دستورالعمل شرايط و ويژگيهاي انبار هاي مواد شيميايي و سموم
1- انبار مواد شيميايي به محلي اطلاق مي گردد كه انواع تركيبات شيميايي و سموم به اشكال مختلف گاز ، مايع و جامد در آن بطور موقت نگهداري مي شود و بر دو دسته انبار كوچك و انبار بزرگ مي باشد .
2- انبار كوچك به انبار هايي اطلاق مي گردد كه داراي مساحت حداكثر 100 متر مربع بوده و عرض راهرو داخل آن كمتر از 5/1 متر نباشد .
3- انبار هاي بزرگ به انبار هايي اطلاق مي گردد كه داراي مساحت بيش از 100 متر مربع باشد .اين گونه انبارها چنانچه مجهز به وسايل مكانيكي يا موتوري حمل و نقل باشد ، راهروها مي بايست متناسب با عبور وسايل مذكور منظور گردد . راهروي طولي بايد تا انتهاي انبار خالي از كالا بوده و با رنگ سفيد از دو طرف خط كشي و مشخص شده باشد . همچنين ظرفيت انبار با ميزان سموم و مواد شيميايي مورد نگهداري مطابقت داشته و حداقل 15% ظرفيت اضافه جهت جابجايي سهل محموله و احتياجات احتمالي آينده در نظر گرفته شود .
4- محل انبار مي بايستي به نحوي انتخاب گردد كه حداقل سه جهت اطراف ساختمان به لحاظ دسترسي خودرو هاي امدادي و وسايل اطفاء حريق و ارسال تجهيزات ضروري در شرايط اضطراري آزاد باشد .
5- محل انبارهاي بزرگ مي بايست دور از مناطق مسكوني ، مدارس ، فروشگاهها ،بيمارستانها ، بازار ميوه جات ، منابع آب آشاميدني و ذخاير آب احداث گردد . ضمناً احداث اين انبارها در مناطقي كه سطح آبهاي زير زميني بالا مي باشد ممنوع است .
6- وجود گذرگاههاي شيبدار RAMP در مبادي وروديهاي انبار براي ممانعت از خروج تراوشات به خارج از انبار ضروري مي باشد اين گذرگاه بايستي در داخل انبار و در خارج انبار در ورودي ها احداث گردد .
7- بدون عبور از ساير ساختمانها بايستي به انبار دسترسي مستقيم باشد .
8- ديوار هاي داخلي بايستي صاف و صيقلي بوده ، عاري از ترك و لبه باشد تا به آساني پاكيزه شود .اين ديوارها بايستي روي بند يا سدي كه از مواد نفوذ ناپذير به ارتفاع cm14 پوشيده باشد قرار گيرد و ديوار دور تا دور تمام انبار را در بر مي گيرد .
9- دفتر انباردار بايد جدا از منطقه نگهداري سموم و مواد شيميايي باشد .
10- علاوه بر درب اصلي انبار بايستي درهاي اضطراري نيز در نظر گرفته شود .
11- درب ها بايستي مجهز به قفل ايمني و ميله هاي حفاظتي بوده ، پنجره ها و هواكش ها نيز بايد به ميله هاي حفاظتي مجهز بوده تا ورود افراد غير مسئول ممانعت شود .
12- چنانچه از وسايل جانشيني ديگري براي هواكش و نور استفاده مي شود اجباري براي ساخت پنجره نمي باشد . در غير اينصورت بايد پنجره ها سايه بان داشته تا از ورود نور مستقيم خورشيد ممانعت شود .
13- سيستم هواكش مناسب ، مجهز به ***** جهت ممانعت از تجمع بخارات شيميايي مواد و خطر آتش زايي تعبيه گردد . اين سيستم بايد به نسبت وسعت انبار نصب شود و سطح آن بايستي حداقل 150/1 سطح كف باشد .
14- كف انبار بايستي با خط كشي بلوك بندي و شماره گذاري شود و در كنار هر بلوك راهروهايي به عرض حداقل 1 متر جهت جابجايي ، بازرسي عبور هواي آزاد در نظر گرفته شود هر بلوك بايستي حاوي تنها يك محموله با مشخصات يكسان باشد .
15- علائم هشدار دهنده بايستي در خارج از انبار به زبان فارسي نصب گردند . علائم خطر سموم ، آتش زايي و عدم اجازه ورود به افراد غير مسئول از جمله علائم هشدار دهنده مهم است .
16- سيستم خنك كننده و گرم كننده بايستي به گونه اي تعبيه گردد كه موجب گرم شدن و يا سردشدن مستقيم مواد انبار نگردند . استفاده از وسايل گرم كننده هوا كه با نفت و گاز مي سوزند ممنوع است .
17- ايجاد هر گونه مخزن جهت نگهداري مواد شيميايي مايع و يا گاز در انبار هاي كوچك بطور كلي ممنوع است .
18- محل انبارها مي بايست به نحوي انتخاب گردد كه راههاي دسترسي مناسب براي حمل و نقل خودروهاي امدادي در شرايط ويژه موجود باشد به نحوي كه بدون برخورد با مانع تا درب ورودي انبار امكان پيشروي باشد و ساختمان محل انبار استحكام و ايمني مناسب را جهت نگهداري مواد شيميايي و سموم داشته باشد .
19- ديوارها و سقف و سرپناه تمام انبارها بدون استثناء بايد از مصالح غير قابل اشتعال ساخته شود ، بكاربردن چوب ، تخته ، پلاستيك و خرپا هاي چوبي و تخته اي در ساختمان انبارها بكلي ممنوع است . اجزاء مقاوم نظيرخرپاها و تير آهن و يا حمال هاي بتوني با مصالح غير قابل اشتعال بايد به طريقي عايق كاري شوند كه در برابر آتش سوزي براي مدت حداقل دو ساعت و ستونها براي مدت 3 ساعت مقاومت نمايند .
20- كف تمام انبارهابايد بتون يا سنگ فرش بوده و نسبت به مواد شيميايي و سموم غير قابل نفوذ باشد . شيب و آبروي كف محوطه طوري باشد كه مايعات در زير كالا ها جمع نشود همچنين صاف بوده ، لغزنده نباشد و فاقد هر گونه ترك و يا شكاف باشند .
21- در انبار هاي بزرگ مواد شميايي و سموم ، هرگونه زه كشي بايد براي دفع فاضلاب به حوضچه اي متصل باشد تا از ورود فاضلاب به درون آبراهها و يا مجاري فاضلاب عمومي جلوگيري شود .
22- ميزان و مقدار ذخيره آب مورد لزوم آتش نشاني و همچنين سيم كشي برق و تناسب قطر سيم هاي برق با بار الكتريكي لازم و نيز كليد ضد جرقه در كليه انبارها بر حسب دستور العمل هاي فني موجود بايد در نظر گرفته شود .
23- محوطه انبار ها بايد عاري از پوشال ، خاشاك و خرده چوب و كاغذ و ساير مواد زائد قابل اشتعال باشد .
24- انبارها مي بايست به تناسب موادي كه از آنها نگهداري مي شود مجهز به وسايل ضروري اطفاء حريق مطابق استانداد هاي سازمان آتش نشاني باشد .
25- در كليه انبارهاي مواد شيميايي و سموم نصب سيستم هاي هشدار دهنده اجباري است .
26- روشنايي طبيعي انبارها مي بايستي به گونه اي طراحي گردند كه مواد شيميايي و سموم موجود در آنها در معرض تابش مستقيم نور خورشيد قرار نگيرند.
27- دماي انبارها حسب نوع مواد نگهداري شده طبق استانداردGMP دريك يا دو دامنه ذيل مي بايستي قرار گيرد .
الف ) دماي سردخانه اي ، 5-2 درجه سانتي گراد
ب) انبار خنك 15- 8 درجه سانتي گراد
28- ميزان رطوبت انبارها مي بايست زير 40 درصد تنظيم گردد .
29- جهت كنترل دما و رطوبت ، در چند نقطه انبار مي بايست دما سنج و رطوبت سنج نصب گرديده و بطور روزانه كنترل شود .
30- جهت جلوگيري از بروز حادثه و پيشگيري از صدمات جاني ، هر انباري مجهز به تابلوهاي هشدار و علايم راهنما بوده و محل نصب اينگونه هشدارها و علايم مناسب و قابل رؤيت باشد .
تبصره 1 : تابلوها مي بايست از فاصله حداقل 15 متري قابل ديدن و خواندن باشند .
تبصره 2 : معنا و مفهوم تابلوها مي بايست به كاركنان آموزش داده شود .
31- انبار مواد شيميايي و سموم بايد حداقل مجهز به دو دستگاه پودر گاز 12 كيلوگرمي و يك دستگاه كپسول پودر گاز 50 كيلوگرمي بوده و به نسبت حجم انبارها ، داراي تعدادي سطل آتش نشاني سرباز محتوي ماسه خشك سرند شده باشند .
32- كپسول هاي آتش نشاني مي بايست حسب زمان اعتبار مورد بازديد قرار گيرند .