حاجيكلايي نوع حاد بيماري نيز كه با خوردن يكدفعه مقدار زيادي مواد غذايي حاوي كربوهيدرات رخ مي‌دهد عمده‌ترين علايم آن اسيدوز، بي اشتهايي، كوري، اتساع شديد شكمبه، تجمع آب زياد داخل شكمبه، كم آبي بافتها، افسردگي، اسهال و در نهايت زمين گير شدن و مرگ دام در مدت كمتر از ‪ ۲۴‬ساعت است.

Eng.probe · Jul 3, 2010

كاهش‎ آلودگي‎ هوا با اوره‎ گوسفند
در طرحـي‎ جـديـد در انگـليـس‎ , از اوره‎‎‎ اي‎ كه از گوسفندان‎ به دسـت‎ مـي‎ آيـد بـراي‎ كاهش‎ آلودگي‎‎ هوا استفاده‎ مي شود.
متخصصان‎‎‎ در اين پژوهش‎ با اضافـه‎ كــــردن اوره‎‎ در سوخت‎ اتوبوسها علاوه بر كاهش‎ مصرف‎ سوخت‎ تا پنج‎ درصـد , دود خـطرنـاك‎ نـاشـي‎ از كاركرد موتور را تبديل‎ به‎ بخــار بــي‎ خـطر مي‎ كنند.
به نقل از انتخاب

Eng.probe · Jul 3, 2010

ارزيابي اولتراسونوگرافي سن آبستني درگوسفندان نژاد شال با اندازه گيري وزيكول روياني، قطر سر و طول جنين

تاجيك پرويز*,سروري سارنگ,وشكيني عباس

به منظور تعيين سن آبستني با استفاده از تكنيكاولتراسونوگرافي، 24 راس ميش از نژاد شال با دو تزريقa2PGF به فاصله 8 روزهمزمان شدند، به دنبال آن 16 راس ميش كه نشانه هاي استروس را نشان دادند به دو دسته 8 راسي تقسيم و در هر دسته يك قوچ به مدت 24 ساعت قرار داده شد. آزمايش سونوگرافي به روش راست روده اي و جلدي در همه ميش ها تا روز 144 آبستني انجام شد و شاخص هاي وزيكول روياني، قطر سر (BPD) و طول جنين (CRL) اندازه گيري شدند. وزيكول روياني در روز 18 آبستني 0.55 سانتيمتر و در روزهاي 37،33،30،25،24،21،20 آبستني به ترتيب 3.2، 2.98، 2.42، 1.91، 1.41، 0.95، 0.79 سانتيمتر اندازه گيري شدند. اولين بار قطر سر در 37 روزگي با اندازه 1.04 سانتيمتر روِيت گرديد و سپس در روزهاي 144 ،98 ،61 ،40 آبستني به ترتيب 6.27 ،4.12، 1.87، 1.19 سانتيمتر اندازه گيري شد. طول جنين در روزهاي 58 ، 54 ،47، 44،40، 37، 33 آبستني به ترتيب 2.25 ,2.78 ,3.19 ,4.33 ,5.39 ,6.8 ,94.03 سانتيمتر ندازه گيري شدند.

Eng.probe · Jul 3, 2010

در این تاپیک همه چیز در رابطه با گوسفند ها اعماز بیماری ها ، پرورش ، نگهداری ، عکس ، زاد و ولد ، ... قرار می گیرد. امیدورام مورد استفاده قرار بگیرد. گوسفند پستانداریست از راسته سم داران از دسته زوج‌سمان، از گروه نشخوارکنندگان و از خانوداده گاوسانان (تهی‌شاخان) که جهت استفاده از پشم وشیر وگوشتش آن را اهلی کرده بصورت گله‌های بزرگ نگهداری می‌کنند، برخی نزادهای گوسفند نر دارای شاخ مورب و حلقوی وپیچ دار می‌باشند و در اینصورت بنام قوچ نامیده می‌شوند ولی گوسفند ماده متعلق بهر نژادی که باشد بطور عام بنام میش خوانده می‌شود. بهترین نژادهای گوسفند عبارت‌اند از: نژاد مرینوس که دارای پشمهای لطیفی است. گوسفند قره‌گل که پشمهایش دارای جعد خاصی است. گوسفند جانوری مفید است واز شیر و گوشت آن استفاده می‌شود. در مناطق بادیه نشین شیرش نیز نوشیده می‌شود. پوستش برای کفش دوزی کاربرد دارد و از پشمش برای ریسندگی و پارچه بافی نیز كاربرد گسترده اى دارد. همچنین از فضولات گوسفند که پشکل نام دارد به‌عنوان کود کشاورزی نیز استفاده می‌شود . منبع : ویکی پدیا (دانشنامه آزاد ) شناخت پرورش گوسفند و اهمیت آن بدون شک کوچکی جثه، قابلیت رام شدن و بهره دهی زیاد از نقطه نظر تولید گوشت، شیر و پشم وسایر فرآورده های آن باعث شده است که نظر انسان به این حیوان جلب گردد. در ایران علوفه مراتع متغییر است و گوسفندان همانند شتر مواد لازم را در بدن خود به صورت دنبه و دیگر مواد ذخیره می کند. به خاطر مسایل مذهبی و اهمیت قربانی کردن، گوشت گوسفند در درجه اول و دیگر فرآورده های آن در درجه دوم اهمیت قرار دارد. به علت عدم آگاهی گوسفندداران ایرانی اغلب گوسفندان ایرانی اصالت خود را از دست داده و به صورت ناخالص در آمده اند. دامنه های سلسله جبال زاگرس در جنوب غربی و مرکز و سلسله جبال البرز در شمال ایران مناطق مناسبی برای پرورش گوسفند در ایران هستند. محاسن و معایب پرورش گوسفند محاسن: 1. گوسفند یک حیوان نسبتاً خوش بنیه ای است که آب و هوای متغییر و خشک را تحمل می کند و با فقیرترین علوفه و غذل ها را رشد خود ادامه می دهد. 2. بوسیله گوسفند می توان زمین های نا مرغوبی که برای کشت و زرع مناسب نیست با ایجاد مرتع مصنوعی مورد استفاده قرار داد. 3. گوسفند در مقایسه با سایر دام ها به جیره نگهداری کمتری احتیاج دارد و بیشتر غذایی را که دریافت می کند صرف تولید رشد و نمو خود مینماید. به همین سبب در بیشتر کشورهای دنیا از نقطه نظر اقتصادی در رتبه اول قرار دارد. 4. انواع فرآورده های گوسفند را در تمام طول سال می توان به بازار عرضه کرد، به همین جهت دامدار کمتر با مشکلات مالی مواجه می شود. 5. برگشت سرمایه نسبتاً سریع است، به عنوان مثال بره را در 3 ماهگی یعنی 8 ماه پس از آبستنی می توان فروخت. 6. عادت گوسفند از نظر دفع فضولات و به ویژه در نقاط مرتفع چراگاه و مرتع از نظر تقویت و کود دهی خاک مورد توجه و اهمیت است. 7. پشم حاصله را می توان به راحتی انبار کرد و در زمان مناسب به بازار عرضه کرد یا به مسافت های دور فرستاد. 8. چربی خالص پشم (لالولین) که از پساب حاصله از شستشوی پشم به وسیله روش های شیمیایی جدا می گردد به عنوان مخلوط کننده کرم های آرایشی و طبی استفاده می گردد. معایب: 1. گوسفند معمولاً از نظر حیوانات مهاجم به ویژه سگ و گرگ در معرض مخاطره است. 2. گوسفند در برابر آسیب ها و بیماری ها و به ویژه عوارض انگلی نسبت به سایر دامها بیشتر حساس است. 3. حرفه چوپانی از نظر اجتماعی چندان چشمگیر نیست و به همین جهت سیستم چوپانی پرورش گوسفند معمولاً با کمبود افراد مجرب مواجه است. 4. الیاف مصنوعی که از ترکیبات شیمیایی و رزین تولید می شود می تواند به عنوان ماده جایگزین پشم با آن رقابت نماید. اهمیت استفاره از مراتع در پرورش گوسفند در بیشتر مناطق دنیا پروش گوسفند به صورت چرای آزاد یعنی به شکل همان سنت اولیه انسان با استفاده از مراتع طبیعی انجام می پذیرد. انواع چرا 1. چرای گسترده یا آزاد: به دو نوع نوع گسترده نسبی و مطلق تقسیم می گردد که در نوع اول گله در کل طول سال در کل مرتع چرا می کند ولی در حالت دوم قسمتی از مرتع برای جمع آوری غذای زمستانی حفظ می گردد. 2. چرای انتقالی یا بسته: در این روش مرتع به وسیله حصار به قطعات مختلفی تقسیم می گردد و گوسفندان در هر ایامی از سال در قسمتی از مرتع به سر می برند. از تفاوت هایی که این روش با روش گسترده دارد این است که به علت بسته بودن گیاهان نا مطبوع هم به مصرف گوسفند میرسد. 3. چرای مخلوط : گاهی اوقاط و بر حسب شرایط می توان حیوان دیگری را در چرای گوسفند وارد ساخت، از انواع چرای مخلوط می توان چرای گوسفند و گاو،میش و بره نام برد. موقع چرا معمولاً گوسفند از اوایل فصل بهار قادر به انتقال به چراگاه می باشد و اگر چه انتخاب زمان انتقال در هر نقطه بستگی به شرایط آب و هوایی، ارتفاع، نوع خاک و بالاخره نوع گیاه دارد ولی توجه به دو نکته لازم و ضروری است. اولاً آن که گیاهان سمی در بهار زودتر از سایر گیاهان ظاهر می شوند و پیش چرای گوسفند در این مناطق می تواند باعث تلفاتی در گله گردد. ثانیاً هنگامی می توان از چراگاه استفاده نمود که ارتفاع ساقه های علوفه دست کم به 10 تا 12 سانت رسیده باشد. با این ترتیب هر قدر در عقب انداختن چرا به اواسط بهار سعی شود در حفظ و نگهداری مرتع تلاش بیشتری مبذول گردیده. ظرفیت چرای مرتع بر حسب تعریف، حداکثر تعداد گوسفندی که می تواند در در هر سال در محدوده خاصی و در مدت معینی چرا کند و سطح تولید مرتع از نظر کمیت و کیفیت تغییر نکند ظرفیت چرای مرتع نامیده می شود. مدت معین چرا از نظر آنکه در سطح تولید مرتع تغییری حاصل نگردد در ایران به صورت متوسط حدود 100 روز است. بر اساس آخرین آمار تعداد دام موجود در کشور حدود 80 میلیون واحد دامی است و که از این تعداد با توجه به ضریب وابستکی انواع مختلف دام به مرتع حدودو 50 میلیون واحد دامی کشور کاملاً وابسته به مراتع می باشند که براساس موجود حدود 5/35 میلیون واحد دامی اضافه در مراتع چرا می کنند یا به زبان دیگر میتوان گفت از مراتع موجود 3 تا 5/3 برابر ظرفیت مجازبهره برداری می شود که این باعث تخریب و کاهش مراتع می گردد. شناسایی و قضاوت گوسفند ابتدا باید هدف از پرورش را مشخص نمود سپس نژاد را انتخاب کرد.معمولاً دو صت را با اولویت قرار دادن یکی از آنها در نظر می گیرند.(مانند زیر) صفت اصلی صفت فرعی گوشت پشم پشم گوشت گوشت شیر شیر پشم جایگاه و تجهیزات لازم برای پرورش گوسفند پرورش گوسفند در مقایسه با پرورش گاو به تجهیزات و امکانات کمتری احتیاج دارد و در اکثر کشورهای دنیا گوسفندان در بیشتر ایام سال به صورت آزاد پرورش می یابند و در فصل زمستان و ایام نا مساعد هوا در محیط های بسته به سر می برند. گوسفند حیوانی است که تنها از کوران باد و رطوبت نامناسب رنج میبرد و در برابر بسیاری از تغییرات جوی بردبار و مقاوم است. پس از احداث جایگاه باید به دسترسی آسان آب توجه داشت چرا که آب نیاز اولیه است. آغل تقسیمات داخلی آن باید به گونه ای باشد که بتوان آن را با توجه به نیاز و شرایط تغییر داد، مثالاً اگر دامدار مایل باشد فضایی برای نگهداری گوسفندان داشتی فراهم کند با اندک تغییراتی آن را فراهم کند. از جمله مسایلی که باید در نظر داشت عبارتند از دیوار چینی مناسب و نامساعد برای رشد هرگونه انگل، کف سازی محکم بادوام، غیرقابل نفوذ و غیر لغزنده، سقف سبک، ارزان و غیر قابل نفوذ برای جانوران،بهاربند با حصاربندی مناسب که همان حیاط آغل است، وسایل غذاخوری مدرن و کارآمد، نور و تهویه مناسب. جایگاه باز جایگاه باز عبارت است یک ساختمان مسقف که از چهار طرف باز است در نمونه مدرن آن دیوارهای جانبی از عدل های کاه و کف را به صورت نرده ای می سازند. این نوع جایگاه در بیشتر کشورها برای میش های داشتی استفاده می گردد ، مساحت لازم برای هر میش بالغ حدود 1 تا 5/1 مترمربع است و آخور و آبشخور به میزان لازم بر حسب تعداد گله تأمین می گردد. جایگاه نیمه باز عبارت است از یک ساختمان ساده که از سه طرف محصور شده و از یک طرف باز است و حیاطی در کنار دارد که گوسفندان در شرایط نامساعد جوی یا برای استرحت در قسمت مسقف بسر می برند. قسمت های لازم دیگر اتاق توزین دام، پشم چینی، بسته بندی پشم، ذخیره علوفه، توزین، نگهداری مواد کنسانتره و یا روزانه، محل تهیه غذای روزانه، نگهداری کود، نگهداری گوسفندان مریض، حمام دام، اتاق شیردوشی، اتاق کارگر و دفتر. بلوغ و تولید مثل در گوسفند بلوغ جنسی در بره نر، بستگی به عوامل متعددی دارد که به ترتیب عبارتند از وزن،سن،نژاد،آب و هوا،فصل تولد و غذا. به نظر میرسد وزن حیوان بیش از سایر موارد در در این امر موثر باشد. احتمالاً مسئله تغذیه به این امر کمک می کند. به تجربه ثابت شده بره های پاییزه دیر تر از بره های بهاره به بلوغ می رسند. همچنین نژادهای درشت اندام دیرتر از نژادهای کوچک اندام به سن بلوغ میرسند. البته این صفت به خصوصیت نژادی هم مرتبط است. شرایط آب و هوا از نظردرجه حرارت و رطوبت در بلوغ بره ها موثر است. بطور کلی در شرایط ایران بره ها بین 6 تا 12 ماهگی به سن بلوغ رسیده و قادر به جفت گیری می باشند ولی از لحاظ بهره برداری و تولید نسل، از سن 18 ماهگی به بعد مورد بهره برداری قرار میگیرند. روش های پرورش گوسفند 1. روش پرورش گوسفند نژاد خالص: دراین روش معمولاً فقط یک نوع نژاد خالص برای پرورش در نظر گرفته می شود و تمام مساعی در جهت تثبیت و تقویت نژاد مربوطه انجام می گیرد. قوچ های حاصله به مصرف کسانی که به صورت آمیخته گری به پرورش گوسفند پرداخته اند می رسد. این کار معمولاً سود اقتصادی چندانی ندارد و غالباً به صورت ذوقی یا توسط ارگان های دولتی انجام می گیرد. در ایران ایستگاه پرورش گوسفند عباس آباد مشد (30 کیلومتری جاده سرخس) وابسته به سازمان دامپروری کل کشور از جمله مراکزی است که در از نژاد خالص بلوچی پرورش داده می شود. 2. روش پرورش گوسفند به روش آمیخته گری: در اغلب کشور های دنیا از این روش برای پرورش استفاده می گردد. در این روش سعی می گردد دو نوع نژاد مطلوب مثلاً نژاد گوشتی و نژاد مناسب باروری با هم آمیخته می گردد و در نسل اول ژن های مطلوب ژن های ضعیف را کنار زده و بره حاصل از آمیزش این دو نژاد خالص بره ای خواهد بود که هم از لحاظ گوشتی و هم از لحاظ باروری مطلوب است ولی در نسل بعدی ژن های مطلوب ضعیف شده و ژن های نامطلوب غالب می گردد. 3. روش پرورش گوسفند در مزرعه: این روش نمونه ای از روش فشرده است که به جز مناطق عشایری ایران در بیشتر مناطق روستایی معمول و متداول است منظور اصلی در این روش اول تولید و فروش بره و در مرحله دوم تولید و عرضه پشم است. تعداد گله در این روش متغییر است و ممکن است بین 6 تا 500 رأس باشد. در این روش،نگهداری و مراقبت از گله بر عهده یک یا دو نفر مراقب است که کارهای دیگری هم در مزرعه دارند لزا در این روش توجه کافی به گله مبذول نمی گردد. 4. پرورش گوسفند به روش چرای آزاد: از این روش که به نام روش گسترده و یا متحرک نیز خوانده می شود در مناطقی استفاده می گردد که از آب و هوای معتدل برخوردار است و در مجاورت مراتع وسیع و پربار قرار ارند.در این روش در بیشتر کشورهای خارجی و مناطق عشایری ایران استفاده می گردد. 5. پرورش وسفند به روش چرای نیمه آزاد: شکل دیگری از روش فوق است در این روش از آغل برای نگهداری بره ها و گوسفندان در طول شب و فصول نامساعد سال یا به منظور پراربندی استفاده می گردد. 6. روش پرورش گوسفند به منظور پرواربندی: دراین روش بره هایی به منظور پرواربندی خریداری می گردد و با جیره غذایی مناسب برای فروش آماده میگردند. قیمت خرید بره ها حدود 50 تا 70 درصد کل مخارج پرواربندی را با توجه به مرگ ومیر های احتمالی تشکیل می دهد. http://www.farmna.ir

Eng.probe · Jul 3, 2010

بیماری هایی که در گوسفندان از اهمیت بیشتری برخوردار است.

آبسه ی پا:آبسه ی پا یا نتیجه ی دانه های علوفه است و یا آبسه ی عفونی است. در صورت اول باید
با پنس و با احتیاط دانه های علوفه را برداشت و محل زخم را ضد عفونی کرد . در حالت
دوم باید پس از نرم شدن آبثه با پماد اکتیول ، با اسکالپل شکاف کوچکی داده تا چرک
خارج شود پس از آن از آنتی بیوتیک ها استفاده نمود.

آرتریت:بیماری ارتریت یا تورم مفصل معمولا در بره های از یک هفته تا چند ماهه بروز می کند .
بیماری عفونتی است که در مفاصل جایگزین می شود و اصولا مفاصل پاها را مبتلا می
سازد و شیوع آن بیشتر در بره هایی است که در جاهای سربسته متولد می شوند.
بیماری به دو شکل چرکی و غیر چرکی دیده می شود. در نوع چرکی که به محدوده در بره
ها بروز می کند در ماه اول به صورت یک لنگش حاد مشخص می شود. و مفاصل آلوده
کاملا متورم می گردد. در نوع غیر چرکی که از یک هفتگی تا 5 ماهگی است بره های
جوان بخشکی راه رفته و در موقع حرکت درد کاملا مشخص است . لنگش گاهی در هر
چهار دست و پا ولی عموما در یک پا واضح تر است. در این نوع ارتریت تورم مفصل کمتر
دیده میشود.
پیشگیری:
رعایت اصول بهداشتی در بره ها امری الزامی است. در محل های سرپوشیده که بیماری
از طریق بند ناف منتقل می شود ضد عفونی بند ناف و اطراف آن با تنطورید ضروری است
درمان:
در حالت حاد بیماری درمان با آنتی بیوتیک ها توصیه می شود.

آنا پلاسموز:این بیماری در گوسفند و بز به صورت نهفته بروز می کند. در بعضی موارد ممکن است
کمخونی شدید بروز کند. بیماری تجربی در بره با نشانی های تب ، یبوست یا اسهال ،
مخاط چشم رنگ پریده و کم خونی شدید 15 الی 20 روز پس از تزریق همراه است .
احتمالا بیماری توسط کنه و پشه ها منتقل می گردد.
درمان:
درمان در استفاده از آنتی بیوتیک ها ی وسیع الطیف متمرکز گردید .برای از بین بردن
نشانه های بیماری ترزیق یک بار تتراسیکلین به مقدار 6 تا 10 میلی گرم برای هر کیلو وزن
حیوان کفایت می کند.

انسداد مری:این بیماری به ندرت در گوسفندان دیده میشود . در صورتی که گوسفند از ریشه های غده
ایی مثل چغندر ، هویج ، شلغم و... تغذیه می کند . امکان بروز بیماری است. . در صورتی
ابتلا به بیماری حیوان ناآرام بوده آروغ نمی زند و بزاقش از دهان آویزان است . نفخ نشانه
های همیشگی بیماری است.
در مان:
برای جلوگیری از مرگ در صورت نفخ شدید می توان از تروکا استفاده کرد . مواد لزج کننده
به مقدار کم در جابجا کردن عامل بیماری موثر است . با فشار آرام می توان جسم خارجی
را به سوی شکمبه حرکت داد . در صورت کنترل نفخ امکان برطرف شدن بیماری با گذشت
زمان می باشد

برنام:نام دیگر بیماری مننگوآنسفالیت عفونی است .عامل بیماری ویروسی است و می تواند از راه دهان و استنشاق وارد بدن گردد علائم بیماری عدم تعادل پاها و حرکت بی اراده و بالا بودن چشم ها همراه با ورم ملتحمه چشم و حرکات تشنجی در ستون مهره هاست . این بیماری درمان مشخصی ندارد.

گوسفند نایروبی :عامل بیماری ویروس است . انتقال از راه کنه های آلوده است . پییشگیری با از بین بردن کنه های آلوده است . علائم بیماری اسهال و تب و تنگی نفس و اسهال سبز آبکی و تورم فرج می باشد . بیماری درمان مشخصی ندارد.

پیلو نفریت :بیماری با کتریال دستگاه ادراری است . بروز پیلو نفریت به تدریج بیماری را به مثانه ، حالبها و کلیه ها انتقال داده و بافت کلیه ها را متلاشی نموده و با انسداد مجاری ادرار باعث مرگ حیوان می شود . خروج ادرار خونی ، درد دل ، اشتهای زیاد و کم ، ضعیف شدن ، کاهش شیر ، چرک و بلغم در ادرار ، از علائم بیماری است.
پیشگیری : روش خاصی به جز جدا کردن دامهای آلوده از سالم توصیه نمی شود .
درمان : پنیسیلین با دوز بالا معمولا در درمان بیماری به کار می رود.

منبع : سایت علمی دانشجویان ایران
برگرفته از کتاب بیماری های گوسفندان

Eng.probe · Jul 3, 2010

تب كيو (Q fever)

درمان مشخصی ندارد . ینی اگه برا گوسفند اتفاق بیفته باید قیدشو زد

كوگسيلا بورنتي عامل بيماري معروف بع تب كيو (Q) است . بيماري مشترك بين انسان و دام است ( كيو(Q) مخفف Query به معني پرسش يا ترديد است).
مشخصات كلي :
اجرامي ميله اي معمولاً كوچكتر از ريكتزيا ، ابعاد آن به طول 2/ - 4/ در 4/ - 0/1 ميكرومتر مي باشد گاهي بشكل ديپلوباسيل به طول 0/1 - 6/1 و يا گرد به قطر 3/ - 4/ ميكرومتر در مي آيند . فاقد تاژك و كپسول و در درون سيتوپلاسم غالباً در وضع انبوهي بزرگ به قطر 20- 30 ميكرومتر كه به همديگر قوياً چسبيده اند ، نمايان هستند. گرم منفي ، مثبت يا منفي و همان طوري كه اشاره شد در درون ياخته زندگي كرده و مراحل مختلف سير تكاملي خود را در همين حفره هاي مخصوص مي پيمايد.
جدار ياخته اي از 2 يا 3 لايه تشكيل كه لايه خارجي تيره رنگ به ضخامت 20nm ، لايه روشن تري به ضخامت 25nm و باز لايه سوم تيره رنگ به ضخامت 45nm و آخرالامر در مواردي لايه اضافي ديگري كه ضخامت 200nm دارد تعيين كرده اند. وجود DNA شناخته شده و ممكن است به طور فيزيكي با ريبوزومهاي محتوي RNA در سيتوپلاسم ارتباط داشته باشد. بيشتر گرام منفي است ولي آزمايشهاي بيوشيميايي مي رساند كه كوگسيلا بورنتي واجد بعضي خواص باكتري هاي گرام مثبت نيز مي باشد. با گيمسا يا ساير روشهاي رومانسكي به رنگ آبي ، قرمز، يا ارغواني و با تكنيك ماكيوولو به رنگ قرمز روشن در مي آيد. بهترين طريقه رنگ آميزي با Auramine(اورامين) و آزمايش گسترش زير ريزبين فلورسان مي باشد.

خواص كشت :
كوگسيلا بورنتي انگل اجباري درون ياخته مي باشد بنابرايندر محيط كشت غيرزنده رشد نمي كند . كشت آن در رويان جوجه و در زرده تخم مرغ و در حرارت 35 درجه بهتر و حداكثر رشد و نمو هنگامي است كه مرگ رويان نزديك مي شود. برخلاف گونه هاي ريكتزيا تغييرات كوچك در درجه حرارت يا تاريخ برداشت نامساعد اثر نامطلوب از نظر مقدار محصول خواهد داشت ، زمان تقسيم در رويان جوجه تقريباً 12 ساعت مي باشد.
بعد از 2 يا 3 با پاساژ از جنين مرغ كشت بهتر و محصول نيز بيشتر خواهد بود كه از اين روش براي آزمايش هاي تهيه پادگن و C.F و آگلوتيناسيون استفاده مي شود.
كشت بافتي با استفاده از ياخته هاي مختلف مثل ياخته هاي اندوتليال و يا فيبروبلاست رويان جوجه و يا با ياخته هاي موش امكان پذير است ولي مقدار برداشت كمتر از محصول زرده رويان جوجه خواهد بود.
تاثير عوامل فيزيكي وشيميايي :
كوگسيلا بورنتي از خيلي اجرام غير هاگ دار در مقابل عوامل فيزيكي و شيميايي مقاوم مي باشد. مثلاً خشكي و پوسيدگي و حرارت اطاق به مدت طولاني اثر چنداني روي آن ندارد. اين باكتري روزها و هفته ها روي شير ، خامه ، كره و پنير زنده و عفونت زا باقي مي ماند.
گرم كردن شير خام در حرارت 62 درجه بمدت 30 دقيقه به منظور نابود سازي جرم كافي نيست. قدرت عفوني زايي جرم در مدفوع كنه تا 568 روز محفوظ مي ماند. ولي پاستوريزاسيون شير به طريقه Flash در 73 درجه به مدت 15 ثانيه كاملاً مؤثر است.

خواص فاز
در نتيجه آزمايشهاي ايمني شناسي دريافتند كه كوگسيلا بورنتي تنها جرمي است در بين ريكتزياها كه تغييرات فاز نشان مي دهد. به عبارت ديگر از نظر ساختماني دو فاز موجود است: فاز يك : كه در حقيقت نخستين مرحله اي است كه آن را در روي حيوان بيمار و يا در اثر گذراندن در روي حيوان آزمايشگاهي مي يابند و شكل زهراگين و خطرناك براي انسان نيز محسوب مي شود و كپسول پلي ساكاريد دارد.
فاز دو : كمتر زهراگين بوده و سويه هايي در اين فازند كه كراراً در تخم مرغ كشت داده و از اين رو پادگن پوششي را از دست داده اند در آزمايشگاه كار كردن با اين سويه ها يراي كاركنان خطر كمتري دارد.

ميزبان و حيوانات حساس :

اين عامل را در گونه هاي مختلف حيوانات اهلي و وحشي و در گونه هاي متعدد كنه ها از خانواده ايگسوديده و آرگازيده و بعضي بندپايان ديگر، تعداد زيادي از جوندگان( خرگوش ، موش بزرك و كوچك) لاك پشت و حيوانات اهلي از قبيل گوسفند و گاو و بز و اسب و سگ و خوك و شتر و گاوميش و حيوانات وحشي و بعضي پرندگان اهلي و وحشي (كبوتر و خفاش) يافته اند. انسان ميزبان تصادفي است و گاهي بيماري خطرناك در انسان ايجاد مي كند.
مشخصات كلي بيماري : تب كيو كه نخست آن را تب كشتارگاهي يا ريكتزيوز بورنت نيز ناميدند ، بيماري است عفوني و مشترك كه در حيوانات اهلي غالباً در گاوان و گوسفندان و بزان و حيوانات ديگر عفونتي بدون نشانيهاي مشخص ايجاد مي كند ولي همينكه به انسان منتقل شد موجب مرض حاد و گاهي خطرناك گشته كه از مشخصات آن شروع سردرد ناگهاني و تب و ذات الريه غير مشخص است.
گونه هاي مختلف كنه ها در نگهداري اين اجرام عامل اصلي بشمار مي روند و عملاً مخزن انگل واقع مي شوند اين باكتري بمقدار زياد به وسيله حيوانات آلوده با شير يا ساير مواد دفعي و بخصوص با جفت دفع مي شود. و بمناسبت دوام و ثبات قابل توجه اين باكتري در محيط خارج سلولي ، آلودگي گاوان و ساير حيوانات اهلي از طريق استنشاق هواي آلوده نيز امكان پذير است و به همان اندازه كه ناقل مي تواند مؤثر باشد اين راه نيز قابل توجه است. انتقال عفونت از انساني به انسان ديگر نادر است . سويه هاي اين باكتري با حدت هاي متغيير و متفاوت جدا شده است.

انتشار جغرافيايي :
نخست تصور مي شد كه بيماري فقط محدود به استرالياست ولي در اثر مطالعات و بررسيهاي محققان ثابت گرديد كه بيماري در اغلب ممالك دنيا يافت مي شود و توزيع جهاني دارد.
تظاهرات باليني در حيوانات :
به غير از چند گزارش مبني بر اينكه كوگسيلا بورنتي را توام با ذات الريه و تورم ناي در گوسفند و بز و يا همراه بچه اندازي در ميش و بز و گاو يافته اند معمولاً معتقدند كه تب كيو مسئول بيماري بخصوصي در حيوانات اهلي نمي باشد و بعضي محققان معتقدند كه نشانه هاي باليني مشخص ندارند. در حيواناتي كه بطور تجربي آلوده شده اند ، مشاهده شده كه جرم تمايل زيادي به تمركز در پستان و جفت حيوان دارد كه در اثر آلودگي شديد اين اندامها ترشحات رحمي و پرده هاي جنين يكي از منابع مسلم آلودگي براي ساير حيوانات ، دامپزشكان ، كارگران كشتارگاه و كشاورزان مي باشد.
در انسان : بر عكس حيوانات تب كيو در انسان بيماري عفوني حاد و كم و بيش وخيمي را ايجاد مي كند. دوره كمون 4-2 هفته - نخست عامل بيماري در گردش خون و سپس ساير اندامهاي دروني را مورد حمله قرار داده نشانيهاي باليني شباهت به علايم انفولانزا دارد.
درجه حرارت بدن بالا رفته ، تب و ارز ، سردرد در ناحيه پيشاني ، خستگي ، بي اشتهايي ، درد ماهيچه ها گاهي سينه درد ديده مي شود گاهي تهوع . نشانه هاي عصبي و گاهي سفتي گردن ديده شده دوره تب طولاني از يك هفته تا 3 ماه - سرفه خشك ، گاهي تورم بيني و گلودرد و گاهي برادي كاردي بزرگي كبد و پرز مشاهده مي شود. ذات الجنب و ذات الريه خيلي موارد وجود دارد.
بيماري گاهي مزمن و فقط همراه تب است. كوگسيلوز را همراه بيماريهاي ديگر مثل رماتيسم و امراض قلبي يافته اند. تظاهرات پوستي مثل ساير ريكتزياها در اينجا مشاهده نمي شود. از نظر بيماري شناسي و اپيدميولوژي تشابهي بين تب كيو و بروسلوز يافت مي شود تا جائيكه برانند كه در منشاء اين اجرام تشابهي وجود دارد.
تشخيص :
در انسان با توجه به شغل بيمار و احتمال تماس با حيوانات مي توان به بيماري ظنين شد در هر حال تشخيص قطعي با جدا كردن عامل بيماري و آزمايشهاي سرم شناسي امكان پذير است. به منظور جدا كردن باكتري مي توان از خون بيمار در حين تب از ترشحات سينه ، ادرار ، مايع نخاع و يا در مواردي از بافتها استفاده نمود و به طور آزمايشي به حيوان مثل خوكچه ، هامستر و موش سفيد كوچك تزريق نمود و سرانجام در رويان جوجه كشت داد. چون پادتن اختصاصي است روش آگلوتيناسيون يا C F نيز رايج است.
تشخيص تفريقي :
در انسان تب Q با خيلي از بيماريها واگير مثل بروسلوز ، تيفوئيد ، شبه حصبه ، تورم عفوني كبد ، مالاريا ، ساير ريكتزيوزها، ذات الريه باكتريمي ، ذات الريه غير مشخص ، انفولانزا ، ذات الريه مربوط به پستياكوزيس لنفوگرانولوما و در موارد كوكسيدوكوز ممكن است اشتباه شود لذا لازم است با استفاده از امكانات آزمايشگاهي و باليني تشخيص تفريقي داده شود.
مبارزه و پيشگيري : از نظر پيشگيري بيماري در انسان لازم است توجه مخصوصي به پاستوريزاسيون شير بشود و همچنين از مصرف ساير محصولات لبني خام مادامي كه اطمينان كامل از نظر تهيه بهداشتي آن حاصل نشده خودداري شود. لازم است محيط زيست سالم و عاري از هرگونه آلودگيها باشد.
در گله هاي آلوده تمام تدابير لازم به منظور نابود ساختن جفت ، تخته پهن و كاه آلوده و هر چيزي كه با ترشحات و مدفوع دام آلوده شده ، اتخاذ گرديده است و نيز وسايل نقليه بايستي كاملاً تميز و ضدعفوني شود.
تب كيو موضوع سم ، مشخص و مداوم از نظر بهداشت همگاني است با اينكه موارد گزارش شده در انسان به مناسبت اينكه تشخيص بيماري در بعضي مناطق بدرستي داده نمي شود نسبتاً محدود است ولي آزمايشهاي سرم شناسي مؤيد آنست كه در انسان و حيوانات نسبت آلودگي زياد است و تشخيص بموقع داده نشده است.
واكسن :
مايه كوبي حيوانات حساس در مواردي كه مقدور باشد توصيه مي شود و مي توان براي اين منظور واكسن كشته در گاوها به كاربرد اين عمل در حين حال به ميزان زياد قابل استفاده نبوده و از طرفي اقتصادي نمي باشد در انسان واكسن زنده يا غير فعال به كار مي برند واكسن كشته و تخليص شده كه با سويه هاي فاز يك قبل از عادت دادن به رويان جوجه آن را تهيه كرده اند ، نتيجه خوب داده است.
درمان :
در انسان آنتي بيوتيك ها نظير تتراسايكلين ، كلرامفنيكل و لنكومايسين نتايج خوبي داشته و اگر روزهاي اول بيماري تتراسايكلين تجويز شود نتيجه رضايت بخش خواهد بود. عود بيماري پس از درمان ذكر شده است. در دامپزشكي تجويز آنتي بيوتيكها ، ارزش محدودي دارند و بمنظور عقيم ساختن آلودگي شير ، تزريق درون رگ و يا درون پستان تتراسايكلين ناموفق بوده است. كورتيزون كه به خوكچه بطور تجربي تزريق شده موجب تسريع در بهبود بيماري شده است.

http://www.ardalan.id.ir

Eng.probe · Jul 3, 2010

ترمبیدوز:

عامل بیماری مایت ترمبیکولاسار سینا است . خارش و پا به زمین کوفتن سرخی و مو ریختگی و دلمه ی پوست به خصوص در ناحیه ی بین دو سم از علا ئم این بیماری است. روش خاصی در پیشگیری و درمان ذکر نشده است.

منبع : سایت علمی دانشجویان ایران
برگرفته از کتاب بیماریهای گوسفندان

Eng.probe · Jul 3, 2010

مبارزه با انگلهاي داخلي دام

الف – مبارزه با انگلهاي داخلي دام :
1-مبارزه با نماتودهاي دستگاه گوارش :
1-1-مبارزه با نماتودهاي دستگاه گوارش گوسفند و بز :

با توجه به آشنا شدن دامداران به روش مبارزه با بيماريهاي انگلي داخل بدن دام درسالهاي گذشته ، اجراي فراگير طرح مبارزه با انگلهاي داخلي توصيه نميشود و اين مبارزه باهدايت ونظارت ادارات كل دامپزشكي ، توسط دامدار انجام ميگيرد و قبل از تجويز دارو، بررسي وضعيت مقاومت دارويي در مناطقي كه آلودگي دامها به نماتودهاي لوله گوارش بالاست ، براساس دستورالعمل مربوطه انجام و درصورت وجود مقاومت نتايج بمنظور هماهنگي جهت تعيين داروي موثر به دفتر مبارزه ارسال شود .
تبصره - بديهي است ، دركليه استانهاي كشور باتوجه به اطلاعات موجود و مطالعات انجام شده ( نتايج EPG ) توسط ادارات كل دامپزشكي استانها و درصورت وجود كانونهاي آلوده به نماتد ، درمان دسته جمعي توسط اكيپهاي عملياتي (بصورت طرح و با درج در موافقت نامه استاني) انجام خواهد گرفت .
مطالعه EPG : باتوجه به اهميت مطالعه EPG جهت شناخت وضعيت آلودگي دامها به انگلهاي لوله گوارش لازم است در كليه استانها ، در هر منطقه آب و هوايي ( كوهستاني ، جلگه اي ، جلگه اي كوهستاني و كويري ) با لحاظ نمودن سيستمهاي پرورش دام ساكن ، عشايري ، كوچرو ، داخل استاني و ساير ، تعداد 30 راس گوسفند و بز ً از يك گله ً به سن تقريبي يكسال و ترجيحاً دام ماده انتخاب و با شماره گوش پلاستيكي علامتگذاري و مطالعات مربوط به تعيينEPG با استفاده از روش مك ماستر و سديمانتاسيون مطابق دستور العمل مربوطه بمنظور تعيين وضعيت آلودگـي و زمان دقيــق و مناسب درمان در دو فصل بهار و پائيز با انجام نمونه بـرداري ماهانــــه ( 6 نوبت در سال ) انجام گيرد .
( نمونه برداري در ماههاي فروردين ، ارديبهشت ، خرداد ، مهر ، آبان و آذر انجام و فاصله نمونه برداري يكماه خواهد بود. ) همچنين در استانهاي سردسير در ماههاي تابستان و در استانهاي گرمسير ماههاي فصل زمستان به سبب اينكه ممكن است آلودگي دامها در اين فصول نيز وجود داشته باشد به مطالعه 6 ماهه فوق اضافه خواهد شد.
-

دام متحرك ( كوچ رو ) :

در كليه استانها يك نوبت درمان عليه نماتودها هنگام عزيمت به منطقه سردسير ً ييلاق ً و نوبت دوم هنگام مراجعت بوده و داروي انتخابي و سنجش مقاومت دارويي براساس دستورالعمل مربوطه در استانهاي ساحلي جنوب و كناره هاي درياي خزر با درج در موافقتنامه ادارات كل دامپزشكي استانها انجام گيرد.
2-1-مبارزه با نماتودهاي دستگاه گوارش گاو و گوساله :
در استانهاي كناره درياي خزر و ساحلي جنوب كشور ، يك مرحله درمان ترجيحاً در آبان ماه توصيــــــه مي گردد. مطالعه EPG در اين گروه از دامها در تمام استانهاي كشور در دو دسته 10 راسي ماده زير يكسال ً بين 6 ماه تا 12 ماه ً و بين 1 الي 2 سال در گاو و گوساله بومي استان كه با شماره گذاري گوش مشخص خواهد شد در دو فصل بهار و پائيز بصورت نمونه برداري ماهانه ( 6 ماه در سال ) انجام خواهد شـــد. ( نمونه برداري به فاصله يكماه انجام شود. )
بديهي است درصورت نياز ، مطالعه در ساير فصول نيز همانند گوسفند و بز بايستي انجام پذيرد.

2-مبارزه با ترماتود ( فاسيولا )
در كانونهاي آلوده به ترماتودها كه در بررسي EPG در سالهاي قبل و نيز در مطالعه ضايعات كشتارگاهي ناشي از فاسيـــولا مشخص شده اند اجراي مبارزه فراگير در كليه استانها در كانونهاي بيماري و بـا درج در موافقت نامه استاني و با استفاده از داروهاي اختصاصي مانند : تريكلابندازول ، رافوكسانايد و كلوزانتل انجام خواهد گرفت.
در استانهاي حاشيه درياي خزر ، در دامهاي ساكن ( گوسفند و بز و گاو ) درمان در ماههاي شهريور يا مهر و بهمن يا اسفند در دو مرحله توصيه ميگردد . در دامهاي كوچ روي اين استانها زمان مناسب درمان هنگام عزيمت به ييلاق و نوبت دوم زمان مراجعت است.
در استانهاي ساحلي جنوب كشور در كانونهاي آلوده درمان گوسفند و بز و گاو ساكن در دو مرحله مرداد و آذر يا دي انجام ميگيرد و در مناطق با آلودگي كمتر ، يك نوبت درمان ( آذر يا دي ) كفايت ميكند.
در دام كوچ روي اين استانها زمان مناسب درمان هنگام عزيمت به ييلاق و نوبت دوم زمان مراجعت است. توضيح اينكه اولين مرحله درماني در بره ها در هر دو منطقه فوق الذكر زمان از شيرگرفتن آنهاست.
در ساير نقاط كشور باتوجه به اطلاعات موجود در كانونهاي آلوده به فاسيولا ، درمان در دو نوبت اسفند يا فروردين و شهريور يا مهر توصيه ميگردد و در دام كوچ رو نيز يك درمان هنگام حركت به ييلاق و درمان دوم زمان مراجعت انجام گيرد.
در كانونهاي آلوده به ديكروسليوم باتوجه به اينكه در حال حاضر داروي اختصاصي در دسترس نيست براي كنترل آلودگي از آلبندازول با دز 20 mg/kg استفاده گردد.

3-مبارزه برعليه سستدها :

مبارزه فراگير برعليه سستدها پيشنهاد نميگردد. درصورت نياز، مبارزه برعليه اين گروه از انگلها ، بعهده دامدار با راهنمائي شبكه هاي دامپزشكي بوده و داروي انتخابي در اين مورد نيكلوزامايد ميباشد ، ضمن اينكه آلبندازول ( باتوجه به وسيع الطيف بودن آن ) نيز توصيه مي شود. بديهي است در دامهائيكه صرفاً درگير سستد لوله گوارشي مي باشند ميتوان از داروهاي انتخابي نيكلوزامايد استفاده نمود.
مبارزه با كيست هيداتيد : درمان منظم سگهاي گله برعليه كرم بالغ اكينوكوكوس گرانولوزوس هر دو ماه يكبار با داروي انتخابي پرازي كوانتل توسط دامدار انجام شود. البته بايستي پس از هر درمان 48 ساعت سگها در محل بسته اي نگهداري شده و مدفوع آنها بهمراه حدود 2-1 سانتي متر ضخامت خاكي كه با مدفوع در تماس بوده جمع آوري و بطريق بهداشتي معدوم گردد ، ضمناً سطح خاك و وسيله برداشت مدفوع با شعله افكن ضدعفوني شود. بديهي است ضمن امحاء بهداشتي امعاء و احشاء آلوده به كيست هيداتيد در كشتارگاهها بايستي با همكاري سازمانهاي ذيربط با آموزش و آگاهي عمومي جوامع در معرض خطر را در جلوگيري از راههاي انتقال بيماري آشنا نمود.

ب : مبارزه بر عليه انگلهاي خارجي

با توجه به شرايط آب و هوايي مناسب در مناطق مختلف كشور براي رشد و تكثير انگلهاي خارجي دام از قبيل : كنه , مگس , پشه , جرب , شپش و .... كه بطور مستقيم و غيرمستقيم آثار نامطلوبي بر روي پوست , پشم و ساير توليدات دامي وارد مي آورند و همچنين با انتقال اجرام بيماريزاي مهلك و خطرناك تك ياخته اي, ويروسي و .... سبب بــروز خسارات و ضايعات سنگيني بر سرمايه دامي كشور وارد مي سازند و از طرفي بهداشت عمومي را به مخاطره مي اندازند , لذا به منظور كاهش ضايعات فوق الذكر كليه استانها موظفند برنامه هاي مبارزه برعليه عوامل ياد شده را با ملحوظ نمودن در موافقتنامه استاني به مورد اجرا قرار دهند.

1-مبارزه برعليه انگلهاي خارجي در گوسفند وبز
1-1-حمام دادن دام :
با توجه به چرخه زندگي بندپايان مخصوصا“ كنه ها كه مهمترين ناقلين انگلهاي تك ياخته اي خوني ، ويروسها و باكتريها ميباشندو با درنظر گرفتن زمان شروع فعاليت آنها در هر استاني , ونظر به مطالعات و تجارب قبلي استان در رابطه با فعاليت عوامل يادشده و زمانيكه درجه حرارت به 20 درجه سانتيگراد ميرسد اولين نوبت حمام دادن ، يا روش pour - on ويا روش spot - on خواهد بود.
توصيه ميشود دو يا سه نوبت حمام دادن به فاصله يكماه طبق توصيه كارخانه سازنده ( زمان غوطه وري 30 الي 60 ثانيه (باتوجه به نوع سم مصرفي) دربهار انجام شود. توضيح اينكه آغاز فعاليت كنه براي يافتن ميزبان زماني است كه حداكثر درجه حرارت به 20 درجه سانتي گراد مي رسد و دفعات مبارزه بستگي به شرايط و وضعيت آلودگي خواهد داشت.
سموم مناسب براي اين عمل سموم فسفره و يا پايروتيروئيد دامي بوده و اولويت مبارزه در كانونهاي تيلريوز و بابزيوز و ساير بيماريهاي تك ياخته اي , ويروسي و.... منتقله توسط انگلهاي خارجي ميباشد:
تبصره 1: درمورد گوسفند و بز كوچ رو , مبارزه با انگلهاي خارجي بدن دام در دومرحله ، يك مرحله در مسير كوچ از مناطق قشلاقي به ييلاقي و مرحله ديگر هنگام مراجعت از ييلاق به قشلاق انجام گيرد.
-در مراكز پرواربندي گوسفند و بز و همچنين در گوسفندان داشتي در دو نوبت اوايل پائيز و اوايل زمستان كه زمان تراكم دام در جايگاه ميباشد مبارزه انجام مي گيرد. بديهي است رعايت مسائل بهداشتي نظير تميز كردن جايگاه قبل از سمپاشي مورد توجه قرار خواهد گرفت. و براي مبارزه با انگلهاي خارجي بدن دام ميتوان از روش حمام دادن ، پودر پاشي ( dust bag ) و pour - on ويا spot – on استفاده نمود.
تبصره 2 : در مراكز تراكم دام از جمله ميادين دام احداث يك حمام ضد كنه براي گوسفند و بز و يك دوش (Spray race) براي سمپاشي بدن گاو وگوساله توصيه ميگردد.
تبصره 3 : جهت مبارزه با جرب و شپش , از سموم مجاز دامي به فاصله حدود سه هفته ( طبق توصيه كارخانه سازنده ) بصورت حمام و پودر پاشي استفاده شود.

2-1- سمپاشي جايگاه

سمپاشي جايگاه گوسفند و بز حداقل يكبار و در فصل پائيز قبل از جايگزيني زمستانه دام همزمان با سمپاشي بدن انجام گيرد . سموم مناسب براي اين منظور سموم مجازي است كه اثرات مطلوب در جايگاه داشته باشد.
در گوسفند و بزهائيكه در شرايط روستائي پرورش داده ميشوند , سمپاشي جايگاه در دومرحله ، اوايل بهار همزمان با حمام دادن بدن دام و پائيز قبل از جايگزيني زمستانه توصيه ميگردد.
تبصره : بايد توجه نمود كه دز مصرفي سموم براي بدن دام و جايگاه متفاوت بوده و توصيه هاي كارخانه سازنده مد نظر قرار گيرد.

2-مبارزه بر عليه انگلهاي خارجي گاو و گاوميش :

1-2-سمپاشي بدن – سمپاشي بدن گاو و گاوميش در شروع فعاليت بندپايان بخصوص كنه ها و با توجه به شرايط آب و هوايي و نوع سم مصرفي , حداقل دو نوبت مبارزه به فاصله يكماه با توجه به دستورالعمل سم مورد مصرف“ در بهار الزامي است.
در سمپاشي بدن ميتوان از روش دوش دادن دام و يا روش Pour-on وSpot –on استفاده كرد. و در مناطق روستائي در مكانهاي محدود دامپروري از اسپري دستي نيز ميتوان بهره گرفت .

2-2-سمپاشي جايگاه گاو وگاوميش :

حداقل دو نوبت در سال و همزمان با سمپاشي بدن انجام گيرد.
سم مناسب براي سمپاشي جايگاه سموم مجاز دامي است كه براي جايگاه دام توصيه شده باشد .
تبصره 1 : در مجتمع هاي دامداري مبارزه با انگلهاي خارجي بدن دام و جايگاه همزمان توصيه ميگردد.
تبصره 2: سموم مورد استفاده براي جايگاه ممكنست با سموم مورد استفاده براي بدن دام متفاوت باشد ، لذا از نظر غلظت و رقيق سازي به دستورالعمل كارخانه سازنده توجه شود .

3-مبارزه برعليه انگلهاي خارجي در شتر و تك سمي ها :
1-3-مبارزه برعليه انگلهاي خارجي شتر :

در فصل بهار در دونوبت به فاصله 15 روز با روش Spot – on با سموم مجاز دامي (توصيه شده براي بدن) انجام شود.

2-3- مبارزه با انگلهاي خارجي بدن در تك سميها :

در صورت مشاهده انگلهاي خارجي بر روي بدن در فصل بهار هر 15 روز يكبار با استفاده از سموم مجاز (مخصوص اسب) به روش pour - on ويا spot – on ، زير دم ، داخل لاله گوش و زير كشاله ران توصيه ميشود.
درصورت نياز براي سمپاشي جايگاه تك سمي ها از سموم مجاز (مخصوص جايگاه) از ماه ارديبهشت تا پايان تابستان به فاصله يكماه ميتوان استفاده نمود.

4
-مبارزه با پشه هاي ناقل بيماري :

در مناطقي كه پشه ها با انتقال عوامل بيماريهاي ويروسي , تك ياخته اي , كرمي و..... سبب بروز ضايعات و خسارات مي شوند ، مبارزه با آنها به روش هاي زير توصيه ميگردد.
- براي مبارزه در مرحله لاروي پشه ها كه در داخل آبهاي راكد در محوطه دامداريها و اطراف آن ، تكثير پيدا ميكنند، پس از هماهنگي و همكاري با محيط ساير ارگانهاي ذيربط ( محيط زيست و بهداشت محيط ) ميتوان از تركيبات نفتي و سموم مجاز بعنوان لاروكش استفاده كرد.
- براي مبارزه با پشه هاي بالغ ميتوان به روشهاي زير اقدام نمود :
الف - سمپاشي اماكن دامي با سموم داراي اثر ابقايي مناسب به روش سمپاشي ، مه پاشي و ….
ب - استفاده از آويزه هاي گوش دوركننده حشرات در دامها.
5- توسعه بهسازي اماكن دامي
با انجام آموزش و ترويج , دامداران را با زيانهاي ناشي از حضور انگلها آشنا نموده و مزاياي بهسازي اماكن دامي جهت كنترل انگلهاي خارجي و بيماريهاي منتقله توسط آنها به دامداران آموزش داده شود.و حمايت هاي لازم نظير تامين و تخصيص تسهيلات بانكي براي دامداران فراهم گردد.

ج - مبارزه با بيماريهاي انگلي تك ياخته اي خوني
1– تيلريوز گاوي :

واكسيناسيون در گاوهاي حساس ” اصيل ودورگ “ در مناطق آلوده و با اولويت دادن به كانونهاي شناخته شده انجام مي پذيرد ( كانون به محلي گفته ميشود كه حداقل يك دام مبتلا تشخيص و مورد تائيد آزمايشگاهي قرار گرفته باشد .
-درحال حاضر , انجام واكسيناسيون در گاوهاي بومي توصيه نميشود.
-زمان انجام واكسيناسيون برحسب نوع شرايط آب و هوايي در نيمه دوم سال ، آبان ماه تا اواسط فروردين سال بعدي ميباشد.
1-1- دردامهاي واكسينه در فصل وفورو افزايش فعاليت كنه ها امكان ابتلا به بيماري دور از انتظار نميباشد . در عين حال دامهاي واكسينه شده بعلت مقاومت نسبي در مقابل سويه وحشي كم و بيش مقاوم ميباشند معذالك در چنين مواقعي اگر واكنش هاي حرارتي دام شديد بود مورد درمان علامتي قرار گيرد. و درصورت لزوم ميتوان از داروهاي موثر برعليه تك ياخته نيز بهره گرفت.
2-1- در مراحل حمل و نگهداري واكسن نهايت دقت بعمل آمده و قبل از تزريق واكسن به بدن دام شيشه واكسن را بخوبي تكان داده و بلافاصله نسبت به تزريق آن اقدام گردد . محلول آماده شده حداكثر يكساعت پس از ذوب بايد مورد مصرف قرار گيرد. بديهي است در هنگام آماده سازي و انجام واكسيناسيون تيلريوز استفاده از وسايل حفاظتي نظير ماسك و عينك ضروري مي باشد.
3-1- چنانچه در داخل شيشه واكسن ازت مشاهده شود بعداز خارج كردن ازت ، واكسن مورد استفاده قرار خواهد گرفت ضمن اينكه وجود ازت در داخل واكسن تاثيري در كارايي آن ندارد.
4-1- در هر استان يك نفر دكتر دامپزشك كه آشنايي كامل با بيماريهاي تك ياخته اي داشته باشد مسئوليت نظارت بر مراحل حمل و نگهداري و برنامه كاربردي مصرف واكسن را بعهده خواهد داشت و در اين زمينه آموزشهاي لازم داده خواهد شد.

2 - تيلريوز گوسفندي :

واكسيناسيون برعليه تيلريوز گوسفندي فقط در كانونهاي تائيد شده بيماري انجام گيرد .
استانهائيكه تاكنون در آنها كانون بيماري تائيد شده است عبارتند از : سيستان و بلوچستان ، فارس ، ايلام ، كرمان ، لرستان ، مركزي ، قزوين وخراسان.
-در ساير استانها درصورت مشاهده بيماري , لازم است نمونه جهت تائيد تشخيص به سازمان دامپزشكي ارسال شود.
3- مبارزه برعليه بابزيوز
از آنجا كه در حال حاضر واكسني برعليه اين بيماري در كشور دسترس نيست كنترل و پيشگيري شامل عمليات مبارزه با انگلهاي خارجي (كنه ها) ميباشد ودرضمن براي مبارزه با تك ياخته بابزيا درهنگام شيوع بابزيوز در يك گله , لازم است تمامي آن گله با داروهاي ضدبابزيوز تحت درمان پيشگيرانه قرار گيرند.
لازم به ذكر است كه داروهاي مورد استفاده بطور موقت و محدود گله را حفظ خواهند كرد . بنابراين گله تحت درمان از نظر ظهور مجدد بيماري و اقدامات بعدي زير نظر قرار گيرد.

http://www.aryashare.com

Eng.probe · Jul 3, 2010

انواع بیماری های گوسفندان
که در مورد همشون توضیح خواهم داد

شاربن یا سیاه زخم
آنتروتوکسمی
قلوه نرمی یا پرخوری در بره ها از بدو تولد تا یکسالگی
بروسلوز
آگالاکسی
آبله
تب برفکی
اتیمای مسری
ذات الریه مزمن
ذات الریه حاد (التهاب ریه)
پیروپلاسموز
جرب،گری، کچلی، خارش
کپلک
کرمهای ریوی-معدی (قزل قورت)
تنازیس

http://scasiauv.blogfa.com

Eng.probe · Jul 3, 2010

سیاه زخم یا شاربن

سبب شناسی :عامل بیماری باکتری به نام باسیلوس آنتراسیس می باشد که به شکل نباتی در نسوج و مایعات بدن انسان و حیوانات یافت می شود . چنانچه میکروب در معرض هوا قرار گیرد تشکیل هاگ می دهد که در مقابل عوامل فیزیکی و شیمیایی بسیار مقاوم است .

انتشار جغرافیایی
انتشار این بیماری در سطح جهانی می باشد .

وقوع بیماری در انسان :
به طور معمول در نواحی از کشورهای در حال توسعه و در بین افرادی که با گاو سر و کار دارند و در شرکتهایی که پشم و پوست نگهداری می گردد ، شایع است . در بین کارگران پشم ، پوست بز و دیگر پوستها اتفاق می افتد .

بیماری در انسان :
این بیماری سه شکل کلینیکی دارد که عبارتند از :
جلدی ، ریوی یا تنفسی و معدی - روده ای ، که در بین اینها شکل جلدی معمول ترین آن بوده و بیش از 90 % سیاه زخم انسانی را شامل می شود . بیماری از طریق تماس با حیوانات آلوده و یا لاشه آنها شامل: پشم ، پوست و چرم و موی آلوده به انسان انتقال می یابد . جراحت اولیه به صورت تاولی در محل نفوذ میکروب تشکیل می شود بعد تبدیل به زخم گود و سیاه رنگ می شود . معمولاً جراحات جلدی بدون درد بوده و به همین دلیل ممکن است شخص مبتلا به موقع به پزشک مراجعه ننماید . در صورت عدم معالجه بیمار ، عفونت ممکن است پیشرفت کرده و منجر به سپتی سمی و مرگ گردد .
شکل ریوی بیماری در اثر استنشاق هاگهای باسیلوس آنتراسیس حادث می گردد . در وحله اول ، علائم بیماری خفیف و مشابه عفونتهای معمول بخش فوقانی دستگاه تنفس است اما بعد از حدود 3 الی 5 روز علائم حادتر گشته ، تب و شوک و بالاخره مرگ به ظهور می رسد .
شاربن معدی – روده ای ( گوارشی ) در اثر مصرف گوشت آلوده به باسیلوس آنتراسیس ایجاد می شود . بیماری با گاسترو آنتریت شدید توام با استفراق و خون در مدفوع تظاهر نموده و میزان مرگ و میر ناشی از آن زیاد است .

نقش حیوانات در اپیدمیولوژی بیماری :وجود حیوانات در انتقال بیماری ضروری است . شاربن در انسان از طریق حیوانات و محصولات حیوانی انتقال می یابد . انتقال از انسان به انسان بسیار استثنائی است .

تشخیص :
تشخیص بیماری براساس مشاهده عامل سببی آن از طریق برسی میکروسکوپی گسترش رنگ آمیزی شده مایع تاول در انسان امکان پذیر می باشد . استفاده از تکنیک ایمونوفلوروسنت برای نسوج تازه یا گسترش خون برای تشخیص احتمالی مناسب است . برای آزمایش پوست و چرم نیز آزمایش اسکولی می تواند موثر باشد .

کنترل :
پیشگیری شاربن در انسان عمدتاً بر اساس رعایت موارد زیر می باشد :
1 - کنترل عفونت در حیوانات
2 - جلوگیری از تماس باحیوانات و محصولات حیوانی آلوده
3 - رعایت بهداشت شخصی و محیطی در مکانهایی که محصولات با منشادامی جابجا می گردد
4 - مراقبتهای پزشکی لازم در مورد زخمهای جلدی
5 - ضد عفونی مو و پشم با محلول گرم فرمالدئید ، افراد و گروههای شغلی را که در معرض مخاطرات شدید قرار دارندمانند دامپزشکان ، دامپروران ، کارگران کارخانجات فرآورده های پشم و پوست و کارگران کشتارگاه ها می توان با آنتی ژن محافظت کننده واکسینه نمود .

Eng.probe · Jul 3, 2010

آنتروتوکسمی

آنتریت خونی، افزایش مایع صفاقی، ازدیاد مایع دور قلب، ازدیاد درجه حرارت و تشنج، مرگ سریع

بيماري رايج و كشنده در بين گوسفندان است . اين بيماري بين دامداران به نامهاي زهره درد ، پرخوري علفي،روده سرخ،قلوه نرمي معروف است،اين بيماري هنگامي گوسفندان را مبتلا مي كند كه وضع تغذيه آنها بسيار خوب است.

آنتروتوکسمی بیشتر در گوسفندان جوان 2 ماهه تا یک ساله و گاهی بیشتر دیده می شد معمولا گوسفندانی به این بیماری مبتلا می شوند که سرحال و قوی هستند زیرا این گوسفندان غذاهای خوب را به مصرف رسانده و مبتلا می شوند. بیماری اغلب با مرگ ناگهانی همراه است و در بیشتر اوقات هیچگونه نشانی قبلی جلب نظر نمی کند ولی اگر تصادفا چند ساعت قبل از مرگ حیوان را دیده باشند ممکن است آثار گیجی جلب نظر نماید. حیوان قادر به ایستادن نیست به سرعت ناتوان گشته دچار عدم تعادل شده و بره دچار حالت مچ روی می گردد. نهایتا دام بی حال روی زمین دراز کشیده سر را بصورت منقبض برمی گرداند و حرکات تشنجی در دست و پا ظاهر می گردد. بسیار کوشش برای سرپا استادن ندارد و در حالت اغماء تلف می شود. گاهی چند ساعت قبل از مرگ نشانی دل درد ظاهر می گردد و حیوان پاهای عقب خود را باز نگاه می دارد و به پهلوی خود نگاه می کند. علائم بیماری در دستگاه گوارش وقتی ظاهر می شوند که مدتی از بیمار شدن دام گذشته باشد. در این شرایط دام ممکن است دچار اسهال شود چنانچه دام از ابتدا مبتلا به اسهال گردد چون این امر به دفع سم کمک می کند به بهبود دام کمک خواهد کرد. اگر حالت اسهال دیر شروع شود یا اصلا شروع نشود عواقب بدی خواهد داشت.

Eng.probe · Jul 3, 2010

بيماري بروسلوز

گردآوري و تاليف: دكتر مهدي شمس

مقدمه :
بروسلوز يا تب مالت يا سقط‌جنين واگير از جمله بيمارهاي مشترك انسان و دام است كه توسط باكتريهاي خانواده بروسلا ‏ايجاد مي‌شود. اين باكتري براي اولين‌بار توسط يك دامپزشك دانماركي به نام برنارد بانگ كشف گرديد.
ميكروبهاي خانواده بروسلا قادرند كه اكثر موجودات زنده مثل انسان، گاو، گوسفند، بز، اسب، سگ و… را مبتلا كنند. از جمله ‏سويه‌هاي مهم اين با كمتري مي‌توان به بروسلا آبورتوس كه گاو را بيمار مي‌كند،ب روسلا ميلتنسيس كه باعث بيماري در ‏گوسفند و بز ماده مي‌شود، بروسلا اوويس كه قوچها را بيمار مي‌كند و بروسلاكنيس كه باعث بيماري در سگ مي‌شود اشاره ‏كرد.
اين بيماري انتشار جهاني دارد و بدون شك بعلت انتشار تقريباً جهاني گاو بروسلا ابورتوس منتشرترين عضو از خانواده ‏بروسلاها و باعث خسارات اقتصادي زياد به دامداران و تهديد سلامتي جوامع انساني مي‌باشد (1). به همين دليل در اين ‏نشريه بيشتر به شرح اين ميكروب پرداخته خواهد شد.
راههاي دچار شدن گاو به بيماري :
ميكروب بروسلا ابورتوس اكثراً از طريق دماي يعني در اثر تغذيه مواد غذايي و آب آلوده به ميكروب (1) و يا ليسيدن جنين سقط ‏شده و يا جفت آلوده و تشريحات تناسلي آلوده گاوهاي بيماري كه در عمل وجود دارند به گاوهاي سالم منتقل مي‌شود (2).
البته بدليل اينكه اين ميكروب قدرت تهاجمي بالايي دارد قادر است از طريق نفوذ به پرده‌هاي مخاطي بيني و گلو، چشم، ‏دستگاه تناسلي و ادراري، مجراي سر پستان، بافت پستاني، پوست خراشيده و يا زخم شده و حتي پوست سالم باعث ‏بيماري دام شود (1).
علائم بيماري در گاو :
مهمترين علامت بيماري بروسلوز در گاو ماده سقط‌جنين در ماههاي پنجم آبستني به بعد است كه اكثراً سقط‌جنين همراه ‏جفت ماندگي خواهد بود جنين سقط شده و ترشحات رحمي حاوي تعداد زيادي ميكروب مي‌باشد كه از اين طريق ساير ‏دامهاي دامداري را آلوده مي‌كند (2). ممكن است چند گوساله نيز زنده متولد شوند ولي اين گوساله‌ها خيلي ضعيف هستند ‏و ممكن است بعداً به اسهال سفيد مبتلا شوند (2).
به هر حال دام ماده بيمار بندرت بيش از يكبار سقط مي‌كند و در آبستني بعدي معمولاً گوسالة ظاهراً سالمي را متولد خواهد ‏كرد؛ ولي بايد توجه داشت كه دامهاي مبتلا به بروسلوز حتماً به بيماري «ورم‌پستان» ناشي از بروسلا مبتلا خواهند شد و در ‏سرتاسر دوره شيردهي بطور متناوب يا دائم تعداد زيادي ميكروب را از راه شير دفع مي‌نمايند و شير آنها نيز سالم به نظر ‏مي‌رسد و اگر اين شير به‌صورت خام توسط انسان مصرف شود يا براي تغذيه گوساله‌ها استفاده شود باعث بيماري خواهد ‏شد/(7).
پرده‌هاي جنيني (جفت) دام ماده‌اي كه سقط كرده داراي علائمي مي‌باشد كه مي‌تواند ما را در شناخت سريع بيماري ياري ‏كند؛ جفت دام سقط كرده معمولاً براحتي دفع نمي‌شود و نياز به استفاده از دارو (اكسي‌توسين به ميزان 50 واحد و يا ‏كلوپروستنول سديم به ميزان 2 ميلي‌ليتر هر 8 ساعت يك تزريق به مدت 24 ساعت) دارد/(//). جفت معمولاً متورم بوده و از ‏حالت طبيعي كمي تيره‌تر به نظر مي‌رسد و ظاهري شبيه چرم پيدا مي‌كند/(11).
بيماري بروسلوز در گاو نر باعث تورم قسمتهايي از دستگاه تناسلي مانند اپيديديم (مخزن جمع‌آوري مني در بيضه) مي‌شود ‏كه مي‌تواند به‌وسيله جفتگيري دام ماده را نيز آلوده كند/(9).
بيماري بروسلوز در اسب :
اكثراً بيماري بروسلوز در اسب به وسيلة همان ميكروبي كه عامل بيماري گاو مي‌باشد (بروسلا آبورتوس) ايجاد مي‌شود ‏وليكن ساير بروسلاها نيز قادرند در اسب بيماري ايجاد كنند، اكثراً اسبها بدليل تماس با گاوهاي آلوده به بيماري مبتلا ‏مي‌شوند و علائم بيماري را از خود بروز مي‌دهند. علائم بيماري بروسلوز در اسب شامل تورم كيسه‌هاي مفصلي مثل تورم و ‏بزرگي مفاصل زانو و بخلق، عضلات است، در اسب مفاصل بيشتر از سيستم تناسلي- ادراري يا بافتهاي بدن جنين از بيماري ‏آسيب مي‌بيند وليكن سقط‌جنين نيز به علت بروسلوز در اسب ايجاد مي‌شود. باكتري بروسلوز قادر است به تنهايي يا همراه ‏ساير باكتريها باعث زخم در قسمت بالاي شانه‌ها (جدوگاه) شود.
بيماري بروسلوز در سگ :
باكتري بروسلا آبورتوس كه در گاو بيماري ايجاد مي‌كند مي‌تواند باعث بيماري در سگها نيز بشود. بيماري در سگ از طريق ‏مصرف شير، پرده‌هاي جفت يا جنين دامهاي آلوده به ميكروب بروسلوز ايجاد مي‌شود و سگ مبتلا به بروسلوز مي‌تواند بيماري ‏را به ساير دامها منتقل كند خيلي بندرت علائم بيماري بروسلوز در سگ تظاهر ميابد وليكن در برخي از سگها ممكن است ‏سقط‌جنين اتفاق بيفتد معمولاً سگهاي مادة آبستن حساستر از سگهاي نر مي‌باشند و مي‌توانند ميكروب را از طريق ادرار، ‏مدفوع و ترشحات رحمي منتشر كنند و باعث آلودگي ساير دامها بشود/(9).
بيماري بروسلوز در گوسفند و بز :
باكتري بروسلا مليتنسيس باعث بيماري در گوسفند و بز ماده مي‌شود و بروسلا اوويس قوچها را بيمار مي‌كند كه اگر اين ‏ميكروبها به انسانها منتقل شود باعث بيماري شديد (شديدترين حالت تب مالت) شد كه مي‌تواند ماهها و سالها ادامه داشته ‏باشد، اين باكتري براي اولين‌بار در طحال سه باز جواني كه در اثر عفونت در جزيره مالت انگلستان تلف شده بود در سال ‏‏1887 كشف شد/(6).
در هر منطقه‌اي از جهان كه پرورش گوسفند و بز رايج است بيماري ناشي از بروسلا مليتنسيس در انسان و حيوان متداول ‏است و بويژه در كشورهاي در حال توسعه اين بيماري شيوع بيشتري دارد و بيماري حاصل از بروسلا مليتنسيس بسيار ‏خطرناكتر و كشنده‌تر از بروسلا آبورتوس است اكثر عفونتها از طريق مصرف شيرخام يا پنير تهيه شده از شير غيرپاستوريزه ‏گوسفند و بز ايجاد مي‌گردد ولي در بسياري از نواحي كه گوسفند و بز در كنار گاو پرورش داده مي‌شوند يا از مراتع و ‏چراگاههاي مشترك استفاده مي‌كنند انتقال اين ميكروب توسط گاو نيز ممكن است صورت بگيرد (5).
بروسلا مليتنسيس (و ديگر گونه‌هاي بروسلا) نسبت به نور مستقيم خورشيد بسيار حساسند وليكن در بافتهاي بدن حيوان و ‏در شرايط طبيعي بخوبي زنده مي‌مانند در بافتهاي جفت و جنين براي مدت 6 ماه زنده مي‌ماند و در خاك خشك و دور از نور ‏خورشيد 2-3 ماه زنده مي‌ماند اين ميكروب در آب، شير، ادرار و ديگر ترشحاتي كه بطور يخ زده نگهداري شوند قادر است تا دو ‏سال و يا بيشتر زنده بماند.
اساساً بروسلوز بيماري حيوانات بوده وليكن اغلب به انسان انتقال ميابد هركدام از گونه‌هاي بروسلا ميزبانهاي مخصوص خود ‏را دارند مثلاً بروسلا آبورتوس مخصوص گاو است و بروسلاكنيس مخصوص سگ و بروسلا مليتنسيس مخصوص گوسفند و بز ‏است ولي اين گونه‌ها قادرند در ديگر حيوانات نيز بيماري را ايجاد كنند.
معمولاً بروسلا از طريق دهاني بز و گوسفند را آلوده مي‌سازد و حيوانات بيمار نيز ميكروب را از طريق شير، ادرار و ترشحات ‏رحمي خود دفع مي‌كنند. قطرات معلق ميكروب در هوا متغير به ايجاد بيماري از طريق تنفسي يا چشمي مي‌شود. انتقال ‏بيماري از گوسفند به بز از طريق دستهاي آلوده شخص شيردوش ممكن است اتفاق بيفتد. بزهاي ماده قادرند ميكروب را از ‏طريق داخل رحم يا مصرف شير پس از تولد به بزغاله منتقل نمايند (7).
معمولاً عفونت در دستگاه تناسلي حيوانات نر جاي گرفته و مي‌تواند از طريق جفتگيري به ساير دامها منتقل شود.
معمولاً تعيين لحظه دقيق شروع بيماري پس از ورود ميكروب به بدن مشكل بوده و طول دوره كمون (زماني كه ميكروب وارد ‏بدن شد تا زماني كه علائم بيماري ظاهر مي‌شود) در مورد گوسفند و بز كاملاً مشخص نيست و بين 30 روز تا چند ماه متغير ‏است. اين بيماري قادر است در موارد نادري حيوان را از پاي درآورد ولي اگر حيوان از بيماري جان سالم به در ببرد ميكروب در ‏طحال، كبد، رحم و غدد لنفاوي براي مدت چندين سال جاي گرفته و به بروسلوز مزمن تبديل خواهد شد، در طي عفونت مزمن ‏ممكن است ميكروب به مدت چندين سال از طريق ادرار، شير و ترشحات رحمي دفع گردد و باعث گسترش آلودگي شود.
بعد از شيوع و گسترش عفونت بروسلا در گلة بز يا گوسفند، سقط‌جنين‌هاي متعدد و كاهش ميزان باروري ايجاد مي‌شود. ‏سقط‌جنين شايد فقط يكبار براي گوسفند يا بز اتفاق بيفتد وليكن ممكن است بيماري مزمن شده و به مدت چندين سال با يا ‏بدون علامت دوام داشته باشد و از اين طريق ساير دامهاي گله را نيز آلوده كند (8).
سقط‌جنين‌ها و تورم پستان با علائمي ديگر كه در همة حيوانات متفاوت است همراهي مي‌شود التهاب مفاصل، كاهش وزن، ‏ضعف و سستي، التهاب زير همراه سرفه‌هاي خشك و كوتاه متداولترين نشانيهاي بيماري به حساب مي‌آيند.
اكثر سقط‌جنين‌ها در چهارمين ماه آبستني اتفاق مي‌افتد ولي اين موضوع عموميت نداشته و ممكن است سقط‌جنين در هر ‏زماني در طول دوره آبستني اتفاق بيفتد، برخي از حيوانات آلوده چندين‌بار سقط مي‌كنند درحاليكه برخي ديگر هرگز سقط ‏نمي‌كنند. معمولاً بزغاله‌ها يا بره‌هايي كه در رحم مادر يا بعد از تولد به ميكروب آلوده شده‌اند قبل از بلوغ بطور خودبخودي ‏بهبود ميابند/(1) ولي گاهي اوقات نيز براي مدتي طولاني مبتلا به بيماري باقي مي‌مانند عموماً اينگونه به نظر مي‌رسد كه ‏بره‌ها و بزغاله‌ها نسبت به ميكروب از گوسفندها و بزها نسبت به بيماري مقاوم‌ترند/(11).
بروسلوز گوسفند و بز كاملاً شبيه به هم است هر چند كه بهبودي در گوسفند سريعتر از بز اتفاق مي‌افتد و ميزان سقط‌جنين ‏نيز در گوسفند كمتر از بز است. گوسفندان آلوده از طريق شير، ادرار و ترشحات رحمي ميكروب را دفع نموده و در تمامي ‏سنين به ميكروب حساس مي‌باشند/(9).
انتقال ميكروب بروسلا مليتنسيس به انسان اكثراً از طريق مصرف شيرخام، پنير يا گوشت حيوانات آلوده صورت مي‌گيرد ولي ‏گاهي اوقات ممكن است انتقال بيماري از طريق سبزيجات يا آب آلوده به ترشحات حيوانات، ايجاد گردد. تماس مستقيم با ‏حيوانات آلوده يا مواد دفعي آنها منجر به انتقال بيماري از طريق چشمي و يا تنفسي (بويژه زماني كه تماس با مواد بشدت ‏آلوده‌اي مثل ترشحات رحمي، جنين، جفت و لاشة حيوانات آلوده وجود داشته باشد) خواهد شد/(10).
براي كنترل بروسلوز در بز و گوسفند نياز به آزمايشات مرتب و دوره‌اي مي‌باشد كه توسط مسئولين دامپزشكي صورت ‏مي‌گيرد، در اكثر نواحي ايران گوسفند بعنوان حيوان اصلي براي توليد گوشت پرورش ميابد و به دليل انتقال گوسفندان در ‏فصول مختلف سال از منطقه‌اي به منطقة ديگر در كشور كار كنترل بروسلوز با مشكل مواجه مي‌شود. عموماً سيستمهاي ‏مديريتي پرورش گوسفند و بز در كشور قديمي بوده و نقايص زيادي در شرايط بهداشتي نگهداري گوسفند و بز وجود دارد. ‏استفاده از چراگاههاي مشترك و ورود حيوانات آلوده به گله، گسترش بيماري را بيشتر مي‌كند و در چنين شرايطي كاربرد ‏اقدامات كافي پيشگيري مثل جداسازي حيوانات سقط كرده و جنينهاي سقط شده و تميز و ضدعفوني كردن محل لازم ‏مي‌باشد. مشخص است كه واكسيناسيون مهمترين وسيله كنترل بروسلوز در بز و گوسفند در چنين نواحي خواهد بود.
پيشگيري و كنترل بيماري :
با توجه به اينكه بيماري بروسلوز يك بيماري خطرناك مشترك بين انسان و دام است اكثر كشورهاي جهان سعي در ريشه‌كني ‏كامل اين بيماري دارند و براي رسيدن به اين هدف از روش «تست و كشتار» براي دامهاي آلوده به بيماري و استفاده از ‏واكسن براي پيشگيري از بيماري استفاده مي‌كنند. ولي برنامه‌هاي فوق به تنهايي براي مبارزه با بيماري كافي نيستند و ‏براي پيشگيري و كنترل بهتر اين بيماري بايد روشهاي مديريتي قويتري از سوي دامدار اتخاذ شود و ما در اين نشريه سعي ‏داريم تا شما را با اين روشها آشنا كنيم.
پ- از تلقيح مصنوعي استفاده كنيد :
بدليل اينكه ميكروب بروسلوز بيشتر در اعضاي تناسلي (مثل بيضه در گاو نر و رحم و تخمدانها در گاو ماده) جاي مي‌گيرد اگر در ‏برنامه‌هاي باروري گله خود از گاو نر استفاده كنيد گاو نر قادر است به دو طريق گاوهاي ماده را به بيماري مبتلا كند؛ اوّل اينكه ‏اگر خود گاو نر مبتلا به بروسلوز باشد با توجه به اينكه گاو نر مي‌تواند ميكروب را از طريق مني دفع نمايد، تمام گاوهاي ماده‌اي ‏را كه با آنها جفتگيري مي‌كند را آلوده خواهد كرد. دوّم اينكه اگر در بين گاوهاي ماده گاوي حضور داشته باشد كه به بيماري ‏مبتلا باشد و گاو نر با آن جفتگيري كند، گاو نر در اثر اين جفتگيري به بيماري مبتلا خواهد شد و به اين ترتيب ساير گاوهاي ‏ماده را نيز مبتلا خواهد كرد.
ولي اگر در برنامه‌اي باروري گله خود از تلقيح مصنوعي استفاده كنيد با توجه به اينكه در مراكز تهيه اسپرم (مني) از گاو نر، ‏گاو نر هميشه از لحاظ آلودگي به بروسلوز و ديگر بيماريها آزمايش مي‌شود امكان آلودگي دامهاي ماده از طريق مني آلوده به ‏ميكروب بروسلوز از بين خواهد رفت.
‏2- واكسيناسيون (مايه‌كوبي) :
امروزه در تمام جهان براي پيشگيري از بيماري بروسلوز از واكسن (‏S19‎‏) استفاده مي‌شود، در ايران نيز اين واكسن توسط ‏مسئولين دامپزشكي كشور بصورت رايگان براي تمام گوساله‌هاي ماده تزريق مي‌شود (12).
بهترين سن براي انجام واكسيناسيون بين سنين سه تا شش ماهگي است وليكن تا يكسالگي نيز مي‌توان واكسن را تزريق ‏كرد. اين واكسن فقط براي گوساله‌هاي ماده تزريق مي‌شود و براي گوساله‌هاي نر واكسيناسيون توصيه نمي‌شود چون ‏واكسن در گاوهاي نر قادر به جلوگيري از بيماري نخواهد بود و نيز گاهي ممكن است باعث تورم بيضه شود (2 و 3).
اگر چه فقط يكبار واكسيناسيون براي گوساله‌هاي ماده سه تا شش ماهه براي تمام عمر گاو كافي به نظر مي‌رسد ولي اگر ‏شما در منطقه‌اي هستيد كه ميزان آلودگي به بروسلوز زياد است مي‌توانيد با مشورت با دامپزشكي مربوطه گاوهاي پير را نيز ‏يكبار ديگر واكسينه كنيد ولي بايد يادآور شد كه واكسيناسيون هرگز قادر نيست كه عفونت گله را به طور كامل از بين ببرد/(1 ‏و2). اگرچه حيوانات واكسينه شده نيز ممكن است آلوده شوند وليكن معمولاً علائم درمانگاهي بروسلوز (مانند سقط‌جنين و ‏ورم پستان بروسلايي) تخفيف ميابد (1).
در گله‌هاي واكسينه شده سقط‌جنين كمتر متداول است و اغلب تعداد ميكروبهاي دفع شده از راه شير و ترشحات رحمي ‏كاهش ميابد و به اين ترتيب انتشار عفونت در گله كند مي‌شود. همچنين مقاومت بيشتر نسبت به استقرار ميكروب در بين ‏گاوهاي واكسينه شده به افزايش دوره كمون بيماري (فاصله‌اي كه ميكروب وارد بدن شده تا زماني كه دام علائم درمانگاهي را ‏بروز مي‌دهد) منجر مي‌شود.
به دليل اينكه گاهي اين واكسن سبب عفونت خون، بيماري باليني و گاهي مرگ مي‌شود بايد از واكسيناسيون گوساله‌هايي ‏كه دچار استرس هستند (مانند استرس دوره از شيرگيري و يا استرس حمل‌ونقل) اجتناب شود (2).
همچنين بايد از تجويز اين واكسن همزمان با ساير واكسنها مثل شاربن پرهيز كرد (4).
‏3- همكاري كامل با مسئولين دامپزشكي :
عزيزان دامدار بايد به اين نكته توجه داشته باشند كه تنها زماني يك گاو از طرف مسئولين دامپزشكي به عنوان بيمار مبتلا به ‏بروسلوز (راكتور) معرفي مي‌شود كه آزمايشات كامل در مورد آن صورت گرفته باشد و اگر يك يا چند گاو شما از طرف مسئولين ‏دامپزشكي به عنوان بيمار معرفي شد هرگز با نظر ايشان مخالفت نكنيد و هرچه سريعتر دام بيمار را به كشتارگاه ارسال كنيد ‏و به ياد داشته باشيد كه هرچه دام بيمار مدت زمان بيشتري در كنار دامهاي سالم حضور داشته باشد احتمال آلوده شدن ‏دامهاي سالم بيشتر خواهد بود و ضررهاي اقتصادي اين بيماري (مثل سقط‌جنين و مبتلا شدن خودتان و ديگر كاركنان دامداري ‏به تب مالت) به شخص شما باز خواهد گشت.
‏http://www.agristore.ir

Eng.probe · Jul 3, 2010

2

2

4- زمان زايمان دامها را پيش‌بيني كنيد :
طول دوره آبستني در گاوها از 276 تا 295 روز متغير است (4). اگر زمان تلقيح (آبستن شدن) دامها را هميشه ثبت كنيد زمان ‏زايمان را نيز مي‌توانيد پيش‌بيني كنيد؛ بدين‌ترتيب اگر گوساله‌اي قبل از روز 271 آبستني متولد شد بايد سقط‌جنين به حساب ‏بياوريد (2) هرچند كه ممكن است گوساله ظاهراً سالم باشد ولي حتماً در هنگام مشاهده چنين حالتي (زايمان قبل از روز ‏‏271 آبستني) گاو زايمان كرده را به همراه گوساله‌اش از بقيه گاوها جدا كنيد و ترشحات زايماني و خون حاصل از زايمان را ‏حتماً از محل دامداري دور كنيد و اقدامات بهداشتي لازم را در مورد آن انجام دهيد؛ بهترين اقدام در مورد جفت گاو زايمان كرد و ‏ترشحات زايماني و حتي گوساله‌اي كه سقط شده (در صورتي كه برده به دنيا بيايد) سوزاندن مي‌باشد و محلي را كه دام ‏زايمان كرده حتماً بايستي با مواد ضدعفوني‌كننده مناسب و به اندازه كافي كاملاً تميز كرد (از جمله ضدعفوني‌كننده‌هاي قابل ‏توصيه مي‌توان به الكل‌ها، آلدئيدها، كلر، كلر هگزيدين، يدوفورها، جانشين‌هاي فنل‌ها و تركيبات آمونيوم چهارتايي اشاره كرد) ‏يا اينكه به‌وسيله شعله‌افكن محل آلوده را به مدت ده دقيقه سوزاند تا هيچگونه ميكروبي در محل زنده نماند كه باعث آلودگي ‏ساير گاوها شود.
مسئله مهم ديگري كه بايد به آن توجه نمود اين است كه پس از جدا كردن گاوي كه سقط كرده يا قبل از روز 271 آبستني ‏زايمان كرده، از مسئولين دامپزشكي منطقه خود درخواست كنيد كه دام شما را مورد آزمايش قرار دهند و مسئولين ‏دامپزشكي نيز پس از خونگيري از دام مشكوك به بيماري و ارسال آن به آزمايشگاه پاسخ خود را مبني بر بيمار يا سالم بودن ‏دام از لحاظ بيماري بروسلوز در مدت حداكثر يك هفته اعلام مي‌كنند و بهتر است در اين مدت شير گاو مشكوك به بروسلوز دور ‏ريخته شود ولي اگر دام شما شير زيادي توليد مي‌كند و شما نيز تمايل داريد از شيرگاو مشكوك به بروسلوز استفاده كنيد ‏توصيه ما اين است كه اين شير را با شير بقيه دامها مخلوط نكنيد و يا به مصرف گوساله‌ها نرسانيد و يا آنرا به بازار عرضه نكنيد ‏چون ممكن است بدين‌ترتيب باعث انتشار آلودگي شويد يكي از راههاي عملي در مورد مصرف شير گاو مشكوك به بروسلوز ‏اين است كه شير را به مدت ‏dBSPL‏ دقيقه بجوشانيد و در حين جوشيدن شير دائماً آنرا هم بزنيد و در اين صورت خطر ابتلا به ‏بروسلوز كاهش مي‌يابد ولي هرگز از بين نمي‌رود پس بهترين توصيه آن است كه شير دام مشكوك به بروسلوز را دور بريزيد. ‏منظور از دور ريختن شير اين نيست كه شير را در هر جايي مثل آبهاي جاري رودخانه‌ها و جويبارها ريخت چون دامنة آلودگي ‏ميكروب بروسلوز خيلي زياد است و م‌تواند حتي دوزيستاني مثل قورباغه را نيز آلوده كند (1). بنابراين وقتي حيوانات و يا ‏انسان از آبهاي آلوده شده مصرف كنند ممكن است به بيماري بروسلوز مبتلا شوند پس بهتر است كه شيردام مشكوك به ‏بروسلوز را در چاه فاضلاب بريزيد.
از خوراندن جنين سقط شده و جفت گاو مشكوك به بروسلوز به سگهاي نگهبان و و سگهاي گله خودداري كنيد (1). چون ‏خوردن اين مواد توسط سگ باعث بيمار شدن حيوان شده و سگهاي بيمار نيز ميكروب را از طريق ادارر، مدفوع و ساير ترشحات ‏بدن خود دفع مي‌كنند و به اين ترتيب آلودگي محيط افزايش ميابد.
در مورد جنين سقط شده و جفت گاو و ترشحات زايماني بهترين راه همان سوزاندن كامل آنهاست.
ملايم بيماري در انسان :
دوره كمون (زماني كه ميكروب وارد بدن انسان شد. تا زمانيكه علائم بيماري آشكار مي‌شود) بيماري بروسلوز بسيار متغير ‏است و گاهي تا 7 ماه نيز طول مي‌كنند ولي در اكثر تحقيقات انجام شده دوره كمون بيماري را 3-21 روز ذكر كرده‌اند. علائم ‏بيماري در انسان بسيار متنوع و متغير است و به همين دليل به آن بيماري هزار چهره نيز گفته مي‌شود و حدود 50 تا 90 ‏درصد از افراد مبتلا به بروسلوز تشخيص داده نمي‌شوند (1).
بعلت تنوع زياد علائم بيماري تشخيص بيماري بروسلوز براي پزشكان مشكل است و در بسياري از موارد آنرا با بيماريهاي ديگر ‏مثل آنفولانزا اشتباه مي‌گيرند (1).
بيماري تب مالت در انسان به 3 مشكل حاد، موضعي و مزمن بروز مي‌كند.
بروسلوز حاد :
شكل حاد بيماري معمولاً با علائم : تب، لرز، ضعف، بي‌قراري عمومي، ريزش عرق، سردرد، كمردرد، دردهاي عضلاني و ‏مفصلي،ب ي‌اشتقايي و كاهش وزن شروع مي‌شود و گاهي علائم ديگري مثل تهوع، استفراغ، اسهال، سرفه، سرگيجه، ‏دل‌پيچيه، درد و جراحت گلو، خون دماغ و جوشهاي جلدي وجود دارد كه ممكن است با انواع مسموميتي اشتباه شوند.
معمولاً نيمي از موارد مبتلا به تب مالت با علائم حاد و شديد به پزشك مراجعه مي‌كنند.
بروسلوز موضعي :
بيماري بروسلوز موضعي مي‌تواند در هر محلي از بدن كه ميكروب در انجام قرار گيرد روي دهد ولي ضايعات استخواني، آبسه ‏طحال، عفونت سيستم تناسلي- ادراري، بيماري ريوي و ناراحتيهاي قلبي شايعتر است، ضايعات استخواني معمولاً در ‏مهره‌هاي كمر اتفاق مي‌افتد ميكروب در فضاي ديسكهاي بين مهره‌اي جاي گرفته و هر دو مهره مجاور خود را درگير مي‌كند و ‏باعث كمردرد شديد مي‌شود.
ضايعات قلبي شايعترين علت مرگ و مير بيماران مبتلا به بروسلوز است كه اغلب در مردان رخ مي‌دهد و بيشتر دريچه‌هاي ‏قلبي را درگير مي‌كند، شروع آن بي‌سروصدا بوده و باعث نارسايي قلب و تشكيل لخته در رگهاي قلب مي‌گردد. اين بيماري ‏معمولاً به تعويض دريچه‌هاي قلب و درمان آنتي‌بيوتيكي براي بهبودي نيازمند است.
بيماري تب مالت تأثيرات ويژه‌اي بر سيستم اعصاب مركزي دارد (1)، سردردهاي شديد افسردگي ذهني، عرق شبانه، ‏اختلالات رگهاي خوني دستها و پاها مثل سياه شدن دست و پا، سردي و مرطوب بودن دست‌ها و پاها به عنوان علائم تب ‏مالت در سيستم اعصاب ذكر شده‌اند (9).
بروسلوز مزمن :
بروسلوز مزمن را مي‌توان به صورت بروسلوزي كه بيش از يك سال بطول مي‌انجامد تعريف نمود، شكل مزمن بروسلوز داراي ‏تظاهرات مختلفي بوده و بيماراني را كه ناخوشي عود كنند. با يا بدون عفونت موضعي دارند و همچنين افرادي كه هيچگونه ‏علامت واقعي (تب ندارند) و هيچ دليلي مبني بر بروسلوز حاد ندارند ذكر شود و شكايات بيمار يعني ضعف و كوفتگي بيشتر ‏متناوب و دوره‌اي است.
پيشگيري در انسان :
كليد ريشه‌كني بروسلوز در انسان ريشه‌كني بروسلوز حيواني است كه اينكار را مي‌توان به كمك واكسيناسيون دامها، كشتار ‏دامهاي آلوده به بيماري پاستوريزه كردن شير و ساير محصولات دامي و پرهيز از تماس با بافتهاي بدن حيوان آلوده و محافظت ‏در مقابل راههاي احتمالي ورود ميكروب در افراد در معرض خطر (مثل دامداران، دامپزشكان، كارگران كشتارگاهها و…) به‌وسيله ‏استفاده از دستكش و ديگر وسايل ايمني كاهش داد.
درمان تب مالت در انسان :
هميشه به ياد داشته باشيد كه پيشگيري بهتر از درمان است، به هر حال درمان تب مالت در انسان پس از آزمايشات ‏ميكروب‌شناسي و سرم‌شناسي و تشخيص بيماري، با تجويز آنتي‌بيوتيك آغاز مي‌شود؛ روش درماني 2 گرم تتراسايكلين در ‏روز بطريق خوراكي و به مدت سه هفته مي‌باشد/(1). در افرادي با موارد شديد بيماري تزريق داخل عضلاني يك گرم ‏استرپتومايسين براي مدت دو هفته ضروري است.
در موراد شديد برخي از پزشكان درمانهاي وسيعتري را توصيه مي‌كنند، مثلاً وقتي فرد بيمار دردهاي عضلاني شديد دارد ‏داروهاي مسكن درد براي او تجويز مي‌شود. در آخر به ياد داشته باشيد كه معالجة ناكافي و استفاده ناصحيح از داروهاي ‏تجويز شده توسط پزشك باعث عود تب، برگشت بيماري يا پيشرفت بروسلوز مزمن خواهد شد (1).
منابع فارسي :
‏1- ذوقي، اسماعيل- بيماريهاي قابل انتقال بين انسان و حيوان، ناشر، شركت سهامي انتشار، صفحات 153-325.
‏2- فاطمي، سيد احمد- طب داخلي دامهاي بزرگ، ناشر: نوربخش، صفحات 32-96.
‏3- علوي شوشتري، مرتضي- توليد مثل و مامايي دامپزشكي جلد دوم، صفحات 899-910.
‏4- محمودزاده، عليرضا- توليد مثل در حيوانات مزرعه‌اي، جلد اول، صفحات 221-240.
منابع انگليسي :

‏5- ‏Alton. G. G, Jones, L. M., and Pietz, D. E‏., ‏Laboratory Techniques in Bracellosis, 2nd ed, World Health ‎Organization, Genera‏, 1975.
‏6- ‏Berman, D. T., The natural course of bovin brocellosis, in 3rd‏ ‏inter-Am congr. on Bracellosis, World Health ‎Organizationa, Pan American‏ ‏Sanitary Bureau, Washington, D. C., 1995, 104‎‏.
‏7- ‏Doley, T. M., Distribution‏ ‏of Bracella abortas in the body of carrier animals, J. Comp. Pathol. 48, 192‎‏, 1985.
‏8- ‏MC Ewen, A. D., Driestly, F. W., and Faterson, J. D., Anestimate a‏ ‏saitable infective dose of Br. abartus for ‎immunization test on cottle, J. Comp‏. ‏pathol., 52, 116, 1993‎‏.
‏9- ‏Neiland, K. A., Further observation on rangifering‏ ‏bracellosis in Alashan carnivores, J. Wild. Dis., 11, 45, 1975‎‏.
‏10- ‏Roberts‏, ‏J. P. MC Diarmid, A. and Gleed, P., the present of ergtrol in the fetal fluids‏ ‏of fallow deer (Dama ‎dama), Ros. Vet. 8ci., 20. 254, 1976‎‏.
‏11- ‏Swenson, R‏. ‏M., Carmichael, L. E., and Candy, K. R., Haman infection with Brucella canis‏ ‏Ann. inter-Med., 16, ‎‎435, 1972‎‏.
‏12- ‏Thomsen, A., Experimental studies on the‏ ‏incubation period of infectious abortion in cattle, Br. Vet. J., 106, ‎‎41‎‏, 1995.‏

Eng.probe · Jul 3, 2010

آگالاکسی
مایکوپلاسما جنسی از خانواده مایکوپلاسما تا سه آ مربوط به راسته مایکوپلاسماتالهاست که در کلاس مولیکوتس قرار دارد .

آگالاکسی واگیردار (contagious agalactiae) یا آگالاکسی ناشی از مایکوپلاسما آگالاکتیه در نشخوار کنندگان کوچک کثرتا توسط این نوع مایکوپلاسما و گاه با مایکوپلاسماهای چون م.مایکوئیدزماکوئیدز تیپ واجد پرگنه بز رگ (MmmLc) م.کاپریکلووم ،م.پوترفیشن(M. Putrefaciens) خصوصا ایجاد می شود .

مایکوپلاسماهای دیگری نیز از پستان گوسفند وبز جدا شده اند ولی احتمالا بیماریزا نمی باشند . مایکوپلاسما آگالاکتیه و پوترفیشن بیشتر در پستان گوسفند و مایکوپلاسما کاپریکوم در مفاصل جایگزین می گردن . م.مایکوئیدز مایکوئیدز LC اغلب با سندرم پیچیده ای همراه است .تفریق کلینیکی بین این مایکوپلاسماها مشکل است و گاه دو یا چند مایکوپلاسما با هم میتوانند درایجاد بیماری شرکت کنند. در هر حال عنوان آگالاکسی واگیردار به سندرمی اطلاق میشود که در آن علائم آگالاکسی (قطع شیردهی) ، پلی ارتریت همراه یا بدون علائم دیگر،بدون در نظر گرفتن علت ایجاد کننده دیده شود.

آگالاکسی درگوسفندوبزباعلائم ماستیت،آرتریت،کراتوکونژکت یویت دراصل فقط توسط مایکوپلاسما آگالاکتیه ایجادمی گرددولی اخیرانشان داده شده که سه مهیکوپلاسمای دیگر بنامهای م.کاپریکولوم و م. مایکوئیدز مایکوئیدز (LC) و م.پوترفیشن نیز بیماریهای ایجاد می کنند و گاهگاهی با پنومونی همراه میگردند. این بیماری بیشتر از 170 سال است که شناخته شده و در اروپا ، غرب آسیا و شمال آفریقا تو سط مایکوپلاسما آگالاکتیه همراه میگردد.

آگالاکسی در بین دامداران به( باد شیر) معروف است و معمولا با علائمی از قبیل لنگش کاهش تولید شیر،بی اشتهایی،آبریزش چشم ، کراتینه شدن قرنیه و سقط جنین در طول دوره آبستنی همراه است.

http://amin-59.persianblog.ir

Eng.probe · Jul 3, 2010

طاعون در گوسفند

طاعون نشخوارکنندگان کوچک بیماری مهلک بسرعت منتشرشونده‌ای می‌باشدکه مشخصه آن شروع ناگهانی علائم افسردگی تب، ترشحات چشم وبینی زخم در دهان، تنفس نامنظم وسرفه، اسهال بدبوومرگ می‌باشد.

الف) عامل بیماری

ویروس طاعون نشخوارکنندگان کوچک متعلق به گروه موربیلی ویروس از خانواده پارامیکسوویریده می‌باشد.این ویروس با عوامل بیماریهای طاعون گاوی، سرخک انسان، دیستمپرسگ وگوشتخواران وحشی ونیز موربیلی ویروسهای پستانداران دریایی بشکل نزدیکی وابسته می‌باشد. امروزه مشخصات ژنتیکی سویه‌های ویروس PPR به ما این اجازه را می‌دهدکه آنهارا در چهار گروه طبقه بندی نماییم که شامل سه گروه از آفریقا ویک گروه از آسیا می‌باشد و یکی از گروههای مربوط به آفریقا در آسیا نیز یافت می‌شود.اهمیت اپیدمیولوژیک این گروهها در مقایسه با گروههای ویروس طاعون گاوی کمترمعلوم می‌باشد.

ب)انتقال وانتشار بیماری

ترشحات چشم، بینی ودهان به همان اندازه مدفوع شل حاوی مقادیر زیادی از ویروس طاعون نشخوارکنندگان کوچک می‌باشد.از این ترشحات و تراوشات، بخصوص وقتیکه سرفه وعطسه می‌کنند، ریزقطره‌های عفونت زایی درهوا منتشر می‌شود. این ریز قطره‌ها توسط سایر دامها استنشاق می‌شودکه احتمالاً منجر به آلودگی آنها می‌شود.هرچند تماس نزدیک مهم‌ترین راه انقال بیماری می‌باشد، لیکن ظن آن وجود دارد که این ترشحات وتراوشات آبشخورها، آخورها و بستر رانیز آلوده ساخته آنها را به منابع آلودگی مضاعفی تبدیل نمایند، هرچندکه این مخاطرات ویژه احتمالاً دوره نسبتاً کوتاهی دارند چراکه ویروس PPR همانـندویروس طاعون گاوی، انتظار نمی‌رودکه برای مدت طولانی خارج از بدن میزبان زنده بماند.درمیادین دام که دامها ازنقاط مختلف برای فروش آورده می‌شوند تماس نزدیک آنـها خطر انتقال وانتشاربیماری را افزایش می‌دهد همینطور درمراکز پرواربندی با سیستم متراکم.

ج) ظهوربیماری درگله

وقتیکه بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک برای اولین باردریک منطقه اتفاق میافتد، ممکن است تب حاد بالا همراه با افسردگی شدید ومرگ وقوع یابدپیش از آنکه هیچ یک از علائم شاخص بیماری مشاهده شود. اما یک تصویرشاخص تر از بیماری، شامل یک سندرم بسرعت منتشر شونده درگوسفند و/یا بز بامشخصات شروع ناگهانی افسردگی، تب، ترشحات چشم وبینی تنفس غیر نرمال و سرفه، اسهال بدبو و مرگ می‌باشد.گاوها چه واکسینه شده وچه غیر واکسینه حتی اگر درتماس مستقیم باگوسفندوبز مبتلاقرارگیرند با بیماری درگیرنمی شوند.گرچه گوسفند و بز هردو حساس به عفونت با PPR هستند و ممکن است علائم بیماری را نشان دهند، لیکن همیشه بطور هم‌زمان مبتلا نمی‌شوند.مثلادرآفریقا وقوعPPR دربز معمول تر است درحالیکه درغرب و جنوب آسیاگوسفند معمولاً تلفات قابل توجه تری دارد.هرچند بیماری می‌تواند هردوگونه را به یک میزان دچارخسارت نماید.درنواحی آندمیک اغلب دامهای مبتلا و تلف شده بالای ۴ماه تا۱۸الی۲۴ماه سن دارند.

ظهور PPR بصورت بالینی می‌تواندبا هریک از موارد زیر در ارتباط باشد:  تاریخچه نقل وانتقال اخیردام یا تجمع گوسفند و/یا بز باسنین مختلف دریک مکان همراه ویابدون ارتباط با تغییرات درجایگاه وتغذیه آنها.  ورود دامهایی که اخیرا خریداری شده‌اند.  تماس دامهای گله با گوسفندوبزهایی که برای فروش به بازار برده شده لیکن بفروش نرسیده و به گله باز گردانده شده‌اند.  تغییرات آب وهوایی مانند شروع ناگهانی فصل بارندگی(گرم ومرطوب) یا فصل خشک ونیز دوره سرما (مثلاً فصل ؛حارمتان؛ درغرب آفریقا).  تماس با دامهای کوچرو یا تجاری (مربوط به چوبداران) از طریق چرا، آب ویاجایگاه مشترک.  تغییر در سیستم دامپروری(مثلاً افزایش تراکم)و عملیات تجاری.

د)علائم بالینی

دوره کمون۲ تا۶هفته بوده وبدنبال آن شروع ناگهانی تب۴۰ تا۴۱ درجه (مقعدی) ودامهای مبتلا بشکل واضحی افسرده‌اند وخواب آلود به‌نظر می‌رسند.موهای بدن، بخصوص در نژادهای موکوتاه بحالت سیخ قرارمیگیرندو ظاهر پف کرده به دام می‌دهند.بزودی پس از این مرحله ریزش یک ترشح آبکی ازچشمها بینی ودهان شروع شده که بعلت عفونت‌های ثانویه این ترشحات بعدا غلیظ و زرد می‌شود. ترشحات پوزه و موهای زیر چشم را مرطوب کرده وپس از خشک شدن باعث چسبندگی پلکها وانسـداد سوراخهای بینی ونتیجتا اشکال درتنفس می‌شود.۱یا ۲ روز بعد از شروع تب پوشش مخاطی دهان وچشمها بشدت قرمز رنگ می‌شود. سپس بعلت نکروز اپیتلیال، نواحی خاکستری رنگ کوچک ته سوزنی بروی لثه‌ها، کام، لبها و سطح داخلی گونه هاوسطح بالایی زبان ظاهر می‌شود. این نواحی از نظر تعداد و اندازه توسعه یافته وبه هم متصل می‌شوند.سطح داخلی دهان تغییر ظاهری یافته، رنگ پریده و پوشیده ازسلولهای مرده می‌شود ودربعضی مواردپوشش طبیعی آن ممکن است به‌وسیله یک ماده پنیری ظخیم بشکل کامل پوشانده شود. در زیرسلو لهای سطحی مرده اروزیو نهای کم عمقی وجود دارند.درموارد بروز بیماری بشکل ملایم این تغییرات شدید نیست و مشاهده آنها مستلزم معاینه دقیق دامهای مبتلا می‌باشد.مالش ملایم انگشت برروی لثه‌ها وکام ممکن است باعث جدا شدن بافت اپیتلوم وایجاد یک ماده بدبو حاوی تکه هاییی ازبافت اپیتلیوم بشود.تغییرات مشابه‌ای نیز ممکن است در پوشش مخاطی بینی، مهبل و واژن مشاهده شود.لبها متورم وترک خورده و پوشیده ازدلمه می‌شوندوهنگامیکه بیماری پیشرفت می‌کند یک بوی متعفن مشخصی ازدهان خارج می‌شود.دام مبتلا دائم تلاش می‌کند که دهان خود را، بخاطر دردی که دارد، باز نماید.اسهال معمولاً ۲تا۳ روز بعداز شروع تب ظاهر می‌شود گرچه درمراحل اولیه و ابتلا ی ملایم بیماری، ممکن است اسهال مشهود نباشد. در ابتدا مدفوع نرم وسپس آبکی، بابوی متعفن واحتمالاحاوی رگه‌هایی ازخون و قطعات بافت مرده لـولـه گـوارش می‌باشد.درجاییکه اسهال یک علامت مشهود نباشد وارد کردن یک سوآب پنبه‌ای بداخل رکتوم می‌تواند شواهدی از مدفوع نرم واحتمالاً آغشته به خون را ارائه دهد.دامهای مبتلا سریع تنفس می‌کنند، آنچنان سریع که تنفس آنها با حرکات نوسانی جدار قفسه سینه وشکم همراه است.دامهایی که بشکل شدید مبتلاشده‌اند، تنفس مشکل و صدا داری دارند که این امر از حالت کشیدگی سروگردن، اتساع منخرین، بیرون آوردن زبان و سرفه آرام و دردناک مشخص می‌باشد.دراین دامها نشانه‌های پنومونی مشهود است.چنین قربـانـیان بیماری، احتمالاً سر انجام دهیدراته باچشمانشان گود افتاده می‌شوند و به دنبال آن، اغلب در طی ۷تا۱۰ روز از شروع علائـم کلینیکی، تلف می‌شود.سایر دامها بعد ازیک دوره نقاهت همراه با درمانهای حمایتی بهبود می‌یابند. یک چهره معمول در مراحل بعدی این بیماری عبارت ازشکل گیری ضایعات ندولار کوچکی در پوست اطراف لبها و پوزه می‌باشد.علت دقیق این امر ناشتاخته‌است (احتمالاً درماتو فیلوس یا فعال شدن مجدد یک عفونت پنهان اکتیمای واگیردار)لیکن بعلت شباهت با علائم اکتیمای واگیردار اولیه ویاحتی آبله گوسفند وبز، باعث سردر گمی در تشخیص می‌شود. هرگونه تظاهرات این علائم بصورت منـفرد ویا ترکیبی ازچند علامت میبایست به‌عنوان مورد مشکوک به PPR درنظرگرفته شوند. در یک شیوع بیماری P PR تا صددرصد دامهای گله ممکن است مبتلا شده و بین ۲۰تا۹۰درصد تلف شوند.این نسبتها در مناطق آندمیک، که در آنها دامهای مسن تر، از واگیری‌های قبلی جان سالم بدر برده‌اند، معمولاً کمتر می‌باشد.این بیماری ممکن است در دامهای آبستن ایجاد سقط جنین نماید.

بطور خلاصه با مشاهده هرترکیبی از علائم زیر به طاعون نشخوارکنندگان کوچک مشکوک شوید:  شروع ناگهانی یک بیماری تب دار در گوسفند وبز  ترشحات چشم، بینی ودهان همراه با زخم دهان و همراه یا بدون وجود دلمه و وزیکول در اطراف دهان وپوزه  پنومونی  اسهال  میزان تلفات قابل توجه

هـ)یافته‌های پس ازمرگ

لاشه یک دام مبتلا به PPR معمولاً تحلیل رفته، اندام حرکتی خلفی دام آغشته به مدفوع نرم ویا آبکی، وکره چشمان گود افتاده می‌باشد.چشمها وبینی پوشیده از ترشحات خشک شده می‌باشد.تغییرات زیر نیز ممکن است مشاهده شود: دهان : وجود غشاهای کاذب سفید کثیف; اروزیونها برروی لثه‌ها، کام نرم وسخت، زبان وگونه هاوداخل مری. لبها : متورم ; اروزیون و احتمالاً دلمه ویا ندول بر روی لبها در لاشه‌های تازه. حفره بینی : پر خونی (قرمزی)سطح داخلی ; ترشحات شفاف یا خامه‌ای زرد رنگ ; اروزیون. ریه‌ها : وجودنواحی قرمز تیره یا ارغوانی ; قوام سفت بخصوص در لبهای پیشین وقلبی (شواهد پنومونی). غدد لنفاوی: (وابسته به ریه‌ها وروده‌ها) نرم ومتورم. شیردان : پر خونی (قرمزی)سطح داخلی ; خونریزی. روده کوچک :پر خونی (قرمزی)سطح داخلی ; خونریزی; تعدادی اروزیون. روده بزرگ: (سکوم، قولون، ورکتوم) خونریزی‌های کوچک قرمز در طول چین‌های سطح داخلی، باگذشت زمان این خونریزی‌ها به هم متصل شده وتیره تر می‌شوند، حتی در لاشه‌های کهنه سبز-سیاه می‌شوند.

و) تشخیص تفریقیPPR

بکرات با سایر بیماریهاییی که تب و علائم بالینی پیشرونده دارند اشتباه می‌شوند، بخصوص وقتی بیماری بتازگی اغاز شده باشد.در موقع انجام یک بررسی، معاینه طرق رفتار بیماری در گله، همانند یافته‌ها حاصل از معاینه یک گوسفند ویا بزمنفرد اهمیت دارد. مهم‌ترین موارد اشتباه بقرار زیر می‌باشند: ضایعات دهانی : این ضایعات می‌توانند علامتی از طاعون، تب برفکی، زبان آبی ویا اکتیمای واگیردار باشد. اشکالات تنفسی: این اشکالات می‌توانند علامتی از پنومونی پاستورلایی ویا پلوروپنومونی واگیر بزان (ccpp) باشد. اسهال : می‌تواند علامتی ازکوکسیدیوز ویا آلودگی کرمی معده‌ای –روده‌ای باشد.

ز)تائید ازمایشگاهی

تست‌های تشخیص PPR، خود ویروس یا شواهدی از حضور ویروس (آنتی ژن یا ماده ژنتیکی) ویا آنتی بادی موجود در خون علیه ویروس را آشکار می‌کنند. ردیابی وبروس با جداسازس ویروس در کشت سلولی صورت میپذیرد.این روش بعلت فراهم اوردن ویروس زنده برای مطالعات برروی مشخـصات بیولـوژیک آن ارزشمند می‌باشد.در صورت دسترسی به امکانات، همیشه میبایست برای جدا سازی ویروس تلاش شده و ویروسهای جدا شده برای مطالعات بعدی نگهداری شود. ردیابی آنتی بادی برای تشخیص، مستلزم اخذ ۲ نمونه خون به فاصله سه هفته از یک دام می‌باشد که در فیلد همیشه امکانپذیر نمی‌باشد. استثنا در کشورهاییکه می‌توان مطمئن بود عاری از PPR بوده‌اند، آزمایش برروی یک سرم منفرد، که اخیرا دردوره بیماری(حداقل یک هفته پس از ظهور علائم بالینی) اخذ شده، می‌تواند ارزش تشخیصی داشته باشد.بررسی برروی آنتی بادی‌ها برای تعیین حضور یا غیاب آلودگی و وسعت آن در جمعیت بسیار مفید می‌باشد.امروزه الایزای رقابتی(C-ELISA)بشکل گسترده‌ای جایگزین تست خنثی سازی ویروس (VN)شده‌است. ردیابی آنتی ژن ویروسی به‌وسیله تست آگار ژل ایـمونودیفوزیون (AGIDT)یک فرایند نسبتاً ساده، سریع و ارزان می‌باشد.این روش تست به‌عنوان یک تست اولیه بسیارمفید می‌باشد، لیکن بین ویروس طاعون نشخوارکنندگان کوچک و طاعون گاوی قادر به تمایز نیست و برای این امر به تست‌های دیگری نیاز می‌باشد.همچنین آنتی ژن ویروس می‌تواندبه‌وسیله ایـمونوکپـچر الایزا (IC-ELISA)، که سریع وحساس می‌باشد ردیابی گردد، وبین PPR وطاعون گاوی تفریق حاصل کند. کیتهای معرف استاندارد AGIDT و IC-ELISA بصورت تـجاری در دسترس می‌باشند.

ردیابی ماده ژنتیکی ویروس به‌وسیله روش ((واکنش زنجیرهای پلیمراز –ترانسکریپتاز واژگونه)) (RT-PCR) صورت می‌گیرد که مستلزم تجهیزات ومتخصصین ویژه‌ای می‌باشد. برغم قیمت گزاف آن، امروزه یکی از تستهایی است که در مراکز رفرانس همراه با ELISA بیشترین مورد استفاده را دارد.زیرا این روش سریع، دقیق، بسیار حساس است ومیتواند بین PPR و طاعون گاوی تمایز حاصل نماید.ترکیب این روش با سکانس نوکلئوتیدی اطلاعات مربوط به مشخصات ویروس را فراهم مینماید، که در مطالعات اپیدمیولوژیک مفید می‌باشند.

ح)کنترل طاعون نشخوارکنندگان کوچک

کنترل واگیریهای PPR، متکی برکنترل جابه جایی دام (قرنطینه)همراه با استفاده ازواکسیناسیون کانونی (حلقه‌ای) وایمن سازی پروفیلاکتیک در جمعیتهای پر خطر، ویا در موارد خاص معدومسازی تمامی گله آلوده، می‌باشد.تا همین اواخر کاربردی ترین واکسیناسیون در برابر طاعون نشخوارکنندگان کوچک استفاده از واکسن کشت نسجی طاعون گاوی بود. اخیرا یک واکسن همولوگ PPR تولید شده که دربرخی کشورهای آفریقایی مورد استفاده قرار گرفته و بذر و اکسن آن (seed)در دسترس می‌باشد. واکسنهای مذکور می‌توانند نشخوارکنندگان کوچک را تا حد اقل مدت سه سال دربرابر PPR حفاظت نمایند.

استفاده از واکسنهای طاعون گاوی برای حفاظت نشخوارکنندگان کوچک امروزه نقض شده‌است زیرا این واکسن تولید یک آنتی بادی در برابر طاعون می‌کندکه باسرو سرویلانس طاعون گاوی و نتیجتا برنامه جهانی ریشه کنی طاعون گاوی تداخل مینماید

منبع : ویکی پدیا

Eng.probe · Jul 3, 2010

بیماری سا لمونلوزیس در نشخوارکنندگان

این بیماری به اسامی پاراتیفوئید و حصبه نیز نامیده میشود و در زبان ترکی آذری به یاتالیق معروف است از لحاظ درمانگا هی بیماری ممکن است سیستمیک(عمومی) و یا آنتریک( روده ای) و نیز ممکن است حاد و یا مزمن باشد.

سالمونلوزیس بیماری است باکتریایی وواگیردار که تقریبا همه انواع مهره داران به آن مبتلا می شوند . عامل این بیماری بیش از ۲۴۰۰ سروتیپ مختلف داردو جزو باکتریهای گرم منفی،چند شکلی،متحرک وهوازی و بی هوازی اختیاری دسته بندی می شودوسروتیپ های دارای خواص بی هوازی اختیاری در بافتهای صدمه دیده موجب ایجاد توکسین نیز می شوند.

این بیماری به اسامی پاراتیفوئید و حصبه نیز نامیده میشود و در زبان ترکی آذری به یاتالیق معروف است

از لحاظ درمانگا هی بیماری ممکن است سیستمیک(عمومی) و یا آنتریک( روده ای) و نیز ممکن است حاد و یا مزمن باشد. بروز بیماری بیشتر در دامهای خیلی جوان،دامهای ضعیف و ناتوان یا خیلی مسن و دامهایی که در معرض استرس واقع شده و سیستم ایمنی بد نشان تضعیف گردیده اتفاق می افتد و لازم به توضیح است که معمولا در اثر حمل و نقل ،زایمان و تغییر جیره غذایی و تغییر شرایط اب و هوایی و آلودگی انگلی وغیره دام دچار استرس می باشد ولذا در دامهای تازه خریداری شده ،تازه زا و خسته و .... احتمال وقوع بیماری بیشتر است ولی با این وجود همه دامها درهر سنی در معرض خطر ابتلا قرار دارند.

ناقلین نهفته بیماری که معمولا بدون علائم خاص می باشند و علائم بیماری را نشان نمی دهند در بین همه گو نه های حیوانی وجود دارندکه نقش مو ثری در حفظ و بقا عفونت در طبیعت ایفا نموده و همیشه به عنوان عامل بالقوه انتقال بیماری به دیگران محسوب می شوند و این مسئله کنترل بیماری را با مشکل مواجه نموده است.

دامها و یا حیوانات ناقل اگر در شرایط استرس واقع شوند دفع میکروب را شروع کرده و دیگران را در معرض آلو دگی قرار می دهند . تراکم بیش از حد دامها ،جایگاههای کثیف و غیر بهداشتی و تاریک و مرطوب نیز مو جب بقا عامل بیماری در محیط زندگی دامها می شوند.میکروب سالمونلا در خاکهای آلوده و آبهای راکد ممکن است ماهها دوام بیاورد همچنین در شرایط سرما و یخبندان میکروب زنده می ماند ولی با نور خورشید و گرما از بین می رود . میزان ابتلا و تلفات در این بیماری ممکن است شدید باشد که البته به نوع پرورش و تراکم و شرایط محیطی و بیماریهای سر کوب کننده سیستم ایمنی و عوامل مستعد کننده بیماری بستگی دارد.

با توجه به مشاهده مواردی از بیماری در ماههای اول سال ۱۳۸۴ که ممکن است ناشی از افزایش تراکم دامها، کاهش ذخیره مواد غذائی بویژه علوفه خشک ، بهبود ابزار تشخیص و دقت دکتران دامپزشک باشد مناسب دیدیم که این بیماری علاوه بر طرح جزو موضوعات رادیوئی برنامه کندیمیز که از رادیو مرکز ارومیه پخش میشود (جهت اطلاع عموم شنوندگان)باتوجه به اهمیت موضوع بویژه از جنبه بهداشت عمومی در سایت اداره کل دامپزشکی استان نیز قرار گیرد .

آب های آلوده ، اجزائ خوراک دامها ، مراتع آلوده وبویژه دامهای ناقل بیماری همیشه میتوانند موجبات ابتلا سایر دامها را فراهم نمایند .

فضولات دامی مرطوب نیز بالنسبه همیشه می تواند آلودگی مراتع و اصطبل نگهداری دامها و سایر اماکن دامی را موجب شود .

میکروب سالمونلا معمولا از طریق دستگاه گوارش و با بلع علوفه و سایر مواد غذائی آلوده بویژه سبوس و کنسانتره آلوده به فضله جوندگان و نیز آب آلوده وارد بدن دام شود . پس از ورود باکتری بدستگاه گوارش در نتیجه حمله به سلولها و نفوذ در بافت های لنفو ئیدی و سلولهای ماکروفاژ علائم بیماری بروز مینماید .

اگر میکروب سالمو نلا بمیرد و یا توسط داروها ( آنتی بیوتیکها ) کشته و نابود شود نوعی سم میکروبی

بنام ایندوتوکسین از پیکره باکتری کشته شده آزاد میشود که اغلب منجر به بروز شوک ایندوتوکسیک در دام مبتلا ء تحت درمان میشود . سایر بیماریهای عفونی نیز ممکن است همزمان و توام با سالمونلوزیس در دامها مشاهده شوند چون میکروب سالمونلا همواره دنبال فرصتی برای حمله به بدن میزبان می باشد و بعنوان عفونت ثانویه همزمان و یا متعاقب سایر بیماریها نیز مطرح است .

بعضی از سروتیپ های سالمونلا به میزبان خاصی عادت نموده اند ولی همواره تعدادی از سالمونلا ها نیز وجود دارند که اختصاصی میزبان خاصی نمی باشند . سالمونلا تیفی موریوم سروتیپی است که غالبا از همه حیوانات جدا میشود ولی سالمونلا دابلین بندرت تمایل به ایجاد بیماری در نشخوار کنندگان دارد .

● علائم بیماری در گاو

میکروب سالمونلا هم در گاوان شیری و هم پرواری هر دو ایجاد بیماری می نماید . تفکیک بین سیستمیک و یا آنتریک بودن بیماری نیز مشکل است چون ممکن است یک فرم بیماری بفرم دیگر نیز تبدیل شود و بالعکس

هرچند تحت شرایط جغرافیائی خاص سروتیپ های متفاوتی ممکن است عامل بیماری واقع شوند با بین وجود سالمونلا تیفی موریوم تمایل به انتشار جهانی دارد .

سالمونلا های نئوپورت و دابلین نیز در گاوان دارای اهمیت میباشند . سالمونلا دابلین بیشتر تمایل دارد دام را به ناقل مزمن بیماری مبدل نماید . سالمونلوز حاد بنوع پرورش دام نیز بستگی دارد بنحویکه در گاوان شیری بیشتر از گاوان پرواری مشاهده میشود . این بیماری معمولا در گوساله های با سن زیر دو هفته تظاهر پیدا نمی کند هر چند که موارد استثنائی نیز وجود دارد که حتی ابتلا گوساله های با سن زیر یک هفته نیز گزارش گردیده است .

بیماری معمولا با تب نسبتا شدید ( ۵/۴۰ الی ۵/۴۱ ) درجه سانتیگراد شروع میشود ودر موقعی که علائم اسهال مشاهده شد رو به کاهش میگذارد . ضعف عمومی ، افسردگی ، بی اشتهائی و د لدرد ، کاهش وزن و دزهیدراتاسیون ( کاهش آّب بدن ) از دیگر علائم بیماری میباشد .

با مشاهده علائم دسانتری ( اسهال آبکی به رنگ متمایل به قهوه ای حاوی رشته هائی از موکوس و لخنه های خون یا باریکه و نواری از خون تازه) میتوان به این بیماری مشکوک شد . مننژیت ( تورم پرده مغز ) و پلی آرتریت (تورم مفاصل ) و پنو مونی ( ذات ریه ) نیز ممکن است در موارد سپتی سمی بیماری مشاهد ه شوند .

در فرم روده ای اغلب گوساله های مبتلا نهایتا دچار فرم سپتی سمی بیماری خواهند شد و آنهائیکه دوام آورده زنده می مانند وضع اسف انگیزی خواهتد داشت .

منشاء عفونت شاید حیوانات ناقل تازه خرید ، خوراک آلوده ، آب آلوده ویا بستر باشد .

محرومیت از ماک (آغوز ) ، جایگاههای سرد و غیر بهداشتی و مرطوب جزو عوامل مستعد کننده بیماری محسوب میشوند .

در گاوان بالغ استرس زایمان وحمل و نقل وجایجائی و تغییر جیره و فقر غذائی از عوامل مستعد کننده بیماری میباشند و بعضی از گاوان در یکی دو هفته پس از زایمان دچار بین بیماری می شوند . علائم عمده بیماری در گاوان بالغ دگر گون شدن ناگهانی وضع عمومی حیوان و افسردگی است که با تب نسبتا شدید و افت شیر و یا قطع کامل آن در گاوان شیر ده و اسهال شدید همراه است .

اسهال آبکی و بدبو حاوی موکوس و قطعات فیبرین و مقادیری از خون تازه که در اصطلاح دسانتری گفته میشود از مشخصه های بارز این بیماری مبیاشد و اسهال مقاوم (دائمی ) و لاغری و کم آبی بدن از مشخصه های فرم مزمن بیماری است .

گاوان آبستن ممکن است سقط نمایتد . سقط جنین معمولا در اثر ابتلا به سالمونلا دابلین بیشتر از سایر سروتیپ ها اتفاق می افتد . بیماری تحت شرایط خاص ممکن است همه گیر شود بویژه در گاوان شیری

آلودگی خوراک دام به عوامل سالمونلائی در هر مرحله ای از عمل آوری ممکن است اتفاق بیافتد . و عموما بیماری بمحض دریافت خوراک آلوده و اگر حیوان در شرایط استرس واقع شود نظیر حمل و نقل و خستگی و گرسنگی حادث میشود .

بایستی توجه نمود که خورانیدن یونجه و سایر علوفه خرد شده و نیز سبوس آلوده و مخلوط با فضله موش و فضله سایر حیوانات ممکن است موجب گسترش بیماری شود .

در این بیماری نوع اسهال مشاهده شده ممکن است اسهال ناشی از بیماری مخاطی BVD-MD( اسهال ویروسی گاوان ) و بیماری کوکسیدیوزیس را تداعی نماید .

در تشخیص نفریقی بایستی به بیماری های کلی باسیلوزیس ، اسهال ویروسی گوساله ها ، پاستورلوزیس ، BVD-MD ، بیماری ین ، کوکسیدیوزیس ، اسهال های انگلی و پاره ای از مسمومیت ها در گوساله های نسبتا مسن و گاوان بالغ توجه نمود .

در بررسی تابلوی خونی لکو پنی در اوایل بیماری مشاهده میشود ولی پس از چند روز از شروع بیماری یافته های ثابت پاتولوژیک قابل استناد وجود ندارد .

● علائم بیماری در گوسفند و بز

موارد وقوع بیماری سالمونلوزیس در بره ها بسیار بالاست و لذا این بیماری از اهمیت اقتصادی فوق العاده ای در بره ها برخوردار است .

هم گله میش ها و هم بره ها در معرض ابتلا قرار دارند و ممکن است هر دو هم بفرم سپتی سمیک و هم آنتریک بیماری مبتلا شوند . میش های آبستن ممکن است سقط نمایند . میش هائیکه سقط جنین میکنند بایستی از نظر سالمونلوزیس نیز بررسی شوند .

بره ها ممکن است بمحض تغییر مکان و رسیدن به محل جدید دچار بیماری شوند . اسهال آبکی توام با موکوس و لخته های خون از علائم بیماری در گوسفندان است . ابتلا ۲۵ در صد و یااز آن در بره ها غیر متداول نمی باشد ، تلفات معمولا بالاست . سالمونلوزیس را بایستی در گوسفتد ان از کوکسیدیوزیس متمایز نمود .

ابتلا به کوکسیدیوز خیلی عادی است و یک تا سه هفته پس از رسیدن به محل جدید با مدفوع خون آلود مشاهده میشود . وجود خون در مدفوع بز های مبتلا به سالمونلوز ممکن است اسهالی باشد و یا نباشد . بره ها و بزغاله هایاز شیر گرفته شده و نیز بالغین همه ممکن است به بیماری سالمونلوزیس مبتلا شوند .

در تشخیص تفریقی با یستی به کوکسیدیوز ، آلودگی های انگلی و بیماری آنتروتوکسمی توجه نمود .

یافته های گالبد گشائی – با چشم غیر مسلح علائم و جراحات چشم گیری بغیر از جراحات روده ای ممکن است مشاهده نشود .

● پیشگیری

سالمونلا ها معمولا در محیط زندگی دامها پراکنده هستند و با توجه به وجود ناقلین فاقد علائم بیماری پیشگیری آسان نمی باشد و به زحمات و تصمیمات قاطع و همکاری نزدیک دامدار و دامپزشک فارم و صرف هزینه بستگی دارد . نگهداری دام در شرایط بسته ممکن است بهترین روش پیشگیری باشد .

قرنطینه نمودن گله جایگزین بمدت حداقل ۲ تا ۴ هفته هر چند به کنترل بیماری کمک میکند ولی همیشه صد در صد موثر نمی باشد چون همواره در صدی از حیوانات ناقل عفونت ممکن است بین آنها موجود باشد .

خرید دام از گله هائی که اصلا سابقه سالمو نلوزیس نداشته با شند عاقلانه ترین کار است .

خرید اجزاء جیره ( خوراک دام ) از کارخانجات و دلالان قابل اعتماد در درجه دوم پس از خرید دام سالم و عاری از بیماری بایستی مد نظر واقع شود .

شیر خشک ، پودر گوشت و استخوان و حتی پودر ماهی میتواند بعنوان منشاء و منبع ورود عفونت به گله مطرح باشد مگر اینکه به نحو اصولی عمل آوری شده باشند . علوفه و غلات معمولا منشاء آلودگی نمی باشتد مگر اینکه توسط فضولات جوندگان بویژه موش آلوده شده باشند .

در اغلب موارد بیماری در فصل بهار ۱۳۸۴ دردامداریهای نیمه صنعتی و سنتی و شرایط روستائی اطراف شهرستان ارومیه آلودگی سبوس و علوفه خرد شده به فضله موش و سگ مطرح بوده است .

که متاسفانه جایگاههای غیر بهداشتی ( کاه گلی ) و عدم استفاده از مصالح سیمانی و وجود مواد غذائی قابل دسترس جوندگان و عدم مبارزه اصولی با جوندگان موجبات تکثیر آنهارا در شرایط روستائی منطقه فراهم نموده و آلودگی حداقل ۱۷ الی ۲۰ در صد جوندگان به میکروب سالمونلا موجبات آلودگی خوراک دام به فضله جوندگان را فراهم نموده است که همواره تعداد کثیری از دامها با شرایط موجود در معرض ابتلا قرار دارند و ممکن است به فرم نهفته بیماری مبتلا شده و مدت های مدید ناقل بیماری واقع شوند و زمانیکه در معرض استرس واقع میشوند نظیرمواجه شدن با فقر غذائی که همواره در اواخر فصل بهار با اتمام ذخیره علوفه مرغوب وتفاله های سیلو شده اتفاق میافتد ، اتمام یک ماده غذائی و جایگزین نمودن آن با مواد د یگر نامرغوب ، متعاقب زایمان ، حمل و نقل و بویژه در دامهای تازه خرید بیماری فرصت بروز پیدا میکند .

هرجند واکسنهای تجاری برای سالمونلا تیفی موریوم و دابلین در خارج از کشور تهیه گردیده بعلت عدم دسترسی نه تنها جعیت دامی منطقه بلکه تمامی جمعیت دامی کشور هم در شرایط صنعتی و هم سنتی فعلا از آن محروم میباشند .

● درمان

این بیماری اگر بموقع تشخیص داده نشود و دامهای مبتلا بموقع تحت معالجه واقع نشوند میتواند تا ۷۵ در مبتلا یان را تلف نماید هرچند که همه موارد تحت در مان نیز منجر به بهبودی نمی شود و همیشه تعدادی از دامهای مبتلا علی رغم اقدامات درمانی بعلت شدت صدمات وارده به اندامهای درونی تلف میشوند .

● توصیه های عمومی

از جنبه بهداشت عمومی مصرف گوشت دامهای مبتلای ذبح شده برای مصرف انسان خالی از اشکال نمی باشد و معمولا مسمومیت های غذائی را بدنبال دارد لذا معدوم سازی لاشه دامهای مبتلا به روش اصولی توصیه میشود .

منبع : آفتاب

Eng.probe · Jul 3, 2010

اکتیمای واگیر

اکتیمای واگیر یک بیماری ویروسی مشترک بسیار واگیر پوستی است که گوسفندان ، بز و برخی از نشخوارکنندگان اهلی و وحشی را درگیر می‌کند. ضایعات پوستی دردناک هستند و اغلب در پوزه و دهان ایجاد می‌شوند، این ضایعات باعث بی‌اشتهایی وگرسنگی می‌شوند. ضایعات بر روی پستان ممکن است باعث رهاسازی نوزاد و ممانعت از شیردهی شوند، و ضایعات پا می‌تواند باعث لنگش زودگذر گردد.

عفونت‌های باکتریایی ثانویه ممکن است روی دهد و در موارد نادر ضایعات ممکن است به اندامهای داخلی توسعه یابد. عفونت‌های عمومی شدید در بزهای نژاد بوئر و نژادهای دورگه بوئر دیده می‌شود. اگرچه اکتیمای واگیر معمولاً به طور خوبخودی بهبود می‌یابد و میزان مرگ‌ومیر معمولاً پائین است، اما میزان مرگ‌ ومیر تا بیش از ۱۰ درصد گزارش شده است. بیشتر عفونت‌های انسانی موضعی هستند و به طور خودبخودی بهبود می‌یابد؛ با وجود این ضایعات وسیع با بهبود نسبتاً ضعیف می‌تواند در بیماران مبتلا به تضعیف سیستم ایمنی دیده شود.

منبع : آفتاب

Eng.probe · Jul 3, 2010

آگالاکسی

آگالاکسی یک بیماری واگیردار در گوسفند و بز است که ضایعات آن در پستان، چشم و مفاصل دام مبتلا ظاهر می گردد. نام آگالاکسی به معنی قطع شیر می باشد ولی از آنجایی که علایم بیماری منحصر به عوارض پستانی نمی گردد و در ضمن ضایعات ممکن است در دام نر نیز مشاهده شود لذا نام آگالاکسی برای بیان تمام ضایعات این بیماری مناسب نمی باشد.

بز وگوسفند تنها دامهای حساس در برابر باکتری عامل بیماری هستند. سایر دامها در شرایط طبیعی و تجربی نسبت به عامل آگالاکسی مقاومت دارند. به عنوان عامل بیماری مایکوپلاسما آگالاکتیه بیشتر مورد نظر می باشد ولی سه تیپ از این باکتری نیز به عنوان عامل بیماری شناخته شده است. یک تیپ غیر بیماری زاست، تیپ دیگر بیشتر عامل اشاعه بیماری است و تیپ سوم با ایجاد خیز شدید غده پستان و میزان زیاد تلفات در بز ارتباط دارد. عوامل دیگر مانند مایکوپلاسما مایکوییدس، مایکوپلاسما آرژینینی و مایکوپلاسما پوتری فیسنس نیز به عنوان عوامل بیماری شناخته شده اند.

اپیدمیولوژی و بیماری زایی:

میزان تلفات 30 – 10 درصد است ولی تعداد زیادی دام به این علت که غده پستان در آنها آسیب دیده و برای همیشه غیر قابل استفاده می گردند، از گله حذف می شوند.

بیماری در هر سنی بروز می کند و جنس هم در ابتلا به بیماری دخالتی ندارد. عامل بیماری از طریق دستگاه گوارش یا نوک پستان وارد بدن می شود. آگالاکسی بیشتر به طور مستقیم از دامی به دام دیگر انتقال می یابد ولی گاهی به صورت غیر مستقیم از طریق شیردوشی نیز ممکن است انتقال یابد. عامل بیماری از طریق ترشحات بدن به خصوص شیر، ترشحات چشم و مفاصل دفع می شود. به دلیل اینکه دفع باکتری از شیر تا چند ماه بعد از بهبود ممکن است ادامه یابد بنابراین بیماری نه تنها توسط دام بیمار بلکه دام بهبود یافته نیز امکان دارد منتقل شود.

پس از ورود به بدن، باکتری وارد جریان خون می شود و ایجاد سپتی سمی می کند. دو تا سه روز بع د، باکتری از خون خارج و در اندامهای مختلف از جمله پستان، چشم و مفاصل موضع می گیرد و باعث بروز علایم بیماری می گردد.

علایم بالینی:

دوره کمون بیماری در شرایط تجربی 7-5 روز است ولی در شرایط طبیعی طولانی تر و حدود 13-11 روز می باشد. اولین علامت بیماری تب شدید است که چندان دوام ندارد. بعلاوه بی اشتهایی و بی قراری نیز مشهود می باشد. ترشح شیر ابتدا کاهش می یابد و ترشحات چرکی از پستان خارج می شود و نهایتا" به علت فیبروز غده پستان شیر به طور کامل قطع می گردد. دو تا چهارده روز بعد از قطع شیر ضایعات چشم و مفاصل ظاهر می شود. تورم چشم باریزش ترشحات مخاطی و ترس از نور همراه است. درگیری مفاصل منجر به ایجاد اشکال در حرکت دام و لنگش می شود. گاهی تورم مفاصل شدید و دردناک و زمانی خفیف و غیر آشکار می باشد. دوره بیماری ممکن است از یک تا چند ماه به طول انجامد. سقط جنین ناشی از بیماری در میش ها و بزهای آبستن ممکن است اتفاق بیافتد. گاهی همه علایم در یک دام مشاهده می شود و زمانی در هر دامی در یک گله یکی از علایم فوق ممکن است بروز نماید.

تشخیص بیماری:

تشخیص بیماری در سطح گله بر اساس جداسازی باکتری عامل بیماری از خون و بافت پستان و نیز انجام آزمایش ثبوت عناصر مکمل است. این آزمایش بلافاصله بعد از بروز علایم بالینی مثبت می شود. آزمایش الایزا که میزان حساسیت آن مشابه آزمایش ثبوت عناصر مکمل است برای شناسایی دام های حامل توصیه می گردد.

درمان:

درمان دام های بیمار با تایلوزین یا اریترومایسین در صورتی که به موقع انجام شود تا 80 درصد موارد موثر خواهد بود. میزان تزریق تایلوزین10-5

میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن، روزانه تا سه روز است. اکسی تتراسایکلین شدت بیماری را کاهش می دهد ولی باعث کاهش میزان دفع باکتری از شیر نمی شود.

پیشگیری و کنترل:

در مواردی که دام از بیماری بهبود می یابد برای همیشه ایمن خواهد شد. واکسیناسیون دام ها با واکسن کشته شده همراه با ماده کمکی ساپونین در صورتی که بموقع استفاده شود موثر خواهد بود. به دلیل استعداد دام های جوان در ابتلا به بیماری، واکسیناسیون در سنین پایین توصیه می گردد. البته تجویز واکسن نبایستی در سنین کمتر از ده هفته انجام شود. بهترین زمان تجویز واکسن از سن سه ماهگی توصیه شده است. این واکسن را معمولا" 2 بار به مدت 2 هفته از راه زیر جلدی تزریق می کنند و مقدار تزریق هربار به میزان یک میلی لیتر می باشد. مدت زمان ایمنی 6 ماه است و در سال دوبار باید انجام شود. این واکسن برای میش ها 2 ماه قبل از زایش توصیه شده است.

http://www.new-veterinary.blogfa.com

Eng.probe · Jul 3, 2010

یه سری عکس هم بود که براتون میزارم

منبع:http://faradis85.blogfa.com

نمای کلی قلب گوسفند

نمای داخلی بطن چپ

نمای داخلی بطن راست

نمای خارجی دهلیز چپ

نمای خارجی دهلیز راست

دیواره بطن چپ

نمای داخلی دهلیز چپ

نمای داخلی دهلیز راست

دریچه میترال

نمای خارجی بطن چپ

نمای خارجی بطن راست

دریچه سه لختی

Eng.probe · Jul 3, 2010

راهنماي طرح توجيهي پرواربندي 

مقدمه :
رشد بي رويه جمعيت در اكثر كشورهاي جهان مشكلات عديده اي را بوجود آورده كه به ناچار دولتمردان را به فكر چاره جويي وا داشته است . ولي از آنجا كه هيچ تصميم و اقدامي در اين امر و زمينه نتيجه آني و فوري را در بر نخواهد داشت ، بايستي بلا جبار جهت تغذيه جمعيت رو به تزايد جهان و كشورمان به فكر چاره جويي بود . جمعيت جوان و در حال رشد در حال حاضر 4.5 ميليارد نفر مي باشد و با توجه به نرخ رشد جمعيت پيش بيني ميگردد اين جمعيت در قرن جاري از 6 ميليارد نفر تجاوز نمايد . اين اجتماع و جمعيت متاسفانه از پراكنش نا متعادلي برخوردار بوده و فقط يك سوم اين جمعيت در كشور هاي پيشرفته مستقر ميباشند و از طرفي كشور هاي پيشرفته توليد هشتاد درصد پروتئين دامي جهان را دارا ميباشند . از اين نسبت ها در مييابيم بايستي فكري جدي در اين خصوص بر داشته شود تا اين نسبت معكوس غذا و جمعيت به يك تعادل نسبي برسد .در آينده ما ديگر جنگهاي نظامي را شاهد نخواهيم بود . بلكه جنگهاي آينده در خصوص غذا و تأمين مايحتاج مورد نياز هر جامعه خواهد بود و در اين ميان كشورهايي ميتوانند روي پاي خود بايستند كه از توليدات بالاي محصولات كشاورزي و دامي برخوردار باشند و بتوانند علاوه بر توليد غذاي مورد نياز كشور خود ، زمينه صادرات اين مواد و فراورده ها را فراهم آورند . يكي از راهكارهاي عملي جهت رفع اين نتيجه توجه جدي به امر دامپروري و از جمله تأ مين گوشت در جامعه مي باشد .
كه از اهميت ويژه اي برخوردار است . زماني كه در كشور بحران كمبود گوشت مطرح مي گردد و اين موضوع نمايان تر و روشن تر جلوه گر خواهد شد . بطور كلي در گذشته و حال مواد غذايي پروتئيني حيواني نقش بسيار بالاي خود را در معرض عموم قرار داده و در جوامعي كه از مقدار متنابهي مواد پروتئيني حيواني استفاده نموده اند هوش ، استعداد ، و بروز آن به وضوح از اختلاف بالاتري برخوردار بوده است .
امروز در كشور ما ، عليرغم واردات مواد غذايي ، مصرف سرانه پروتئين دامي داراي متوسط 19 گرم در روز مي باشد و اين در حالي است كه متوسط مصرف سرانه اين ماده غذايي 24 گرم در روز بايد باشد و در كشور هاي پيشرفته و توسعه يافته ميانگين سرانه 57.3 گرم در روز ميباشد .
(از FAO نقل شده است ) .
بر اساس استاندارد هاي جهاني مصرف ساليانه گوشت قرمز سرانه 35.5 كيلو گرم بايستي باشد و در كشور ما اين رغم حدود 20 كيلو گرم در سال است و كاهش جدي را از توصيه هاي كارشناسان تغذيه اي جهان نشان مي دهد . پس با توجه به اين كاهش ها جا دارد در اين خصوص سرمايه گذاري انجام پذيرد تا انشاالله در آينده نه چندان دور شاهد قطع وابستگي و حتي صادرات در اين زمينه باشيم .

اهميت اقتصادي :

پرواربندي يكي از روشهاي اساسي براي جلو گيري از كاهش توليدات گوشت قرمز محسوب ميشود و در اين حرفه علاوه بر جلو گيري از ضايعات پنهاني و صرف علوفه نا متعادل ، با زماني كوتاه دام بنا به استعداد به وزن مطلوب و قابل قبول رسيده و ضمن جلو گيري از كشتار زود هنگام دام ما مقادير قابل توجهي گوشت قرمز استحصال خواهيم نمود و علاوه بر گوشت قرمز ، ساير محصولات جانبي نيز بدست خواهد آمد كه هر كدام داراي ارزش قابل توجهي خواهند بود و همچنين از استخوانهاي اين دامها علاوه بر تهيه پودر استخوان جهت خوراك دام مواد مغذي و معدني جهت خاك و بالا بردن باروري آن بازيافت خواهد گرديد .

اهداف :

اهداف طرح با توجه به شرحي كه در مقدمه گذشت بسيار فراگير بوده و در ذيل به مواردي از آن اشاره ميشود :
1 - تأمين بخشي از نياز جامعه به پروتئين حيواني در راستاي تحقق نسبي استقلال غذايي دامي
2 - افرايش توليدات ظرفيت دامي
3 - جلو گيري از كشتار دامها قبل از وزن مطلوب و استفاده بهينه از منابع موجود
4 - فر آيند نمودن توليدات زراعي و افزايش ارزش افزوده محصولات زراعي
5 - ايجاد اشتغال و بوجود آوردن در آمد صحيح براي جامعه
6 - حفظ مراتع كشور با جلوگيري و كم نمودن فشار چراي دام

خلاصه طرح :

اين طرح جهت امر پروار بندي گوسفند در نظر گرفته شده است و ظرفيت آن مي تواند از مقدار حد اقل 200 راس به بالا تا سقف 2000 راس جهت افراد حقيقي و اضافه بر 2000 راس جهت افراد حقوقي باشد . ميزان زمين محل تأسيسات و كشت علوفه مطابق با ظرفيت دام داشته و لازم است متقاضي ضمن ارائه زمين واجد شرايط كه در ذيل موارد آن قيد ميگردد ، جهت كشت علوفه و تأمين علوفه مورد نياز دام خود مقداري زمين ارائه نمايد تا بتواند درصدي از واحد علوفه اي مورد نياز دامهايي كه در آينده پروار خواهد نمود تأمين نمايد . شرايط زمين محل تأسيسات بشرح ذيل ميباشد : فاصله با كارخانجات و سرد خانه مواد پروتئيني دويست و پنجاه متر و فاصله با كشتارگاه دام يكهزار متر ، فاصله با كشتارگاه طيور - كارخانه جوجه كشي و كارخانه خوراك دام پانصد متر و با واحد هاي پرورش سگ و گربه دويست متر ميباشد . مابقي فواصل با دامداريها و مرغداريها ي مجاور كمتر از پانصد متر ميباشد و تنها استثناء در مورد مرغ اجداد يكهزارو پانصد و مرغ لاين سه هزارو پانصد متر صادق است .

تشريح طرح :

عمليات طرح شامل تكميل و احداث ساختمانها و تأسيسات مورد نظر و خريد دام و ماشين آلات و تأمين سرمايه در گردش و هزينه هاي جاري طرح و تأمين هزينه هاي مقدماتي پروژه ميباشد . مقدار زمين مورد نياز جهت ساختمان و تأسيسات بستگي به شكل زمين و ظرفيت طرح دارد ، چرا كه بايد جهت احداث بنا در زمين بتوان سالني مناسب پرورش در آن احداث نمود . ميزان سالن مورد نياز جهت بره پرواري به ازاي هر رأس 0.8 متر مربع مي باشد كه مشخصات فني آن متعاقبأ ذكر خواهد گرديد . انبار و هانگار جهت نگهداري مواد غذايي مورد نياز تعليف دام بصورت فشرده جمعأ بميزان 0.51 متر مربع ميباشد كه در مناطقي كه نگهداري علوفه بر روي سكوي علوفه ويا هانگار مشكل است مي تواند اين متراژ تمامأ به انبار تبديل شود . ميزان بهاربند جهت نگهداري دامها در خارج از سالن با توجه به شرايط منطقه از نظر دما و رطوبت ونور قابل تغيير بوده و حد اقل مقدار آن كه لازم است رعايت گردد 1.6 متر مربع ميباشد . تأمين آب و برق در طرح ضروري بوده و لازم است مجريان طرح به گونه اي پيش بيني تأمين آن را با حد اقل هزينه هاي ممكنه داشته باشند و در قسمت مشخصات فني طرح توضيحاتي در اين خصوص خواهد آمد . منزل مسكوني و دفتر مدير طرح نيز از موارد مورد نياز بوده كه بسته به شرايط و توانايي دامدار تعيين ميگردد و مي تواند از يك اطاق كوچك جهت كارگران تا يك ساختمان كامل مسكوني جهت كارگران و مدير اجراي طرح باشد .در هر صورت نكته اساسي رعايت اصول اقتصادي در اجراي پروژه مي باشد كه در محاسبات اقتصادي آينده ، حداقل مقدار قابل پيش بيني در نظر گرفته شده بر مبناي آن محاسبه خواهد شد . در اثر اجراي طرح ما ساليانه سه دوره پرواربنده بره خواهيم داشت و دامها در وزن 25 تا 30 كيلو خريداري و بعد از آماده سازي اوليه دامها از نظر حمام ضد كنه و خورانيدن داروهاي ضد انگلي و آماده سازي آنها پرواربندي انجام بمت يكصد و ده روزانجام خواهد گرديد و در يك دوره به ازاي يك رأس دام مقدار 25 تا 30 كيلو گرم گوشت و 150 كيلو گرم كود دامي و يك جلد پوست به همراه روده و مقداري امعاء و احشاء جهت تبديل به خوراك دام و قدري خون كه ميتواند دراين راستا به كار رود بدست خواهيم آورد و با توجه به ظرفيت واحد بايد ميزان توليدات آن محاسبه گردد . اين طرح ميتواند با استفاده از منابع اعتباري بخش دولتي و يا بخش خصوصي باشد كه باتوجه به منابع شخصي داراي مشكل خاصي نبوده ولي در خصوص منابع تبصرهاي لازم است شرايط زمان درخواست اخذ گردد .

مشخصات فني طرح :
الف - زمين : زمين محل اجراي طرح لازم است ضمن داشتن كليه شرايط صدور پروانه ، مسطح و عاري از موانع جهت ساختمان و تأسيسات به گونه اي باشد تا امكان ساخت و ساز بر اساس جهات اربعه و وزش بادغالب منطقه نيزميسر باشد . بسته به نوع خاك زمين پي ريزي در زمين متفاوت خواهد بود و متراژ مورد نياز بستگي با ظرفيت طرح خواهد داشت .
ب - ساختمان :ساختمان ميتواند مطابق با شرايط صدور پروانه و بر اساس نوع مصالح موجود در منطقه صورت پذيرد . در هر صورت ديوارها بر روي پي ريزي مناسب كه ميتواند بتن مسلح - بتن - سنگ و شفته ويا ...... باشد بنا گردد . ديوارها بسته به شرايط منطقه ميتواند بلوكه - آجر - سنگ و سيمان - و تمامأ با آستر و رويه سيمان بنا شود .و اين در حالتيكه آجر سفال استفاده شود با بند كشي كفايت خواهد نمود . و سقف نيز با توجه به دماي محيط از ايرانيت نصب شده بر روي خرپا - قوسي ضربي - ضربي با آهن - ويا تيرچه بلوك و بتن مي تواند احداث گردد . در هر صورت نكته اساسي در اين است كه بايد زمان ساخت و ساز حد اكثر رعايت مسائل اقتصادي مد نظر باشد تا امكان بهره برداري از طرح ميسر گردد و سود آوري مناسب عايد شود .
ج - تأسيسات : تأسيسات شامل تأمين آب و برق مي باشد و ساير اداوات مورد نياز در اين ميان قابل ذكر است . آب واحد مي تواند از طريق قنات - چاه دستي - چاه حفر شده با دستگاه و يا ....... تأمين گردد . در صورت مجاورت قنات با محل اجراي طرح از آب قنات مشروط بر داشتن سهم واحد از آب مذكور آب استحصال خواهد شد و چنانچه سطح آب زير زميني بالا باشد و لايه هاي خاك نيز بگونه اي باشد كه حفر چاه دستي ميسر باشد ، چاه دستي احداث . در غير اينصورت حفر چاه با دستگاه خواهد بود و با توجه به ميزان سهم آب و نحوه تأمين لازم است يش بيني استخر ذخيره آب و همچنين تانكر هوايي متناسب با ظرفيت طرح صورت بپذيرد . مقدار آب متوسط جهت پروار بندي اعم از آب شرب - آب جهت نظافت و شستشو و آب مورد نياز كارگران در صورت ظرفيت 200 راس معادل ده متر مكعب در روز خواهد بود و برق مورد نياز واحد با توجه به فاصله با شبكه فشار متوسط برق سراسري تصميم گيري خواهد شد . چنانچه ظرفيت واحد بالا باشد تأمين برق از طريق شبكه سراسري الزامي است و در صورتيكه ظرفيت واحد پائين و فاصله با شبكه برق سراسري زياد باشد ، طبيعتأ استفاده از موتور برق معقولانه تر خواهد بود و در هر صورت با پيش بيني تداوم و استمرار كار واحد تأمين برق از طريق شبكه سراسري مطلوب تر ميباشد و در نهايت ميزان سود دهي طرح بايد مد نظر باشد . در اين طرح ما طول شبكه برق رساني را 500 متر و ترانس مورد نياز را 50 آمپر در نظر خواهيم گرفت .

مجوز هاي طرح :

جهت اتجراي طرح لازم است يكسري مجوزها اخذ گردد و اينها عبارتند از استعلام از : اداره ثبت اسناد و املاك - اداره منابع طبيعي - شهرداري - اداره محيط زيست - بخشداري - شركت سهامي آب منطقه اي - اداره برق - شركت گاز و ...... وو مجموع اين استعلامها در صورت مثبت بودن بعد از تاييد مديريت جهاد سازندگي شهرستان و تأييد كميسيون صدور پروانه استان منجر به صدور پروانه تأسيس خواهد شد و جهت اقدام به ساخت وساز مجوز از دفتر فني استانداري و مجوز مجدد جهت حفر چاه لازم است تهيه گردد و پس از اتمام ساخت و سازها پروانه ت؟سيس اخذ و بر اساس گزارش مراجع ذيربط و تأييد كميسيون صدور پروانه استان پروانه بهره برداري صادر خواهد شد و به همراه آن مجوز هاي بهداشتي از اداره ( شبكه ) دامپزشكي لازم است اخذ گردد . مدت اعتبار پروانه تأسيس دو سال از زمان صدور بوده و لازم است متقاضي در طول اين دو سال اقدام به ساخت و ساز نمايد . قابل ذكر است چنانچه در طول اين مدت اقدامي جهت احداث بنا صورت نپذيرد امكان تمديد مجدد پروانه نخواهد بود و مجوزهاي صادره باطل خواهد گرديد .

تأمين هزينه هاي طرح :
تأمين هزينه طرح ممكن است از طريق مجري طرح انجام پذيرد و يا از منابع اعتباري دولتي و يا بانكها استفاده گردد . در صورتيكه مجري طرح امكان سرمايه گذاري از محل منابع شخصي را داشته باشد بهره برداري رسيدن پروژه به سهولت ميسر بوده و زمان آن بسيار مطلوب خواهد بود و چنانچه مجري طرح داراي حساب مطلوب در بانكهاي تجار ي يا كشاورزي باشد ،مي تواند بسته به كاركرد حساب از منابع داخلي اعتباري بانكها استفاده نمايد و در صورتيكه هيچكدام از صور مذكور ميسر نباشد و مجري بخواهد از منابع اعتباري تبصره اي استفاده نمايد لازم است درخواست خود را تسليم مديريت جهادكشاورزي شهرستان بنماييد

حد اقل هزينه ممكنه جهت ساختمان و تأسيسات و ابنيه معادل 125 ميليون ريال بر آورد گرديده است وبا توجه به ميانگين چاههايي كه دردامداريها زده مشود متوسط 50 متر عمق درنظر گرفته شده است وهمچنين جهت برق ترانس 50 آمپر برق وسه فاز درنظر گرفته شده است وطول خط پانصد متر بطور متوسط درنظر گرفته شده است . ممكن است متقاضي باتوجه به شرايط منطقه از ساير مصالح ساختماني استفاده نمايند كه اين امر موجب تغيير قيمت تمام شده ساختمان و تأسيسات خواهد بود ولي درمجموع قيمت ها حدود مبلغ ذك شده بوده وبايستي حدود آنرا درنظر گرفت وبا عنايت به بالا بودن قيمت هاي فعلي خصوصأ قيمت آب وبرق مشاهده ميگردد هرچه ظرفيت بالاتر باشد تاحدي كه نياز به افزايش قدرت ترانس نباشد ميتوان سرانه قيمت رامرتبط بادام راكاهش داد.
اگر هزينه آب وبرق راروي هم 60 ميليون ريال درنظر يگيريم ميزان سرانه قيمت براي هررأس بره در واحد دويست رأسي خواهد بود
هزينه سرانه آب وبرق جهت 200 رأس ريال 300000 = 60000000:200
و براي يك واحد پانصد رأسي كه همان مشخصات راخواهد داشت سرانه 120 هزار ريال مي باشد.
همانگونه كه در شرح گذشت ، مشاهده ميگردد هزينه احداث شبكه برق و حفر چاه و تجهيز چاه آب شرب دام هزينه اي بالغ بر هزينه ساختمان و تاسيسات در بر خواهد داشت و از آنجا كه ظرفيت طرح مذكور پائين بوده و در نتيجه سرانه قيمت تمام شده جهت هر رأس دام در زمينه آب و برق بالا مي باشد ( مبلغ 31480 ريال ) و اين امر موجب از بين رفتن سود آوري طرح خواهد شد . لذا اشتغال به پرواربندي با ظرفيت پايين لازمه اش داشتن يكسري امكانات اوليه مي باشد كه از جمله آن زميني است داراي پروانه و آب و برق . ذيلا محاسبات مربوط به بازدهي طرح با احتساب هزينه تمام شده آب و برق نيز جهت توجيه بيشتر بيان ميگردد .
ميزان توليد ساليانه /جمع هزينه هاي توليدساليانه = قيمت تمام شده واحد محصول توليدي با احتساب سرمايه گذاري كل
30900 / (205275704+62960200+62204000)=قيمت تمام شده واحد محصول توليدي با احتساب سرمايه گذاري كل 10693=30900/330439904=30900/205275704+125164200 همانگونه كه ملاحظه ميگردد قيمت تمام شده در يك سال بسيار بالاتر از قيمت وزن زنده دام قابل عرضه به بازار بدست آمده است واختلاف قيمت مذكور خواهد بود
= وزن دام زنده قابل فروش - قيمت تمام شده واحد 30900/ (205275704 + 62960200 + 62204000 )
لذا با توجه به محاسباتي كه در انتهاي طرح خواهد آمد مشخص ميگردد . اين اعتبار حد اقل طي مدت 9 سال بايستي مستهلك گردد تا هزينه احداث ساختمان وتاسيسات پوشش يابد . بنابر اين نتيجه ميگيريم انجام پروژه و احداث پرواربندي با ظرفيت پائين در صورتيكه نياز به احداث شبكه برق و حفر چاه باشد سود آوري را عايد دامدار نخواهد نمود .

Eng.probe · Jul 3, 2010

هزينه هاي خريد دام
پس از تكميل ساختمانها و تاسيسات و اخذ پروانه بهره برداري نسبت به خريد دويست و جهار رأس
بره نر به وزن متوسط 25 كيلو گرم اقدام خواهد شد و بره هاي فوق به مدت يكصد روز پروار شده و سپس روانه كشتارگاه خواهند شد و مجددا دوره پرواربندي بعدي با خريد دويست و چهار رأس ديگر دام با مشخصات بالا قابل تكرار مي باشد و اين خريد هر چهار ماه يكبار و هر سال سه دوره قابل تكرار خواهد بود . خريد چهار رأس دام اضافي جهت پيش بيني 2 % تلفات طي دوره بوده و با پيش بيني داشتن دويست رأس بره در پايان دوره اين تعداد در نظر گرفته شده است . ضمنا طول دوره پروار يكصد روز بيان گرديده است و الباقي مدت جهت خريد دام جديد و فروش دامهاي موجود دامداري و همچنين مبارزه با با بيماريها با استفاده از داروهاي ضد انگلي و واكسيناسيوندامها مي باشد . لذا در جيره غذايي دامها همان مدت يكصد روز جهت خوراك با انرزي و پروتئين ويژه پروار بندي لحاظ شده و مدت ده روز از دوره نيز مصرف كاه و قدري يونجه خشك خواهيم داشت و جهت خريد دامها به شرح ذيل اقدام خواهد شد .

توضيح اينكه هزينه خريد دام براي دوره سوم به بعد مي تواند از در آمد حاصل از فروش دامها تأيين شود و همچنين بره هاي خريداري شده حتي الامكان از نژادي تهيه ميگردد كه افزايش وزن روزانه آن مطلوب باشد . معمولا بره هاي دورگ نژاد كردي و بره هاي نژاد كردي از افزايش وزن مطلوبي برخوردار هستند و در دامنه پرواربندي كه ما انجام مي دهيم به جهت طول دوره و مدت پروار و نوع غذايي كه در اختيار دامها قرار ميدهيم چربي زيادي نگرفته و در زمان فروش مي توانيم با قيمتي معادل قيمت خريداري شده دامها نسبت به فروش اقدام نمائيم . لازم به توضيح است كه افزايش مدت پروار و كاهش دوره هاي پروار ساليانه موجب چاق شدن زياده از حد دامها شده و لذا موقع فروش آنها به جهت تجمع مقادير زياد چربي در زير پوست بايد به قيمت پائين تر از معمول آنها را بفروش برسانيم . ضمن اينكه با بررسي هاي انجام شده مشخص گرديد ه است كه جهت افزايش وزن دام از 50 الي 55 به بالا به جهت بالا رفتن انرژي مورد نياز نگهداري دام لازم است به صورت قابل توجهي بالا رفته و صرفه اقتصادي پرورش را كاهش مي دهد . لذا رعايت دقيق طول مدت پرواربندي و نوع و نحوه تغذيه دامها تضمين كننده سود آوري ما خواهد بود .
تغذيه دام
همانگونه كه گفته شد يكي از مسائل مهم در پرواربندي تغذيه دام است كه بيش از شصت درصد از هزينه ها را در بر خواهد داشت ( هزينه هاي جاري ) لذا لازم است حتما جيره غذايي صورت پذيرفته و به گونه اي برآورد گردد كه هم ارزان بوده وهم مقرون به صرفه باشد . ضمن اينكه دسترسي به آن آسان و تأمين احتياجات نگهداري و رشد حيوان را بنمايد . جيره غذايي بره هاي پروار از موارد ذيل تهيه مي نمائيم .
دانه غلات كه مي تواند با توجه به قيمت و شرايط متغيير باشد .
مواد متراكم پروتئيني مشابه كنجاله ها
مواد علوفه اي كه با توجه به فصل از سال مي تواند خشك يا تر باشد
مواد معدني و مكمل ها كه از طريق مواد پودري كه به جيره اضافه مي نمائيم و سنگهاي ليسيدني تأمين مي شود
به هر حال اگر بره هاي نر با توجه به خصوصيات بره هاي خريداري شده كه ذكر گرديد مناسب انتخاب شود و نازمنديهاي آنها كاملا تأمين شود بطور متوسط روزانه تا 250 گرم افزايش وزن خواهند داشت وضمنا با در نظر داشتن وزن اوليه دامها در پايان دوره 50 كيلو گرم خواهند رسيد وبنا بر اين متوسط وزن حهت تنظيم جيره ومواد غذايي را 37.5 كيلو گرم وزن دام در نظر ميگيريم .
اگر چه جيره غذايي در وزنهاي مختلف متغيير مي باشد ، اما به جهت سهوات در انجام محاسبات مقدار معدل درج شده و به عنوان مبنا قرار گرفته است و در اين وزن معادل 1950 كيلو كالري انرژي و 155 گرم پروتئين خام بايستي در نظر گرفته شود و اين مقدار انرژي و پروتئين توسط 1.55 گرم ماده خشك غذا تأمين خواهد شد . حال جيره را بر اساس غلظت پروتئين خام تنظيم مينماييم
0.1 = 1.55 / 0.155
اين غلظت توسط چهار ماده غذايي يعني جو - كنجاله تخم پنبه ( به جهت قيمت و مشخصات آن ) يونجه كه مي تواند خشك و يا تازه باشد و سيلوي ذرت كه در سيلوي تخميري تهيه نموده ايم تأمين خواهد گرديد

توضيح اينكه هزينه تغذيه در طي دوره هاي بعد از محل در آمد طرح تأمين مي شود و از آنجا كه مجري طرح لازم است تعهد كشت علوفه را داشته باشد ، لذا قيمت تمام شده علوفه لازم است معادل قيمت توليد كه آماده فروش به بازار مي باشد قبل از هزينه حمل در نظر گرفته شود و سود فروشنده اي كه علوفه مذكور را جهت فروش يا مصارف خود خريداري مي نمايد كسر گردد. اما به جهت اينكه در نظر است با قيمت خريد واقعي علوفه و جهت پرواربنداني كه به دلايلي علوفه مورد نياز را خود تأمين نمي نمايند محاسبه انجام پذيرد لذا قيمتها بر اساس قيمت روز در نظر گرفته شده است .
استهلاك :
استهلاك به تفكيك جهت ساختمان و تاسيسات و ماشن آلات و ادوات بصورت جداگانه محاسبه ميگردد . با توجه به نوع مصالح بكار رفته استهلاك ساختمان و تاسيسات طي سي سال در نظر گرفته شده ، چرا كه هر ساله مبلغي صرف تعميرات واحد در پيش بيني هزينه جاري خواهد آمد و هزينه استهلاك ادوات و ماشين آلات 10 ساله در نظر گرفته خواهد شد .
استهلاك ساختمان و تاسيسات = 30 / كل سرمايه در خصوص ساختمان و تاسيسات
ريال 2073467 = 30 / 62204000

استهلاك ماشين آلات و ادوات = 10 / كل سرمايه گذاري در خصوص ماشين آلات و ادوات
2362500 = 10 / 23625000

در آمد ساليانه
در آمد طرح شامل در آمد اصلي و فرعي مي باشد و ما علاوه بر توليد دام زنده پروار شده در شرايط خاص توليد گوشت ، توليد كود دامي نيز خواهيم داشت .

همانگونه كه از جدول بالا مشاهده ميگردد ما ساليانه حدود 30000 كيلو گرم وزن زنده دام خواهيم داشت و 450 كيلو گرم گوشت نيز عايدي از دامهاي ذبحي ( تلفات دامهاي مريض كه سر بريده مي شود ) خواهيم داشت و كود دامي نيز در آمد مناسبي را در طول طرح عايد ما خواهد نمود . نكته اساسي در محاسبات مذكور قيمت روز و بازار علوفه بوده است كه در صورت توليد علوفه توسط متقاضي و مصرف آن در واحد حدود 15 % قيمت تمام شده علوفه كاهش داشته و بر سود دامداري اضافه خواهد نمود .
مشاهده ميگردد اگر از هزينه تسهيلات مالي استفاده نشود و از طرفي سود سرمايه گذاري متقاضي محاسبه نگردد مدت نه سال زمان جهت برگشت سرمايه انجام شده لازم ميباشد و اگر از تسهيلات استفاده گردد ، علاوه بر عدم سود جهت مجري طرح با كمبود نقدي نيز مواجه خواهيم بود كه اين امر سود آوري پائين طرح را ميرساند .

گوســــفندان

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید

عضو جدید