تداخلهاي داروئي: استفاده همزمان ايندارو با ساير داروهايي كه داراي اثراتموسكاريني هستند، باعث عوارض جانبيچون خشكي دهان، احتباس ادرار،يبوست، منگي در سالمندان ميگردد.داروهاي ضدافسردگي سه حلقهاي ومهاركنندههاي آنزيم MAO، داروهايضدجنون دسته فنوتيازين،آنتيهيستامينها، آمانتادين، ديسوپيراميداز اين جملهاند. بيپريدين با ايجاد خشكيدهان، اثرات نيتراتهاي زير زباني راكاهش ميدهد. داروهايپاراسمپاتوميمتيك اثر بيپريدين را كاهشميدهند. بپيريدين جذب گوارشيكتوكونازول را كاهش داده و اثراتگوارشي سيزاپرايد را خنثي ميكند.
نكات قابل توصيه: 1 ـ از قطع ناگهاني درمانپرهيز شود.
2 ـ دارو ميتواند برانجام كارهايي كه نيازبهمهارت دارند مثل رانندگي، تأثير بگذارد.
مقدار مصرف: از راه خوراكي، بيپريدينهيدروكلرايد بهمقدار 1 ميليگرم دوبار درروز آغاز ميشود و بهتدريج به 2 ميليگرمسه بار در روز افزايش مييابد، مقدارمصرف نگهدارنده mg/day 12ـ3 در مقاديرمنقسم است. در سالمندان ترجيح بايدحداقل مقدار دارو تجويز شود. از راهتزريق عضلاني يا تزريق آهسته وريدي،بيپريدين لاكتات، 5 ـ 2/5 ميليگرم حداكثر4 بار در روز تجويز ميشود. در سالمندانترجيح حداقل مقدار دارو بايد تجويزشود.
مكانيسم اثر: دبوتامين داراي اثراينوتروپيك مستقيم است و با تحريكمستقيم گيرندههاي بتا ـ يك قلب، قدرتانقباضي عضله قلب و حجم ضربهاي آن راافزايش ميدهد و در نتيجه باعث افزايشبرون ده قلب ميشود. دوبوتامين فشارزياد ناشي از پرشدن بطن را كاهش ميدهد(كاهش پيشبار) و هدايت گره دهليزيبطني را تسهيل مينمايد. افزايش برون دهقلب ناشي از اين دارو، بيش از اثراتدوپامينرژيك آن سبب بهبود جريان خونكليوي و ميزان دفع ادرار ميشود.
فارماكوكينتيك: متابوليسم اين دارو كبدياست و بهتركيبات غيرفعال تبديل ميشود.نيمه عمر دارو تقريب 2 دقيقه است. اثردارو پس از 2ـ1 دقيقه شروع ميشود. اگرسرعت انفوزيون آهسته باشد، زمانشروع اثرممكن است تا 10 دقيقه افزايشيابد. طول اثر دارو چند دقيقه و دفع آنعمدت از طريق كليه و بهصورت متابوليتاست.
موارد منع مصرف: اين دارو در بيمارانمبتلا بهتنگي ايديوپاتيك هيپرتروفيكزيرآئورتي نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در صورت وجودكمي حجم خون يا سكته قلبي بايد بااحتياطمصرف شود.
2 ـ سرعت انفوزيون و طول درمانبهپاسخ بيمار بستگي دارد. اين پاسخباسرعت ضربان قلب، وجود فعاليتنابجاي قلبي، فشارخون، جريان ادرار و درصورت امكان، اندازهگيري فشار وريديمركزي يا فشار گوهاي و برون ده قلبتعيين ميشود.
عوارض جانبي: تاكي كاردي و افزايش قابلملاحظه در فشار خون سيستوليبامصرف مقادير بيش از حد دارو گزارششده است.
نكات قابل توصيه: 1 ـ انفوزيون دوبوتامينهمزمان با هپارين و هيدروكورتيزون،سفازولين، سفالوتين و پنيسيلين از يكلوله انفوزيون توصيه نميشود.
2 ـ دوبوتامين با محلولهاي قليايي مانندبيكربنات سديم، ناسازگاري دارد.
3 ـ تغييررنگ محلول بهرنگ صورتيبهعلت اكسيداسيون جزئي است. باوجوداين، اگر دارو در طول مدت توصيه شدهمصرف شود، از قدرت آن كاستهنميشود.
مكانيسم اثر: افدرين يك مقلد سمپاتيكاست كه بهطور مستقيم و غيرمستقيمبرگيرندههاي آلفا و بتا آدرنرژيك اثرميكند. اين دارو باتحريك گيرندههاي بتادو آدرنرژيك، عضلات صاف نايژه را شلميكند و با برطرف نمودن اسپاسمخفيفنايژه، ظرفيت حياتي را افزايشميدهد و عمل تهويه را بهبود ميبخشد.
فارماكوكينتيك: متابوليسم دارو كبدي استو پس از تزريق عضلاني يا زيرجلديبهسرعت جذب ميشود. دفع دارو كليوياست. اثر دارو 20ـ10 دقيقه پس از تزريقداخل عضلاني شروع و 60ـ30 دقيقه پساز تجويز 50 ـ 25 ميليگرم باقي ميماند.
هشدارها: 1 ـ در صورت وجود بيماريهايقلبي ـ عروقي شامل آنژين صدري، آريتميقلبي، نارسايي عروق كرونر، پركاريتيروئيد، ديابت، بيماري ايسكمي قلبي،افزايش فشارخون، نقص عملكرد كليويبايد بااحتياط مصرف شود.
2 ـ اين دارو در مقايسه با به محركهايگيرنده بتادوآدرنرژيك عوارض جانبيبيشتري دارد و بهدليل بروز آريتمي وساير عوارض جانبي، كمتر مناسب است.از اين رو، حتيالامكان بايد از مصرف ايندارو خودداري گردد.
3 ـ در صورت وجود هيپرتروفيپروستات مصرف دارو ممكن است باعثاحتباس حاد ادرار شود.
4 ـ تداخل دارو با مهاركنندههاي منوآميناكسيد از نظر باليني اهميت فراوان دارد.
مكانيسم اثر: اپينفرين يك داروي مقلدسمپاتيك است كه بهطور مستقيم بر رويگيرندههاي آلفا و بتا ـ آدرنرژيك اثرميكند. اپينفرين عضلات صاف نايژه را بااثر بر روي گيرندههاي بتا ـ دو آدرنرژيكشل ميكند و از طريق گيرندههاي آلفا ـآدرنرژيك، شريانچههاي نايژه را منقبضمينمايد. در نتيجه موجب از بين رفتناسپاسم نايژه، احتقان و خيز ميشود.
فارماكوكينتيك: اين دارو از راه عضلاني يازيرجلدي، جذب ميشود. اپينفرين درانتهاي اعصاب سمپاتيك، كبد و سايربافتهاي بدن متابوليزه ميشود. شروع اثراين دارو از راه عضلاني متغير ميباشد. درحاليكه اثر آن از راه تزريق زيرجلدي، 15ـ6دقيقه پس از مصرف شروع ميشود، طولمدت اثر دارو از راه زيرجلدي يا عضلانيكمتر از 4 ـ 1 ساعت است. دفع اين دارو ازراه كليه است.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايدبااحتياط مصرف شود:
پركاري تيروئيد، ديابت، بيماري قلبي ـعروقي و شوك كارديوژنيك، تروماتيك ياخونريزي.
2 ـ از تزريق اپينفرين بهداخل عضلاتسريني بايد اجتناب نمود، زيرا ممكن استموجب بروز گانگرن شود.
3 ـ لازم است همزمان با تزريق اپينفرين،حجم مايعات از دست رفته نيز جبرانشود.
4 ـ تزريق اپينفرين بهداخل شريان بهعلتانقباض شديد عروق و احتمال بروزگانگرن توصيه نميشود.
عوارض جانبي: اضطراب، لرزش، تاكيكاردي، آريتمي، احساس سرما در انتهاها،زيادي فشارخون و خيز ريوي،تهوع،استفراغ، تعريق، ضعف و سرگيجهبامصرف اين دارو گزارش شده است.
تداخلهاي داروئي: مصرف همزمانهالوتان با اپينفرين ممكن است خطر بروزآريتمي شديد بطني را افزايش دهد. انفلورانيا ايزوفلوران نيز ممكن است عضله قلب رابهاثرات مقلد سمپاتيك اپينفرين حساسنمايد. مصرف همزمان اپينفرين با داروهايضدافسردگي سه حلقهاي، ممكن است اثراتقلبي ـ عروقي اپينفرين را تشديد كند كهاحتمالا منجر بهبروز آريتمي، تاكي كاردي يازيادي شديد فشارخون و دماي بدنميشود. مصرف همزمان داروهايمسدودكننده گيرنده بتا ـ آدرنرژيك بااپينفرين، ممكن است بهمهار اثرات درمانيهر دو دارو منجر شود. مصرف همزمانديگوكسين با اپينفرين ممكن است خطربروز آريتمي قلبي را افزايش دهد. مصرفهمزمان ارگوتامين با اپينفرين ممكن استمنجر بهافزايش اثر تنگكننده عروق شود.همچنين ممكن است باعث ايجاد ايسكميعروق محيطي و گانگرن شده و اثر بالابرندهفشار خون اپينفرين را نيز تشديد نمايد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ اين دارو در موارداضطراري براي درمان واكنشهايآلرژيك بايد بلافاصله مصرف شود.
2 ـ محلول تزريقي اپينفرين باغلظتmg/ml 1، قبل از تزريق داخل قلبي يا وريديبايد رقيق شود. براي اين منظور 0/5ميليليتر از محلول اپينفرين بايد با محلولتزريقي كلرور سديم بهحجم 10 ميليليتررسانده شود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: بهعنوان گشادكننده نايژه،ابتدا 0/5 ـ 0/2 ميليگرم تزريق
زيرجلدي ميشود كه اين مقدار هر 20دقيقه تا 4 ساعت برحسب نياز بيمار
تكرار ميشود. در آنافيلاكسي، ابتدا مقدار0/5 ـ 0/2 ميليگرم تزريق عضلاني يازيرجلدي ميشود كه اين مقدار هر 15 ـ 10دقيقه برحسب نياز بيمار تكرار ميشود.بهعنوان تنگكننده عروق در شوكآنافيلاكتيك، ابتدا مقدار 0/5 ميليگرمتزريق عضلاني يا زيرجلدي ميشود و پساز آن 0/05 ـ 0/025 ميليگرم هر 15 ـ 5دقيقه برحسب نياز بيمار تزريق وريديميشود. بهعنوان محرك قلبي نيز مقدار
1 ـ 0/1 ميليگرم داخل قلب يا وريد تزريقميگردد كه اين مقدار در صورت نياز، هر
5 دقيقه تكرار ميشود. براي احياء قلبي
1 ميليگرم بهصورت قطره قطره تجويزميگردد.
كودكان: بهعنوان گشادكننده نايژه دردرمان آنافيلاكسي، مقدار mg/kg 0/01
تا حداكثر 0/5 ميليگرم براي هر نوبتتزريق زيرجلدي ميگردد كه اين مقداربرحسب نياز هر 15 دقيقه براي دو نوبت
و سپس هر 4 ساعت تكرار ميشود.بهعنوان تنگكننده عروق در شوكآنافيلاكتيك، ابتدا مقدار 0/3 ميليگرمتزريق عضلاني يا وريدي ميگردد كه اينمقدار در صورت نياز هر 15 دقيقه براي
3 يا 4 نوبت تكرار ميشود. بهعنوان
محرك قلبي نيز mg/kg 0/01 ـ 0/005
داخل عضله قلب يا بهصورت وريديتزريق ميگردد.
ISOPROTERENOL HCI
موارد مصرف: ايزوپروترنول در درمانعلامتي آسم برنشيال، اسپاسم نايژهايبرگشتپذير همراه التهاب نايژهها، امفيزمريوي، برونشيكتازي و ساير بيماريهايانسدادي ريوي بهكار برده ميشود.
مكانيسم اثر: اين دارو يك تركيبآدرنرژيك است كه باتحريك گيرندههايبتا آدرنرژيك اثرات خود را اعمال ميكند.تحريك گيرنده بتا دو در ششها موجبشلشدن عضله صاف نايژه و تخفيفاسپاسم نايژهاي، افزايش ظرفيت حياتي،كاهش حجم ذخيرهاي و كاهش مقاومتراههاي هوايي ميگردد. ايزوپروترنول،موجب مهار آزادشدن هيستامين ناشي ازتحريك آنتيژن و ماده كند اثر (SRS) درهنگام آنافيلاكسي ميگردد. اين دارو باتحريك گيرنده بتا يك آدرنرژيك موجبافزايش ليپوليز ميگردد.
فارماكوكينتيك: علاوه بر كبد در ششها وبافتهاي ديگر نيز متابوليزه ميشود. شروعاثر دارو باتجويز از طريق داخل وريدي،بلافاصله و سريع بوده و مدت اثر داروكمتر از يك ساعت است. دفع دارو، كليوياست.
موارد منع مصرف: ايزوپروترنول درمبتلايان بهبيماريهاي قلبي ـ عروقي از قبيلآنژين قفسه صدري، بيماريهاي شريانكرونر، آريتمي قلبي همراه با تاكيكاردي،نارسايي كرونر، بيماريهاي دژنراتيوقلبي، زيادي فشارخون، عيب كار بافتقلب، تاكيكاردي همراه با سميت ناشي ازديژيتال، ديابت، پركاري تيروئيد،فئوكروموسيتوم، نبايد مصرف شود.
عوارض جانبي: درد يا ناراحتي قفسه سينه،احساس سرما، تب، تشنج، اغشتاششعور، افزايش حاد فشار خون، ضرباناتنامنظم قلب، تغييرات خلق و خو،گرفتگيهاي عضلاني، تهوع و استفراغ،اشكال در تنفس، آهستهشدن ضرباناتقلب، رعشه، اضطراب غيرعادي، عصبانيتيا بيقراري، بزرگشدن غيرطبيعي مردمكچشم، تاري ديد، سرد و رنگ پريدهشدنپوست، ضعف، برافروختگي يا قرمزيصورت يا پوست از عوارض جانبي مهمدارو هستند.
تداخلهاي داروئي: مصرف همزمانتركيبات هيدروكربنه هوشبر استنشاقي باايزوپروتونول، موجب افزايش خطر بروزآريتمي بطني شديد ميشود. تجويزهمزمان ضدافسردگيهاي سه حلقهايباتقويت اثرات قلبي ـ عروقيايزوپروترونول موجب بروز آريتمي،تاكيكاردي، زيادي فشار خون و يا افزايشدرجه حرارت بدن ميگردد. تجويزتركيبات مسدد گيرنده بتا آدرنرژيك و ازجمله فرآوردههاي چشمي همزمان باايندارو، موجب مهار متقابل اثرات درماني دودارو ميگردد. در ضمن اثر گشادكنندگينايژه با تحريك گيرنده بتا دو توسطايزوپروترنول را عوارض ناخواسته مثلتحريكپذيري، بيخوابي، تشنج و يا آريتميقلبي را بهدنبال خواهد داشت. تجويز همانگليكوزيدهاي قلبي و يا لوودوپا با دارو،موجب افزايش خطر آريتمي قلبي ميشود.ايزوپروترنول هم چنين اثرات ضد آنژيننيتراتها را كاهش ميدهد. مصرف توامريتودرين و اين دارو، موجب تشديد اثراتدرماني و عوارض جانبي، دو داروميشود. تجويز توام با هورمونهايتيروئيدي نيز اثرات درماني هر دو گروهدارويي را تشديد ميكند. تجويز داروبههمراه تركيبات گزانتين مانند آمينوفيلين،علاوه بر افزايش تحريك CNS، آثار سمياضافي توليد مينمايد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در صورت بروزاشكال در تنفس و تداوم يا بدترشدن آن،بلافاصله بهپزشك مراجعه شود.
2 ـ در صورت استفاده مكرر از مقادير زياددارو، احتمال بروز اسپاسم نايژهاي خلافانتظار وجود دارد.
METAPROTERENOL SULFATE
موارد مصرف: متاپروترنول در درمانعلامتي آسمبرونشيال، اسپاسم نايژهايبرگشتپذير همراه با التهاب نايژهها و نيزآمفيزم ريوي، برونشيكتازي و سايربيماريهاي انسدادي ريوي استفادهميشود.
مكانيسم اثر: اين دارو از طريق
تحريك گيرندههاي بتا دو آدرنرژيك درششها، موجب شلشدن عضله صافنايژه و در نتيجه كاهش اسپاسم نايژه،افزايش ظرفيت حياتي، كاهش حجم ذخيرهتنفسي، و كاهش مقاومت راههاي تنفسيميشوند. متاپروترنول همچنين آزادشدنهيستامين ناشي از تحريك آنتيژن را مهارميكند.
فارماكوكينتيك: حدود 40% مقدار مصرفيبهصورت خوراكي از دستگاه گوارشجذب ميگردد. شروع اثر دارو بهدنبالتجويز خوراكي حدود يك ساعت و دواماثر دارو بيش از 4 ساعت است. متابوليسمدارو كبدي است.
موارد منع مصرف: اين دارو در افراد مبتلابه آريتمي قلبي و يا تاكيكاردي، نارسايياحتقاني قلب، بيماري عروق كرونر، زياديفشارخون، اختلالات تشنجي، ديابت،پركاري تيروئيد، فئوكروموسيتوم نبايدمصرف شود.
هشدارها: 1 ـ در مبتلايان بهاختلالاتتشنجي، بايد با احتياط مصرف شود.
2 ـ مصرف مقادير بيش از حد دارو،بهويژه در افرادي كه زمينه اختلالات ريتمقلب دارند و يا از مدرها و گليكوزيدهايديژيتالي استفاده مينمايند، ممكن استموجب كاهش پتاسيم خون گردد.
عوارض جانبي: احساس ناراحتي يا درد درقفسهسينه، احساس سرما و يا تب، تشنج،اغتشاش شعور، ضربانات سريع قلب،سردرد، افزايش فشارخون، تهوع واستفراغ، اشكال در تنفس، ضرباناتآهسته قلب، رعشه، اضطراب غيرمعمول،عصبانيت، بيقراري، بزرگ شدنغيرطبيعي مردمك چشم، تاريديد، سرد ورنگ پريده شدن غيرعادي پوست، ضعفضربانات نامنظم قلب، گرفتگيهايعضلاني، تغييرات خلق و خو و نيزاحساس طعم ناخوشايند در دهان ازعوارض جانبي مهم دارو هستند.
تداخلهاي داروئي: چنانچه متاپروترنول بامقادير بالا، قبل و يا در مدت كوتاهي پس ازبيهوشي با كلروفرم، يا هالوتان تجويزگردد، خطر بروز آريتمي شديد بطني را بالاميبرد. انفلوران، ايزوفلوران و متوكسيفلوران نيز چنين اثري دارند. تركيباتضدافسردگي سه حلقهاي اثراتمتاپروترنول را بر سيستم عروقي تقويتميكنند. تجويز همزمان مسددهاي گيرندهبتاآدنرژيك، علاوه بر مهار متقابل اثراتدرماني دو گروه دارويي، موجب خنثيكردن اثر گشادكنندگي نايژهايمتاپروترنول نيز ميشود. تجويز توامدارو با محركهاي CNS موجب تحريكاضافي CNS و افزايش اثرات جانبي اينداروها ميگردد. استفاده همزمان ازگليكوزيدهاي قلبي و لوودوپا نيز خطرآريتمي قلبي را افزايش ميدهد.متاپروترنول اثرات ضدآنژين نيتراتها راكم ميكند. تجويز توام ريتودرين و سايرمقلدهاي سمپاتيك بااين دارو، اثراتدرماني و عوارض جانبي هر دو گروه رازياد ميكند. هورمونهاي تيروئيدي نيز اثرتداخلي متقابل با متاپروترنول دارند.گزانتينها در حضور اين دارو، اثراتشانبر CNS تشديد ميشود و آثار سمي اضافيبروز مينمايد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در صورت بروزاشكال در تنفس و تداوم يا بدترشدن آنفور بهپزشك مراجعه شود.
2 ـ در صورت نياز بهاستفاده همزمان ازآئروسلهاي كورتيكوستروئيدي و يااپيراتروپيوم بهتر است متاپروترنول مدتيقبل از داروي ديگر استفاده شود.
3 ـ ممكن است طعم ناخوشايند مصرفدارو در دهان احساس شود.
مقدار مصرف
خوراكي:
بزرگسالان: براي گشادكردن نايژهها،
20 ميليگرم 4ـ3 بار در روز تجويزميشود.
كودكان: بين 9ـ6 سال و بالاتر و يا دركودكاني با وزن كمتر از 27 كيلوگرم، 10ميليگرم و 4ـ3 بار در روز و در كودكان 9سال بهبالا با وزن 27 كيلوگرم و بيشتر،مشابه افراد بالغ تجويز ميشود.
تزريقي:
بزرگسالان و كودكان بالاي 6 سال: ابتدا0/5 ميليگرم بهصورت داخل عضلانيتزريق ميشود و در صورت نياز، پس ازنيم ساعت، اين مقدار تكرار ميشود.
كودكان: در كودكان با سن كمتر از 6 سال،0/25 ميليگرم بهصورت داخل عضلانيتزريق ميگردد.
NEOSTIGMINE METHYLSULFATE
موارد مصرف: نئوستيگمين در درمانضعف عضلاني ناشي از بيماريمياستنيگراو، احتباس غير انسدادي ادراربعد از عمل جراحي و بهعنوان پادزهرداروهاي مسدد عصبي ـ عضلانيغيردپولاريزان مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: اين دارو هيدروليز شدناستيل كولين بهوسيله استيل كولين استرازجلوگيري ميكند و در نتيجه انتقالتكانههاي عصبي از محل اتصال عصب ـعضله را تسهيل مينمايد. اين دارو همچنينبا افزايش تحريك و تنوس عضلات معده،كاهش انقباض معده بعد از عمل جراحي رابرطرف ميكند.
فارماكوكينتيك: نئوستيگمين پس از تزريقعضلاني سريع جذب ميشود. در پلاسماو كبد متابوليزه ميشود و دفع آن كليويميباشد.
هشدارها: 1 ـ در صورت وجود انسدادمكانيكي روده يا مجاري ادرار بااحتياطفراوان تجويز شوند.
2 ـ در مصرف اين دارو پس از جراحي بايداحتياط كرد زيرا ممكن است مشكلاتتنفسي ناشي از درد پس از عمل جراحي،تسكين، احتباس ترشحات يا آتلكتازي راتشديد كند.
3 ـ در موارد زير با احتياط مصرف شود:
آسم، براديكاردي، انفاركتوس اخيرميوكارد، پاركينسيون، قطع عصب واگ،زخم معده، ناراحتي كليه
عوارض جانبي: از عوارض شايع اين داروميتوان از اسهال، تهوع يا استفراغ، كرامپيا درد معده، افزايش غيرعادي تعريق وافزايش غيرعادي ترشح بزاق نام برد.
تداخلهاي داروئي: اثر انسداد عصبي ـعضلاني ناشي از آمينوگليكوزيدهايسيستميك، داروهاي بيهوشكنندهاستنشاقي هيدروكربنه، بيحس كنندههايموضعي تزريقي و كليندامايسين را تشديدميكند. در صورت مصرف همزمان باساير مهاركنندههاي كولين استراز ممكناست منجر بهمسموميت اضافي گردد.ممكن است در مصرف همزمان با داروهايمسدد عصبي ـ عضلاني دپولاريزان مانندسوكسينيل كولين اثر آنها كاهش يابد. درصورت همزمان پروكائين آميديا كينيدينبا اين دارو فعاليت انسداد عصبي ـعضلاني و يا اثر ثانويه ضدموسكارينياين دو دارو ممكن است اثر ضدمياستنيگراو نئوستيگمين را خنثي كند.
نكات قابل توصيه: مصرف اين دارو با غذايا شير احتمال بروز عوارض جانبي راكاهش ميدهد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: براي جلوگيري از احتباسادرار يا كاهش انقباض معدي ـ رودهاي پساز جراحي مقدار 0/25 ميليگرم بلافاصلهپس از پايان عمل بهصورت عضلاني يازيرجلدي تزريق و اين مقدار هر 6ـ4 ساعتبهمدت 2 يا 3 روز تكرار ميشود. برايدرمان احتباس ادرار، مقدار 0/5ميليگرمتزريق عضلاني يا زيرجلدي ميشود و اينمقدار هر سه ساعت براي حداقل پنج نوبتپس از خالي شدن مثانه، تكرار گردد.
كودكان: بهعنوان پادزهر داروهاي شبهكورار مقدار mg/kg 0/04 همراه باmg/kg 0/02 آتروپين تزريق وريديميگردد.
NOREPINEPHRINE BITARTRATE
موارد مصرف: نوراپينفرين براي جبرانكمي حاد فشار خون مصرف ميشود. ايندارو در درمان كمي فشارخون متعاقبباي پس قلبي ـ ريوي و جراحي قلب نيزاستفاده ميشود.
مكانيسم اثر: نوراپينفرين يك كاتكول آميناست كه بااثر برروي گيرندههاي بتاـ يكآدرنرژيك، عضله قلب را تحريك ميكند وبرون ده قلب را افزايش ميدهد و بااثربرروي گيرندههاي آلفا ـ آدرنرژيك، اثرتنگكننده شديد بر روي عروق ايجادميكند و بنابراين فشارخون سيستميك وجريان خون كرونر را افزايش ميدهد.
فارماكوكينتيك: جذب اين دارو پس ازتزريق زيرجلدي ناچيز است و عمدت دربافتهايي كه اعصاب سمپاتيك دريافتميكنند، تجمع مييابد. نوراپينفرين ازجفت عبور ميكند ولي از سد خوني ـ مغزيعبور نميكند. اين دارو در كبد و سايربافتها متابوليزه ميگردد. اثر دارو از راهتزريق وريدي، بهسرعت شروع ميشود.اثر دارو 2ـ1 دقيقه پس از قطع انفوريون ازبين ميرود نوراپينفرين از راه كليه دفعميشود. مقدار كمي از دارو بهصورتتغيير نيافته دفع ميشود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايدبااحتياط مصرف شود:
بيماران مبتلا بهترومبوز عروق مزانتريكيا محيطي، ديابت، هيپوكسي يا هيپركاپنه،بيماري تيروئيد.
2 ـ نشت دارو بهبافتهاي اطراف رگ ممكناست بهعلت تنگ شدن عروق سبب نكروزموضعي شود.
3 ـ نوراپينفرين بايد فقط از راه انفوزيونوريدي تجويز ميشود. تزريق زيرجلدي ياعضلاني اين دارو، بهدليل اثر تنگكنندهعروق آن، توصيه نميشود.
عوارض جانبي: زيادي فشارخون، سردرد،برادي كاردي، آريتمي و ايسكمي عروقمحيطي با مصرف اين دارو گزارش شدهاست.
تداخلهاي داروئي: مصرف همزمانهالوتان با نوراپينفرين ممكن است خطربروز آريتميهاي شديد بطني را افزايشدهد. مصرف همزمان داروهايضدافسردگي سه حلقهاي با نوراپينفرين،ممكن است اثر قلبي ـ عروقي اين دارو راتشديد نموده كه احتمالا منجر بهبروزآريتمي، تاكي كاردي يا زيادي شديدفشارخون و دماي بدن ميشود. مصرفهمزمان داروهاي مسدودكننده گيرندهبتاآدرنرژيك با نوراپينفرين، ممكن استمنجر بهمهار اثرات درماني هر دو داروشود. انسداد گيرندههاي بتاـ آدرنرژيكممكن است خطر بروز زيادي فشارخون وبرادي كاردي و انسداد احتمالي قلب رابههمراه داشته باشد. مصرف همزمانگليكوزيدهاي ديژيتال با نوراپينفرينممكن است خطر بروز آريتمي قلبي راافزايش دهد. مصرف همزمان ارگوتامين بانوراپينفرين ممكن است منجر به تشديدتنگشدن عروق شود. همچنين اثربالابرنده فشارخون نوراپينفرين تشديدكند و فشارخون را زياد كند. مصرفهمزمان لوودوپا با نوراپينفرين ممكناست احتمال بروز آريتميهاي قلبي راافزايش دهد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ پيش از تجويز،نوراپينفرين تزريقي بايد با دكستروز 5درصد در آب استريل يا دكستروز 5درصد در محلول كلرورسديم رقيق شود.تجويز نوراپينفرين در محلولكلرورسديم بهتنهايي توصيه نميشود.
2 ـ چنانچه درمان طولاني مدت بانوراپينفرين ضرورت داشته باشد،توصيه ميشود كه محل تزريق در فواصلدورهاي تغيير يابد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: ابتدا با سرعت0/012mg/minـ0/008 از راه انفوزيونوريدي تجويز ميشود و سپس بهمنظورتثبيت و حفظ فشار خون، سرعت تجويزتنظيم ميگردد. مقدار نگهدارنده0/004mg/minـ0/002 از راه انفوزيونوريدي برحسب پاسخ بيمار است.
كودكان: در كمي حاد فشارخون، ابتداباسرعت 0/002mg/min از راه انفوزيونوريدي تجويز ميگردد و سپس بهمنظورتثبيت و حفظ فشارخون، سرعت آن تنظيمميگردد. در كمي شديد فشارخون درايست قلبي، ابتدا باسرعت0/0001mg/kg/min از راه انفوزيونوريدي تجويز ميگردد و سپس سرعتتجويز بهمنظور حفظ فشار خون تنظيمميگردد.
PHENOXYBENZAMINE HCI
موارد مصرف: فنوكسي بنزامين در كنترلفئوكروموسيتوم مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: فنوكسي بنزامين، يك دارويمسدودكننده گيرنده آلفا ـ آدرنرژيكبسيار قوي با مدت اثر طولاني است و داروسبب ايجاد يك انسداد غيرقابل برگشت وغير رقابتي ميشود.
فارماكوكينتيك: اين دارو بهطور ناقص ونامنظم از مجراي گوارش جذب ميشود.اثر دارو بهتدريج در طول چند ساعتشروع شده و بهمدت 4ـ3 روز باقيميماند. در كبد متابوليزه ميشود و درادرار و صفرا دفع ميشود.
موارد منع مصرف: اين دارو در صورتسابقه حوادث مغزي ـ عروقي و در طولدوره بهبود پس از انفاركتوس ميوكاردنبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايدبهاحتياط فراوان مصرف شود:
بيماران سالخورده، نارسايي احتقاني قلب،بيماري شديد قلب، بيماريهاي مغزي ـعروقي، بيكفايتي عملكرد كليه.
2 ـ هنگام تزريق دارو، بايد از نشت آنجلوگيري نمود.
3 ـ از تزريق اين دارو در بيماران مبتلابهكاهش حجم خون بايد اجتناب نمود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ فنوكسي بنزامين درصورت مصرف از راه تزريقي، بايد هميشهرقيق شده و از راه انفوزيون تزريق گردد.
2 ـ بامصرف غذاي زياد، ورزش و قرارگرفتن در هواي گرم، اثر كاهنده فشارخوندارو ممكن است تشديد شود.
مقدار مصرف: در بزرگسالان و كودكان،مقدار مصرف معمول دارو براي شروعدرمان 10 ميليگرم يك يا دو بار در روزاست كه بهتدريج براساس پاسخ بيمار تاحد mg/kg/day 2ـ1 در دو مقدار منقسمافزايش مييابد.
PHENTOLAMINE MESYLATE
موارد مصرف: اين دارو براي پيشگيري وكنترل زيادي فشار خون قبل از جراحيفئوكروموسيتوم يا طي آن و براي تشخيصفئوكروموسيتوم مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: اين دارو با مسدودكردنگيرندههاي آلفا ـ آدرنرژيك و خنثي كردناثرات نوراپينفرين و اپينفرين موجود درگردش خون سبب گشاد شدن عروق وكاهش مقاومت محيطي ميشود. اين دارودر نارسايي احتقاني قلب، پس بار و فشارشرياني ريه را كاهش ميدهد.
فارماكوكينتيك: اثر دارو از راه تزريقعضلاني پس از 20 دقيقه و از راه تزريقوريدي پس از 2 دقيقه بهاوج خود ميرسد(در صورت مثبت بودن آزمون) طول مدتاثر دارو از راه عضلاني 45 ـ 30 دقيقه و ازراه وريدي 30ـ15 دقيقه است (در صورتمثبت بودن آزمون) تقريب 13 درصد آنبهصورت تغيير نيافته از راه ادرار دفعميشود. نيمه عمر دارو پس از مصرفوريدي 19 دقيقه ميباشد.
موارد منع مصرف: اين دارو در كميفشارخون، سابقه انفاركتوس ميوكارد،نارسايي عروق كرونر، آنژين يا سايربيماريهاي شريان كرونر نبايد مصرفشود.
هشدارها: 1 ـ در طول مصرف دارو،فشارخون و نبض بيمار بايد كنترل شود.
2 ـ اين دارو در بيماران مبتلا بهنقص كاركليه، گاستريت، زخم معده و سالخوردگانبايد بااحتياط فراوان مصرف شود.
عوارض جانبي: كاهش فشارخونوضعيتي، تاكي كاردي، سرگيجه، تهوع واستفراغ، اسهال احتقانبيني، كاهشطولاني مدت و حاد فشارخون، آنژين، دردسينه و آريتمي با مصرف اين دارو گزارششده است.
تداخلهاي داروئي: در صورت مصرفهمزمان فنتولامين با ديازوكسايد، اثرمهاركننده اين دارو بر روي آزادشدنانسولين خنثي ميشود. مصرف همزمانفنتولامين با گوانتيدين ممكن است سببافزايش دفعات بروز كمي فشارخون درحالت ايستاده يا برادي كاردي شود.مصرف همزمان اين دارو بادوپامين، اثرتنگكننده عروق محيطي ناشي از مصرفمقادير زياد دوپامين را خنثي ميكند.مصرف همزمان فنتولامين با افدرين ممكناست، اثر اين دارو را در بالابردنفشارخون كاهش دهد. مصرف همزماناين دارو با اپينفرين، ممكن است اثرهايآلفا ـ آدرنرژيك اين دارو را مهار كند واحتمالا منجر بهكمي شديد فشارخون وتاكيكاردي شود. مصرف فنتولامين بيشاز فنيلافرين، ممكن است اثر اين دارو را دربالابردن فشارخون كاهش دهد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در آزمون فنتولامين، مقدار
5 ـ 2 ميليگرم تزريق وريدي ميشود.بهعنوان ضدآدرنرژيك، 2ـ1 ساعت قبل ازجراحي 5 ميليگرم از دارو از راه وريديتزريق ميشود كه در صورت نياز، اينمقدار تكرار ميشود.
كودكان: در آزمون فنتولامين، مقدار 3ميليگرم از راه عضلاني يا يك ميليگرم ازراه وريدي تزريق ميشود. بهعنوانضدآدرنرژيك، 2ـ1 ساعت قبل از جراحي،مقدار يك ميليگرم يا mg/kg 0/1 از راهوريدي يا عضلاني تزريق ميشود كه درصورت نياز تكرار ميگردد.
اشكال دارويي:
Injection: 10 mg/ml
مكانيسم اثر: اين دارو از هيدروليز شدناستيل كولين بهوسيله استيل كولين استرازجلوگيري ميكند و در نتيجه انتقالتكانههاي عصبي از محل اتصال عصب ـعضله را تسهيل مينمايد.
فارماكوكينتيك: جذب اين دارو از مجرايگوارش اندك است. در كبد و پلاسمامتابوليزه ميشود و از راه كليه دفعميگردد.
هشدارها: 1 ـ در صورت وجود انسدادمكانيكي روده يا مجاري ادرار و نيز عفونتمجراي ادرار، بااحتياط فراوان تجويزشود.
2 ـ بهدليل ايجاد مشكلات تنفسي ازمصرف اين دارو پس از اعمال جراحيخودداري شود.
عوارض جانبي: از عوارض شايع اين داروميتوان اسهال، تهوع يا استفراغ، كرامپ
يا درد معده، افزايش غيرعادي تعريق
و افزايش غيرعادي ترشح بزاق را نام
برد.
تداخلهاي داروئي: آمينوگليكوزيدها،داروهاي بيهوشكننده استنشاقيهيدروكربنه و بيحسكنندههاي موضعيممكن است مانع اثر اين دارو گردند. ايندارو ميتواند متابوليسم بيحسكنندههايموضعي استري را كاهش دهد.
نكات قابل توصيه: مصرف دارو باغذا ياشير احتمال بروز عوارض جانبي را كاهشميدهد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: بهعنوان ضدمياستني، برايشروع 120ـ30 ميليگرم هر 4ـ3 ساعتمصرف ميشود. بهعنوان مقدار نگهدارندهg/day 1/5ـ0/06 (بهطور متوسط 0/6g/day)مصرف ميشود.
كودكان: مقدار mg/kg/day 7 در پنج يا ششمقدار منقسم مصرف ميشود.
TRIHEXYPHENIDYL
موارد مصرف: تريهگزيفنديل در درمانبيماري پاركينسون و كاهش عوارضخارج هرمي ناشي از داروها (بهجزديسكنزي ديررس) تجويز ميشود
مكانيسم اثر: اين داروها با مهار گيرندههايموسكاريني در مغز موجب ميشود كهتعادل بين فعاليت سيستم كولينرژيك ودوپامينرژيك برقرار شود.
فارماكوكينتيك: از راه خوراكي بخوبيجذب ميشود. طول اثر دارو 6-12 ساعتاست.
موارد منع مصرف: در موارد احتباسادراري درمان نشده، گلوكوم با زاويهبسته يا انسداد دستگاه گوارش نبايدمصرف شود.
هشدارها: 1 ـ در موارد بيماري قلبي ـعروقي يا نارسايي كبدي يا كليوي بااحتياط تجويز شود.
2 ـ اين دارو ممكن است بر اعمالي كه نيازبه مهارت دارند مثل رانندگي تأثير بگذارد.
عوارض جانبي: خشكي دهان، اختلالگوارشي، گيجي، تاري ديد، احتباس ادرار،افزايش ضربان قلب، افزايش حساسيتعصبي شدن، توهم، تحريك و اختلالاترواني از عوارض جانبي اين دارو هستند.
تداخلهاي داروئي: مصرف توأم اين داروبا داروهاي ديسوپيراميد، ضدافسردگيسه حلقهاي و مهاركننده آنزيممونوآمينواكسيداز، آنتيهيستامين،فنوتيازينها، آمانتادين و داروهايآنتيكولينرژيك باعث افزايش اثرآنتيموسكاريني ميشود. اين دارو جذبكتوكونازول و غلظت پلاسماييفنوتيازينها را كاهش ميدهد و با اثرسيساپرايد بر دستگاه گوارش مقابلهميكند. اين دارو با ايجاد خشكي دهان، درحل شدن نيتراتهاي زير زباني اختلالايجاد كرده و اثر آنها را كاهش ميدهد.
نكات قابل توصيه: در صورت بروز خشكيدهان يا عوارض گوارشي بهتر است قبل ازغذا مصرف شود.
ALBUMIN (HUMAN)
موارد مصرف: محلولهاي حاوي آلبوميندر درمان فوري كمي حجم خون همراه يابدون شوك، كمي پروتئين خون، دربيماراني كه دچار سوختگيهاي شديدشدهاند، بهمنظور حفظ حجم پلاسما وغلظت پروتئين و جلوگيري از غليظشدنخون، بهعنوان داروي كمكي برايرقيقنمودن خون در اعمال جراحي بايپس قلبي ـ عروقي و همچنين براي كنترلخيز در نفروز حاد يا سندرم حاد نفروتيكدر بيماراني كه بهدرمان با سيكلوفسفاميدو كورتيكواستروئيد پاسخ نميدهند، و نيزدر درمان كمكي پانكراتيت يا عفونتهايداخل حفره شكم مصرف ميشود. محلولغليظ آلبومين بهصورت كمكي در درمانبيماران تحت همودياليز و نارسايي حادكبدي زيادي بيليروبين خون نوزادانمصرف ميشود.
مكانيسم اثر: آلبومين يك تنظيمكننده مهمحجم خون در گردش است و 80 ـ70درصد فشار انكوتيك پلاسما را ايجادميكند.
انفوزيون محلول 5 درصد آلبومين از نظرايجاد فشار انكوتيك معادل با حجممساوي از پلاسما است و حجم خون رابهميزان تقريبا برابر با حجم آلبومينانفوزيون شده افزايش ميدهد. آلبومينسبب افزايش موقت حجم خون ميشود كهمنجر بهكاهش غلظت و ويسكوزيته خونميشود.
فارماكوكينتيك: نيمه عمر دفع دارو 20ـ15روز است. رقيقشدن خون ناشي ازمصرف اين فرآورده طي چند دقيقه بروزميكند. طول اثر دارو بهحجم اوليه خونبستگي دارد. اگر حجم خون كاهش يافتهباشد، افزايش حجم بهمدت چند ساعتباقي ميماند. در بيماراني كه حجم خونآنها طبيعي است، اثر دارو بهمدت كمتريباقي خواهد ماند.
موارد منع مصرف: اين دارو در كمخونيشديد، نارسايي قلبي، زيادي حجم خون وخيز ريوي نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ سرعت انفوزيون محلولحاوي آلبومين بايد 2ml/minـ1 باشد.باوجود اين، سرعت انفوزيون و حجم تامآلبومين مورد نياز بايد براساس پاسخهموديناميك بيمار تعيين شود.
2 ـ آلبومين باوراپاميل هيدروكلرايد،محلولهاي حاوي الكل، محلولهاياسيدآمينه و چربي امولسيونه ناسازگاريدارد.
عوارض جانبي: نارسايي احتقاني قلب،كاهش قابليت انقباضي عضله قلب،خيزريوي و احتباس آب و املاح بامصرفاين دارو گزارش شده است.
نكات قابل توصيه: 1 ـ محلولهاي حاويآلبومين را ميتوان بدون درنظر گرفتنگروه خوني، بهبيماران تزريق نمود.
2 ـ محلول حاوي آلبومين را ميتوان بدونرقيقنمودن يا پس از رقيقكردن بامحلولتزريقي كلرورسديم 0/9 درصد يا محلولتزريقي دكستروز 5 درصد مصرف نمودنبايد از آب استريل براي تزريق براي اينمنظور استفاده نمود.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: براي افزايش حجم خون 25گرم آلبومين باسرعتي كه بيمار ميتواندتحمل كند، انفوزيون وريدي ميشود. درصورت عدم پاسخ طي 30ـ15 دقيقه، اينمقدار مصرف را ميتوان تكرار نمود. دركاهش پروتئين خون، 70ـ50 گرم ازمحلول 20 درصد، با سرعت 100 ميليليترطي 40ـ30 دقيقه انفوزيون وريديميشود. در سوختگيهاي شديد، پس ازتجويز حجمهاي زياد از محلولهاي تزريقيو حفظ حجم پلاسما، پس از 24 ساعت،ابتدا 25 گرم انفوزيون وريدي ميشود وسپس مقدار مصرف بايد بهگونهاي تنظيمشود كه غلظت آلبومين پلاسما در حد
25 g/L باقي بماند. در باي پس قلبي ـعروقي، غلظت پلاسمائي آلبومين بايد درحد 25 g/L نگهداري شود. در سندرمنفروتيك حاد و نفروز حاد، 25 گرم ازمحلول غليظ همراه با يك داروي مدرمناسب، يكبار در روز براي 10ـ7 روزانفوزيون وريدي ميشود.
در همودياليز مقدار 25g از محلول 20%بهصورت انفوزيون وريدي مصرفميشود. بيشينه مقدار مصرف دربزرگسالان تا g/kg 2 طي 24 ساعت است.
كودكان: براي افزايش حجم خون،12/5ـ2/5 گرم (يا g/kg 1 ـ 0/5) باسرعتيكه براي بيمار قابل تحمل است، انفوزيونوريدي ميشود. در صورت عدم پاسخكافي طي 30ـ15 دقيقه، مصرف يك دوزاضافي توصيه ميشود. در سوختگيهايشديد، پس از تجويز حجمهاي زياد ازمحلولهاي تزريقي و حفظ حجم پلاسما،پس از 24 ساعت، ابتدا 25 گرم انفوزيونوريدي ميشود و سپس مقدار مصرفبايد بهگونهاي تنظيم شود كه غلظتآلبومين پلاسما در حد g/L 25ـ20 باقيبماند. در درمان زيادي بيليروبين نوزادانg/kg 1 از محلول غليظ در طول انتقال خونيا 2ـ1 ساعت قبل از آن انفوزيون وريديميشود.
ANTIHEMOPHILIC FACTOR
موارد مصرف: فاكتور ضدهموفيلي فاكتور(VIII) براي كنترل و پيشگيري خونريزي، ازجمله خونريزي طي اعمال جراحي يا پس ازآن يا در بيماران مبتلا بههموفيلي Aمصرف ميشود.
مكانيسم اثر: فاكتور ضدهموفيلي، يكگليكوپروتئين درون زاد است كه برايتشكيل لخته و هموستاز ضروري است.اين فاكتور، يك كوفاكتور ضروري برايفاكتور IXاست كه سبب فعال شدن فاكتورX در مسير داخلي ميشود.
فارماكوكينتيك: نيمه عمر توزيع دارو 8ـ2/4ساعت و نيمه عمر دفع آن 19/3ـ8/4 ساعتاست. زمان لازم براي رسيدن بهاوج غلظتپلاسمايي، 10 دقيقه تا 2 ساعت پس ازتزريق وريدي است. زمان لازم برايرسيدن بهاوج اثر 2ـ1 ساعت پس از تزريقوريدي است.
هشدارها: 1 ـ در صورت مصرف مقاديرزياد يا مكرر اين فرآورده در بيماران باگروههاي خوني B, A يا AB، احتمال هموليزداخل عروقي را بايد درنظر داشت.
2 ـ تشخيص كمبود فاكتور VIIIقبل ازمصرف اين فرآورده بسيار مهم است.
3 ـ اين فرآورده فقط بايد از راه وريديمصرف شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ قبل از مصرف،فرآورده خشك و مايع رقيقكننده بايد تادماي اتاق گرم شوند. براي جلوگيري ازايجاد كف در داخل ويال، مايع بايد بهآرامي از ديواره ويال اضافه شود. از تكاندادن شديد ويال بايد خودداري شود.
2 ـ محلول آماده شده بايد طي 3ـ1 ساعتپس از ساخت مصرف شود.
3 ـ از سرنگ يكبار مصرف و سوزن*****دار براي تزريق فرآورده بايد استفادهنمود.
4 ـ در صورت فراموش شدن يك نوبتمصرف دارو، بلافاصله بايد باپزشكتماس گرفت. در صورت عدم دسترسيبهپزشك، مقدار معمول را بلافاصله بايدمصرف نمود.
5 ـ در صورت مشاهده كاهش اثر درمانيدارو، بايد باپزشك مشورت نمود، زيراممكن است كاهش اثر دارو بهعلت تشكيلآنتيبادي ضدفاكتور VIII باشد.
مقدار مصرف: در بزرگسالان و كودكان،براي پيشگيري از خونريزي خودبخود،مقدار IU/kg 40ـ25، سه بار در هفته تزريقميشود. براي درمان خونريزي در مواردخفيف، IU/kg 15ـ8 يا مقدار كافي برايافزايش غلظت فاكتور تا حدود 40ـ20 درصدميزان طبيعي تجويز ميشود. در صورتنياز، مقدار مصرف هر 10ـ8 ساعت بهمدت3ـ1 روز تكرار ميشود. در موارد خونريزيمتوسط، ابتدا IU/kg 20ـ15 يا مقدار كافيبراي افزايش غلظت فاكتور تا حدود 50 ـ30درصد ميزان طبيعي مصرف ميشود. سپسIU/kg 15ـ10 هر 12ـ8 ساعت برحسب نيازمصرف ميشود. در موارد خونريزي شديد،ابتدا IU/kg 50 ـ30 يا مقدار كافي برايافزايش غلظت فاكتور تا 100ـ60 درصدميزان طبيعي تجويز ميشود، سپسIU/kg 25ـ20 هر 12ـ8 ساعت مصرفميشود. براي كنترل هموستاز قبل ازجراحي كشيدن دندان، مقدار كافي برايافزايش غلظت فاكتور تا 50 ـ30 درصد ميزانطبيعي يكساعت قبل از جراحي كه درصورت نياز تكرار ميشود. در جراحيكوچك، ابتدا IU/kg 20ـ15 يا مقدار كافيبراي افزايش غلظت فاكتور تا 50 ـ30 درصدميزان طبيعي و سپس IU/kg 15ـ10 هر 12ـ8ساعت و در جراحي بزرگ، مقدار كافي برايافزايش غلظت فاكتور تا 100ـ50 درصدميزان طبيعي يكساعت قبل از جراحيمصرف ميشود. در جراحي بزرگ مقدارمصرف بعدي بايد 5 ساعت پس از مقدارمصرف اول باشد. غلظت پلاسمايي حداقل30 درصد ميزان طبيعي بايد بهمدت 15ـ10روز حفظ شود.
APROTININ
موارد مصرف: آپروتينين در بيماراني كه درمعرض خطر شديد از دستدادن خون درطول عمل جراحي قلب باز يا پس از آنهستند و همچنين در بيماراني كه نگهداريبهينه خون در آنان در اولويت مطلق است،مصرف ميشود. اين دارو همچنين درخونريهاي مخاطرهآميز ناشي از زياديپلاسمين خون (در لوسمي پروميلوسيتيكحاد و پس از درمان با داروهايترومبوليتيك و طي عمل جراحي برداشتتومور بدخيم) مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: آپروتينين يك مهاركنندهآنزيم پروتئيناز و داراي چندين اثر بر رويسيستم انعقادي است. علاوه بر اين،آپروتينين بهطور مستقيم از طريق مهارپلاسمين و كاليكرئين، از فيبرينوليزجلوگيري ميكند.
فارماكوكينتيك: اين دارو بهسرعت درفضاي خارج سلولي، توزيع مييابد و بدينترتيب غلظت پلاسمايي آن بهسرعتكاهش مييابد. آپروتينين بهطور فعالتوسط توبولهاي پروكسيمال در كليهبازجذب و تجمع مييابد. اين داروبهآهستگي در كليه متابوليزه ميشود. نيمهعمر اين دارو در مرحله اول پس از مرحلهتوزيع، تقريب 150 دقيقه و در مرحله دوم،تقريب 10 ساعت است. آپروتينين بهشكلغيرفعال از طريق ادرار دفع ميشود.
DESMOPRESSIN
موارد مصرف: دسموپرسين براي درمانديابت بيمزه نوروژنيك، شب ادرارياوليه (باغلظت طبيعي ادرار)، پرنوشيموقت و پرادراري همراه با تروما ياجراحي در ناحيه هيپوفيز، بيماري فونويل براند نوع I و هموفيلي خفيف نوع A،سردرد Post-lumbar puncture، شبادراري همراه اسكلروز مولتيپل، تشخيصديابت بيمزه نوروژنيك، تست ارزيابيعملكرد كليوي و نيز تست پاسخفيبرينوليتيك بهكار ميرود.
مكانيسم اثر: دسموپرسين آنالوگوازوپرسين يا آنتيديورتيك هورمون (ADH)ميباشد. بنابراين با افزايشنفوذپذيري سلولي در مجاري جمعكنندهادرار موجب افزايش بازجذب آب در كليه ونتيجت افزايش اسمولاليته ادرار و كاهشهمزمان برون ده ادراري ميشود.دسموپرسين اثرات آنتي هموراژيك خودرا از طريق افزايش سطوح پلاسماييفاكتور انعقادي 8 (فاكتور آنتي هموفيليك)و افزايش فعاليت فاكتور فونويل براند واحتمالا اثر مستقيم بر جدار عروق خونياعمال مينمايد.
فارماكوكينتيك: 20ـ10 درصد دارو ازمخاطبيني جذب ميشود. بهدنبال تجويزاز راه بيني طي يك ساعت اثر ضدادراريدارو ظاهر ميشود و طي 5 ـ1 ساعتبهحداكثر اثر ميرسد. متابوليسم داروكليوي است. طول اثر آنتيديورتيك داروباتجويز از راهبيني متغير بوده و 20ـ8ساعت است.
موارد منع مصرف: اين دارو بهمنظوردرمان شب ادراري در مبتلايان بهنارسائيكليوي، بيماريهاي قلبي ـ عروقي و مبتلايانبهزيادي فشارخون شرياني نبايد مصرفشود.
هشدارها: 1 ـ در بيماران مبتلا بهسيستيكفيبروزيس بايد بااحتياط مصرف شود.
2 ـ در حين درمان با دسموپرسين ازمصرف زياد مايعات بايد خودداري شود.افزايش مصرف مايعات بهويژه درسالمندان و كودكان ميتواند موجب كاهشسديم خون و مسموميت با آب گردد. دردرمان شب ادراري با اندازهگيري مرتبوزن و فشارخون بيمار ميتوان افزايشبيش از حد مايعات بدن را كنترل نمود.
3 ـ تجويز داخل وريدي سريع دارو ممكناست موجب افت فشار خون گردد.
عوارض جانبي: احتباس مايعات و كاهشسديم خون، در صورتيكه تجويز داروبدون محدودكردن مصرف مايعات باشد(در موارد شديد اين عارضه با تشنج همراهاست)، سردرد، تهوع، استفراغ و خونريزياز بيني گزارش شده است.
تداخلهاي داروئي: مصرف همزمان باكاربامازپين، كلرپروپاميد يا كلوفيبراتميتواند موجب افزايش اثر ضد ادراريدارو گردد. بهعكس، استفاده همزمان ازداروهايي چون ليتيوم يا نوراپينفرين ازاثر ضدادراري ميكاهد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ قبل از مصرف دارواز عدم حساسيت فرد بهدارو اطمينانحاصل گردد.
2 ـ در هنگام مصرف دارو از راه بيني دقتبهعمل آيد تادارو بيش از ميزانتجويزشده مصرف نگردد.
3 ـ در هنگام تجويز دارو براي ارزيابي وتشخيص عملكرد كليهها، بهتر است مثانهبيمار خالي باشد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: براي تشخيص ديابت بيمزه،20 ميكروگرم و براي درمان ديابت بيمزهmcg/day 40ـ10 (در يك يا دو مقدار منقسم)تجويز ميشود. در درمان شب ادرارياوليه (باتوان طبيعي تغليظ ادرار) در ابتدابهميزان 20 ميكروگرم قبل از خواب تجويزميگردد و تنها در صورتيكه مقادير پايينمقرر نباشند، ميتوان مقدار مصرف را تا40 ميكروگرم افزايش داد. در شب ادراريهمراه با اسكلروز مولتيپل در افراد با سنكمتر از 65 سال، بهميزان 20ـ10ميكروگرم قبل از خواب تجويز ميشود.بهمنظور ارزيابي و تشخيص عملكرد كليه،40 ميكروگرم توصيه ميشود.
كودكان: ميزان تجويز براي تشخيصديابت بيمزه، مشابه بزرگسالان و دردرمان ديابت بيمزه، mcg/day 20ـ5ميباشد. براي درمان شب ادراري اوليه،مقدار مصرف براي كودكان بيش از 5سال، مشابه بزرگسالان و بهمنظور تستتشخيص عملكرد كليوي، در كودكان 15ـ1سال 20 ميكروگرم و كمتر از 1 سال، 10ميكروگرم تجويز ميشود (ميزان مصرفمايعات رادر دو وعده غذاي بعدي كودكبايد تا 50% كاهش داد.)
DIPYRIDAMOLE
موارد مصرف: ديپيريدامول به عنوانداروي كمكي همراه با داروهاي ضد انعقادخوراكي براي پيشگيري از ترومبوآمبوليپس از جراحي دريچههاي قلب مصرفميشود. ديپيريدامول از راه وريدي فقطبه عنوان داروي كمك تشخيصي درتصويربرداري از پرفوزيون عضله قلب،براي تشخيص نقص پرفوزيون همراه بابيماري شريان كرونر مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: ديپيريدامول ممكن استغلظت آدنوزين درونزاد (گشاد كنندهعروق كرونر و مهار كننده تجمع پلاكتي) وAMP حلقوي را افزايش دهد. علاوه بر اين،ديپيريدامول غلظت AMP حلقويدرونپلاكتي را از طريق افزايش تحريكفعاليت ادنيلات سيكلاز و مهار آنزيمفسفودي استراز بالا ميبرد.
فارماكوكينتيك: جذب ديپيريدامول آهستهو متغير است. فراهمي زيستي اين دارو27-66 درصد است. پيوند آن به پروتيئنبسيار زياد است (99 ـ 91 درصد).متابوليسم دارو كبدي است. نيمه عمر دفعآن از راه خواكي 12 ـ 10 ساعت و از راهوريدي 15 ـ 10 ساعت است. زمان لازمبراي رسيدن به اوج غلظت پلاسمايي، ازراه خوراكي 3 ـ 1 ساعت و از راه وريدي 2دقيقه پس از اتمام يك انفوزيون 4 دقيقهاياست. دفع اين دارو عمدتا از طريق صفرااست (تا 20 درصد ممكن است گردشمجدد رودهاي ـ كبدي داشته باشد).
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايد بااحتياط مصرف شود:
انفاركتوس اخير قلب، آنژين قلبي كهوضعيت آن به سرعت تشديد ميشود،تنگي آئورت، ميگرن (ممكن است سببتشديد ميگرن شود) و كمي فشار خون.
2 ـ مصرف اين دارو از راه تزريق وريديبراي تشخيص وضعيت پرفوزيون قلب، دربيماران مبتلا به آسم يا سابقه ابتلاي به آنبايد با احتياط صورت گيرد.
عوارض جانبي: تهوع، اسهال، سردرد،سرگيجه، درد عضلاني و كمي فشار خون بامصرف اين دارو گزارش شده است.همچنين درد قفسه سينه، تغييرات فشارخون، تاكي كاردي و يا آريتمي با تزريق ايندارو مشاهده شده است. همچنين، مصرفاين دارو بندرت ممكن است باعث تشديدعلائم بيماري عروق كرونر شود.
تداخلهاي داروئي: با مصرف همزمانداروهاي ضد انعقاد خوراكي يا هپارينباديپيريدامول، به علت مهار تجمع پلاكتيناشي از اين دارو، خطر بروز خونريزيممكن است افزايش يابد. مصرف همزمانديپيريدامول با ساير داروهاي مهار كنندهتجمع پلاكتي، بويژه ساليسيلاتها و اسيداستيل ساليسيليك ممكن است خطر بروزخونريزي شديد ناشي از اثرات اضافيمهار تجمع پلاكتي را افزايش دهد. مصرفهمزمان ديپيريدامول با داروهايترومبوليتيك (استرپتوكيناز و اوروكيناز)به علت افزايش خطر بروز خونريزي شديدناشي از مهار تجمع پلاكتي توسطديپيريدامول توصيه نميشود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ دارو بايد در فواصلزماني يكسان مصرف شود.
2 ـ از مصرف اسيد استيل ساليسيليكهمراه با اين دارو، مگر با تجويز پزشك،بايد خوداري شود.
3 ـ هنگام برخاستن از حالت خوابيده يانشسته بايد احتياط نمود.
4 ـ به منظور افزايش جذب، بهتر است داروهمراه با آب، حداقل يك ساعت قبل يا دوساعت بعد از غذا مصرف شود. در صورتبروز تحريك گوارشي، دارو بايد همراه باشير يا غذا مصرف شود.
مقدار مصرف
خوراكي:
بزرگسالان: به عنوان مهار كننده تجمعپلاكتي براي پيشگيري از ترومبوآمبوليپس از جراحي دريچههاي قلب 100 ـ 75ميليگرم 4 بار در روز همراه با يك دارويضد انعقاد مصرف ميشود. در صورتمصرف g/day 1 اسيد استيل ساليسيليكمقدار mg/day 10 از ديپيريدامول كافياست.
تزريقي:
بزرگسالان: به عنوان داروي كمكتشخيصي mg/kg 0/57 با سرعتmg/kg/min 0/142 براي 4 دقيقه انفوزيونوريدي ميشود.
كودكان: 60 ميليگرم از دارو مصرفميشود.
مكانيسم اثر: اين دارو با تحريكگيرندههاي خود در سلولهاي مادر مولدگويچههاي قرمز در مغز استخوان، تكثير وتمايز اريتروئيدها را تحريك ميكند.
فارماكوكينتيك: پس از تزريق وريدي بهبيماران داراي نارسايي كليوي، نيمه عمردارو حدود 6 ـ 4 ساعت ميباشد. بخشناچيزي از دارو در گويچههاي قرمز واندكي نيز در كبد متابوليزه و بخشي ازطريق كليهها دفع ميشود.
موارد منع مصرف: اين دارو در مبتلايان بهلوسمي اريتروئيد و زيادي كنترل نشدهفشار خون نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ در صورت ابتلاي بيمار بهبيماري ايسكميك عروقي، ترومبوسيتوز،سابقه تشنج، بيماريهاي بدخيم ونارسايي مزمن كبدي بايد با احتياطمصرف شود.
2 ـ قبل و در طول درمان با اين دارو، فشارخون، هموگلوبين و الكتروليتها بايد دقيقاكنترل شوند.
3 ـ ساير عوامل ايجاد كننده كمخوني درنارسايي مزمن كليوي مثل كمبود آهنيافولات يا ويتامين B12 بايد تصحيحشوند.
4 ـ در صورتي كه در هنگام مصرف دارو،درد مداوم شبه ميگرني بروز كرد، علامتافزايش شديد و ناگهاني فشار خونميباشد.
5 ـ اين دارو ممكن است مقدار مورد نيازهپارين را افزايش دهد.
6 ـ وجود همزمان عفونتها يا بيماريهايالتهابي ممكن است موجب تغيير پاسخدرماني به اين دارو شود.
تداخلهاي داروئي: در صورت مصرفهمزمان اين دارو با داروهاي مهار كنندهآنزيم مبدل آنژيوتانسين يا تجويز آن درافرادي كه كليرانس پتاسيم آنان كاهشيافته، خطر بروز زيادي پتاسيم خونافزايش مييابد. اين دارو با بالا بردن غلظتهموگلوبين، اثر داروهاي موثر در آنژينصدري را افزايش ميدهد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ در صورتي كه فشارخون بيمار كنترل نگرديد، مصرف ايندارو بايد قطع شود.
2 ـ در طول مدت مصرف اين دارو، درصورت نياز بايد مكمل آهن مصرف شود.
3 ـ در صورتي كه تزريق وريدي اين داروبا سرعت كم (حداقل در عرض 5 دقيقه)انجام شود، احتمال بروز علائم شبهآنفلوآنزا كاهش مييابد.
4 ـ مقدار دارو در تزريق زيرجلدي معمولا30 ـ 20% كمتر از مقدار تزريق وريدي دارواست و اين نكته بايد هنگام تغييراتمصرف دارو در نظر گرفته شود. حداكثرحجم مجاز اين دارو كه ميتوان بصورتزيرجلدي در يك ناحيه تزريق نمود، 1ميليليتر است.
5 ـ در صورت كمبود آهن، مسموميت باآلومينيوم يا عفونت، اثر دارو به شدتكاهش مييابد.
مقدار مصرف: اريتروپويتين به دو شكلاپويتين آلفا و بتا موجود است. هر چند اثربخشي باليني اين دو شكل يكسان است، امامقدار مصرف آنها متفاوت است.
الف ـ اپويتين آلفا
كم خوني ناشي از نارسايي مزمن كليويدر بيماران تحت همودياليز:
بزرگسالان: از راه تزريق زيرجلدي ياتزريق داخل وريدي در ابتدا units/kg 50سه بار در هفته كه براساس پاسخ ايجادشده هر 4 هفته units/kg 25 به مقدار قبليافزوده ميشود. اگر ميزان افزايشهموگلوبين از حد 2g/100ml در ماه تجاوزكرد، بايد دفعات تجويز دارو به 2 بار درهفته كاهش يابد. حداكثر مقدار مصرفunits/kg 600 در هفته و در 3 مقدار منقسمميباشد. مقدار تجويز نگهدارنده (وقتيغلظت هموگلوبين به g/100ml 12 ـ 10رسيد) units/kg 300 ـ 100 در هفته است كهدر 3 ـ 2 مقدار منقسم مصرف ميشود.
كودكان (فقط از راه تزريق داخل وريدي):مقدار مصرف اوليه مشابه بزرگسالاناست، ولي مقدار مصرف نگهدارنده (وقتيغلظت هموگلوبين به g/100ml 11 ـ 9/5رسيد) در كودكان با وزن كمتر از 10كيلوگرم، units/kg 150 ـ 75، سه بار درهفته، كودكان با وزن بين 30 ـ 10 كيلوگرم،units/kg 150 ـ 60، سه بار در هفته، وكودكان با وزن بيش از 30 كيلوگرم،units/kg 100 ـ 30، سه بار در هفتهميباشد.
كم خوني ناشي از نارسايي مزمن كليويدر بيماران بزرگسال تحت دياليز صفاقي:
از راه تزريق زيرجلدي يا تزريق داخلوريدي در ابتدا units/kg 50 دوبار در هفتهكه براساس پاسخ ايجاد شده هر 4 هفتهunits/kg 25 به مقدار قبلي افزوده ميشود.مقدار مصرف نگهدارنده (وقتي غلظتهموگلوبين به ml kg/100 12 ـ 10 رسيد)units/kg 100 ـ 50 در هفته، در دو مقدارمساوي و منقسم ميباشد.
كم خوني علامتي شديد با منشاء كليوي دربيماران بزرگسالي كه هنوز تحت دياليزقرار نگرفتهاند:
ترجيح از راه تزريق زير جلدي در ابتداunits/kg 50 و 3 بار در هفته كه براساسپاسخ ايجاد شده هر 4 هفته units/kg 25 بهمقدار قبلي افزوده ميشود. حداكثر مقدارتجويز units/kg 600 در هفته
در 3 مقدار منقسم ميباشد. مقدار مصرفنگهدارنده (وقتي غلظت هموگلوبين به
12 g/100mlـ10 رسيد) units/kg 300 ـ 50در هفته است كه در 3 مقدار منقسم توصيهميشود.
كم خوني در بيماران بزرگسالي كه داروهايشيمي درماني حاوي پلاتين دريافت ميكنند:
از راه تزريق زير جلدي ابتدا
150 units/kg و 3 بار در هفته و در صورتيكه پاسخ كافي ايجاد نشد (از نظر ميزانهموگلوبين يا تعداد لكوسيتها) بعد از 4هفته تا 300 units/kg و 3 بار در هفتهافزايش مييابد. در صورتي كه با اين مقدارپاسخ كافي ايجاد نشد، تجويز دارو متوقفميگردد. اگر ميزان افزايش هموگلوبين ازحد ml g/100 2 در ماه تجاوز كرد،
بايد مقدار تجويز دارو 50 ـ 25% كاهشيابد. در صورتي كه ميزان هموگلوبين از14g/100ml بيشتر شد، مصرف دارو بايدقطع شود، تا زماني كه دوباره ميزانهموگلوبين به حد 12g/100 ml برسد كه ازاين به بعد تجويز دارو به ميزان 25% مقدارقبلي، دوباره آغاز ميشود. تا يكماه پس ازاتمام شيمي درماني، بايد تجويز اپويتينادامه يابد.
قبل از جراحيهاي بزرگ كه نياز به خونزيادي دارند:
از راه تزريق داخل وريدي به ميزانunits/kg 600، دوبار در هفته و بمدت 3هفته تجويز ميشود.
ب ـ اپويتين بتا
كم خوني ناشي از نارسايي مزمن كليويدر بيماران دياليزي و كم خوني علامتي بامنشاء كليوي در بزرگسالان و كودكاني كههنوز تحت دياليز نيستند:
از راه تزريق زيرجلدي در ابتدا
20 units/kg، سه بار در هفته و بمدت 4 هفتهكه براساس پاسخ ايجاد شده، هر ماه
60 units/kg به مقدار قبلي افزوده ميشود.در مورد مقدار مصرف نگهدارنده (وقتيميزان هموگلوبين به ml 100 g/ 12 ـ 10رسيد، در ابتدا بايد مقدار مصرف قبليدارو را به نصف كاهش داد و سپسبراساس پاسخ ايجاد شده در فواصل 2 ـ 1هفتهاي مقدار دارو را تنظيم كرد. بيشينه ازمقدار مصرف 720units/kg در هفته است.
از راه تزريق داخل وريدي (يا انفوزيونوريدي كوتاه مدت) در ابتدا units/kg 40،سه بار در هفته و بمدت 4 هفته، در صورتيكه افزايش در ميزان اوليه هموگلوبين كمتراز ml 100 / g 1 بود، هر ماه به مقدار قبليافزوده ميشود تا مقدار نهايي به units/kg80 و سه بار در هفته برسد. سپس درصورت نياز، هر ماه units/kg 20 به اينمقدار ميتوان افزود. در مورد مقدارمصرف نگهدارنده (وقتي ميزانهموگلوبين به ml 100 / g 12 ـ 10 رسيد)،در ابتدا بايد مقدار مصرف قبلي دارو را بهنصف كاهش داد و سپس براساس پاسخايجاد شده در فواصل 2 ـ 1 هفتهاي مقداردارو را تنظيم كرد.
حداكثر مقدار مصرف دارو چه از راهتزريق داخل وريدي نيز 720 units/kg درهفته ميباشد.
براي پيشگيري از بروز كم خوني درنوزادان نارس با وزن kg 1/5 ـ 0/75 كهزودتر از 34 هفتگي بدنيا آمدهاند. بهصورت تزريق زير جلدي به مقدار250units/kg سه بار در هفته تجويزميشود كه بهتر است مصرف اين مقدارطي 3 روز بعد از تولد آغاز و به مدت 6 هفتهادامه يابد.
براي درمان كم خوني همراه با تومورهايسفت در بزرگسالاني كه تحت شيميدرماني با تركيبات پلاتين هستند، ابتدامقدار 450untis/kg در هفته بهصورت زيرجلدي و در مقادير منقسم تزريق ميشودكه در صورت عدم افزايش هموگلوبين پساز 4 هفته اين مقدار تا دو برابر افزايشمييابد. در صورت افزايش هموگلوبين بهمقدار 2g/ml در ماه مقدار مصرف به نصفكاهش يابد.
در صورتي كه مقدار هموگلوبين از g/ml14تجاوز كرد، درمان بايد قطع شود تاهموگلوبين به 12g/ml كاهش يابد، آنگاهدرمان با نصف مقدار قبلي ادامه داده شود.اين درمان بايد تا 3 هفته بعد از شيميدرماني ادامه يابد.
FACTOR IX COMPLEX
موارد مصرف: كمپلكس فاكتور IX برايپشگيري و كنترل خونريزي در بيمارانمبتلا به كمبود فاكتور IX يا هموفيلي Bمصرف ميشود. اين كمپلكس ممكن استدر درمان خونريزي بيماران هموفيلي A كهداراي مهار كننده فاكتور VIII ميباشند،مصرف ميشود. اين دارو در درمانخونريزي ناشي از ضد انعقادهاي خوراكيدر موارد اضطراري و همچنين دربيماراني كه غلظت مورد نياز فاكتور IXباانفوزيون پلاسما بدست نميآيد و زمانيكه جبران حجم خون و گلبولهاي قرمزضروري نباشد، مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: كمپلكس فاكتور IX حاويفاكتورهاي انعقادي II، VII، IX، X و مقداركمي از پروتئينهاي ديگر پلاسما است. اينفاكتورها در كبد ساخته ميشوند. فاكتور IXدر سيستم انعقاد داخلي، براي فعال كردنفاكتور VIII ضروري است كه به نوبه خودفاكتور VIII نيز فاكتور X را فعال ميكند.
موارد منع مصرف: كمپلكس فاكتور IX درمواردي از ابتلاي به بيماري كبدي كه درآن علائم انعقاد داخل عروقي منتشر يافيبرينوليز وجود دارد و در بيماران مبتلابه كمبود خفيف اين فاكتور كه مصرفپلاسماي منجمد تازه در آنها كافي است،نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ در صورت بروز علائم انعقادداخل عروقي، مصرف دارو بايد قطع گردد.براي تشخيص انعقاد داخل عروقي، منتشربيمار بايد تحت نظارت دقيق باشد.
2 ـ ترومبوز يكي از خطرات كاملا شناختهشده دوره پس از عمل جراحي است. درموارد اضطراري و زماني كه مصرفمقادير زياد كمپلكس فاكتور IXمورد نيازباشد، استفاده از يك داروي ضد انعقاد بهعنوان پيشگيري بايد در نظر گرفته شود.
3 ـ سرعت تزريق دارو بطور مستقيم دروريد يا هنگام انفوزيون نبايد از ml/min 3تجاوز كند. سرعت تزريق بايد براساسپاسخ هر فرد تنظيم شود. معمولا تزريق100 واحد در دقيقه بخوبي تحمل ميشود.
4 ـ مصرف مقادير زياد كمپلكس فاكتور IXدر بيماران با گروه خوني A، B و AB،احتمال هموليز داخل عروقي را افزايشميدهد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ توصيه ميشود،محلول آماده تزريق، طي 3 ساعت پس ازآماده شدن مصرف شود.
2 ـ قبل از آماده كردن فاكتور براي تزريق،رقيق كننده بايد تا دماي اتاق (حداكثر 37درجه) گرم شود.
3 ـ سرعت تزريق وريدي يا انفوزيون داروبايد آهسته باشد. در صورت بروز گزگز،سرعت تزريق بايد كاهش يابد.
مقدار مصرف: مقدار مصرف كمپلكسفاكتور IX در بيماران مبتلا به كمبودفاكتورهاي انعقادي، و هموفيلي B به شدتكمبود، غلظت مطلوب هر يك از اينفاكتورها، وزن بيمار و شدت خونريزيبستگي دارد. تعداد دفعات مصرف اين داروبه عنوان مقدار نگهدارنده متغير است. بهتراست تنظيم مقدار مصرف براساسسنجشهاي انعقادي قبل از درمان و درفواصل زماني مناسب در طول درمان انجامگيرد. براي درمان خونريزي در بيمارانهموفيلي A كه داراي مهار كننده فاكتور VIIIميباشند، مقدار u/kg 75 (وزن ايدهال بدن)بصورت مقدار واحد از راه وريدي ياانفوزيون تزريق ميگردد. در جراحيها وعملهاي جراحي داندان، سطح پلاسماييفاكتور VIIيا IX بايد بالاي 20 درصدنگهداشته شود. تا 8 روز پس از جراحي،بيمار بايد تحت مراقبت كامل باشد.
FIBRINOGEN
موارد مصرف: فيبرينوژن براي كنترلخونريزي همراه با انعقاد داخل عروقيمنتشر كه در حالاتي مانند جدا شدنزودرس جفت، مرگ جنين در رحم وآمبولي مايع آمنيوتيك ديده ميشود و پساز جراحيهاي بزرگ قفسه سينه يالوزالمعده يا در كمي اكتسابي يا مادر زاديفيبرينوژن خون مصرف ميشود.
عوارض جانبي: فيبرينوژن گاهي باعثتاكيكاردي و سيانوز ميشود. در صورتانفوزيون خيلي سريع، ممكن است لختهداخل عروقي ايجاد شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ محلول انفوزيون ايندارو بايد تازه تهيه شود و پس از تهيه نيزحداكثر تا 3 ساعت مصرف گردد.
2 ـ در صورت تشكيل ژل هنگام تهيهمحلول انفوزيون، از مصرف آن بايدخودداري شود.
مقدار مصرف: مقدار 8 ـ 2 گرم بصورتمحلول 2 ـ 1 درصد با سرعت 10ml/minـ5انفوزيون ميگردد.
مقدار دقيق مصرف برحسب چگونگيتوقف خونريزي و آزمونهاي انعقاديتعيين ميگردد.
GELATIN MODIFIED
موارد مصرف: اين محلول به عنوان حجيمكننده پلاسما در موارد شوك ناشي ازكاهش حجم خون و به عنوان جانشينمايعات در تعويض پلاسما، جانشينپلاسما در گردش خون خارج از بدن، برايپرفوزيون عضو جدا شده و به عنوانمحلول حامل براي انسولين مصرفميشود.
موارد منع مصرف: اين فرآورده درصورت ابتلاي بيمار به نارسايي احتقانيشديد قلب و نارسايي كليه نبايد مصرفشود.
هشدارها: 1 ـ در بيماراني كه تجويز اينمحلول احتمالا خطر زيادي بار گردشخون راايجاد ميكند، (بويژه بيماران مبتلابه نارسايي احتقاني قلب يا عيب كار كليه) وبيماران مبتلا به وياسنتز همراه باخونريزي مصرف اين دارو بايد با احتياطصورت گيرد.
2 ـ تزريق سريع اين محلول، بويژه دربيماراني كه حجم خون آنها طبيعي است،ممكن است سبب آزاد شدن مواد مؤثر برعروق مانند هيستامين شود.
3 ـ از آنجا كه اين فرآورده حاوي يونكليسم است، مصرف آن در بيماران تحتدرمان با گليكوزيدهاي قلبي بايد با احتياطصورت گيرد.
4 ـ سرعت انفوزيون به وضعيت بيماربستگي دارد. در حالت عادي 500 ml/hrانفوزيون ميشود.
5 ـ اين محلول را بايد از راه انفوزيونوريدي و با حجمي تقريبا مساوي با حجمخون از دسته رفته تجويز نمود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ توصيه ميشود قبلاز انفوزيون، محلول تا درجه حرارت بدنگرم شود. اين محلول در دماي كمتر از 3درجه بصورت ژل در ميآيد كه گرم كردنآن، اين حالت را از بين ميبرد.
2 ـ ميتوان اين فرآورده را با سايرمحلولهاي انفوزيون مانند كلرور سديم،دكستروز و رينگر يا خون هپارينه وداروهاي محلول در آب مانند انسولين واسترپتوكيناز مخلوط كرد.
مقدار مصرف: در بزرگسالان و كودكان،در شوك ناشي از كاهش حجم خون، ابتدا100 ـ 50 ميليليتر انفوزيون وريديميشود. اگر حجم خون از دست رفته تا1500 ميليليتر باشد، از اين دارو ميتوانبه تنهايي براي جبران حجم از دست رفتهاستفاده نمود، ولي اگر حجم خون از دسترفته بين 4000 ـ 1500 ميليليتر باشد،تجويز حجمهاي مساوي از اين دارو وخون بطور جداگانه ضروري است. درصورتي كه حجم خون از دست رفته بيشاز 4 ليتر باشد، انفوزيون خون و اينمحلول به نسبت 2 و 1، بطور جداگانهضروري است، در سوختگيها مقدار دارودر هر 24 ساعت براساس حاصل ضربدرصد سطح سوخته بدن در ml/kg 1تعيين شده كه بايد به مدت دو روز مصرفشود.
HEPARIN
موارد مصرف: هپارين در پيشگيري ودرمان ترومبوز وريدهاي عمقي و ترومبوآمبولي ريوي، پيشگيري از ترومبوآمبولي، جلوگيري از انعقاد خون در گردشخون خارج بدن طي جراحي قلب وروشهاي دياليز، به عنوان داروي كمكي دردرمان آمبولي شرياني محيطي و كاهشخطر بروز ترومبوز مغزي و مرگ دربيماراني كه دچار حمله پيشرونده شديد وناگهاني ميشوند، مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: هپارين، بصورت غيرمستقيمدرجايگاههاي متعدد در هر دو راه داخلي وخارجي انعقاد خون اثر كرده و عمل مهاركننده آنتي ترومبين III (كوفاكتور هپارين)را بر چندين فاكتور انعقادي فعال شده، ازجمله ترومبين (فاكتور Ha) و فاكتورهايIXa، Xa، XlA، Xlla تشديد ميكند. مهارفاكتور فعال شده Xaبا توليد ترومبينتداخل كرده و در نتيجه اعمال مختلفترومبين را در انعقاد خون مهار ميكند.هپارين همچنين تشكيل كمپلكسآنتيترومبين III ـ ترومبين را تسريعمينمايد و با اين عمل، ترومبين را غير فعالكرده و مانع تبديل فيبرينوژن به فيبرينميگردد. هپارين از طريق مهار فعال شدنفاكتورهاي تثبيت كننده فيبرين توسطترومبين، از تشكيل لخته فيبريني پايدارجلوگيري ميكند.
فارماكوكينتيك: پيوند هپارين به پروتئينبسيار زياد است. متابوليسم دارو كبدياست. نيمه عمر هپارين بطور متوسط 1/5ساعت است. در صورت تزريق مستقيموريدي، شروع اثر دارو فوري است. درتزريق زير جلدي، شروع اثر معمولا بين
20 تا 60 دقيقه و تابع وضعيت بيمار است.دارو معمولا بصورت متابوليت و از طريقكليه دفع ميشود.
موارد منع مصرف: اين دارو در بيمارانمبتلا به هموفيلي و ساير اختلالات خوني،كمي پلاكت خون، اولسرپپتيك، خونريزياخير مغزي، زيادي شديد فشار خون،بيماري شديد كبد، آنوريسم نارسايي كليه،پس از صدمات شديد يا جراحي اخير، وحساسيت به هپارين و موارد تهديد بهسقط نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايد بااحتياط مصرف شود:
بيحسي منطقهاي يا انسداد اعصاب ناحيهكمر، ديسكرازي خوني بخصوص كميپلاكتهاي خون، زايمان اخير، آندوكارديتتحت حاد باكتريايي، جراحيهاي اخيراعصاب يا چشم يا در مواردي كه نياز بهعمل جراحي اعصاب يا چشم وجود دارد،پريكارديت يا نشت مايع به پريكارد، عيبشديد كار كليه، جراحي عمده يا زخمهاييكه سبب بوجود آمدن سطوح باز و وسيعميشوند، صدمه شديد بويژه به دستگاهعصبي مركزي، زخم يا ساير ضايعاتفعال گوارشي، ادراري، تنفسي، واسكوليتشديد و عيب شديد كار كبد.
2 ـ توصيه ميشود در بيماراني كه هپارينمصرف ميكنند، از تزريق عضلاني سايرداروها، به دليل احتمال بروز هماتوم وخونريزي در اطراف محل تزريقخودداري شود.
3 ـ خونريزي از لثه ممكن است نشانهمصرف بيش از حد هپارين باشد. درمان باهپارين خطر بروز خونريزي موضعي طيجراحيهاي دهان و پس از آن راافزايشميدهد.
4 ـ از آنجا كه هپارين از بافتهاي حيوانيتهيه ميشود، توصيه ميشود در بيمارانيكه سابقه حساسيت يا آسم دارند، ابتدامقدار آزمايشي 1000 واحد قبل از شروعدرمان تزريق شود.
5 ـ در صورت استفاده از برنامه درماني بامقادير كامل هپارين، مقدار مصرف داروبايد با توجه به نتايج آزمونهاي انعقاد خونبراي هر فرد تنظيم شود.
عوارض جانبي: خونريزي، نكروز پوست،كمي پلاكت خون، واكنشهاي حساسيتي(از جمله كهير، آنژيوادم و آنافيلاكسي)،پوكي استخوان پس از مصرف طولانيمدت و بندرت ريزش مو با مصرف ايندارو گزارش شده است.
تداخلهاي داروئي: مصرف همزمانهپارين با اسيد والپروئيك به علت مهارعملكرد پلاكتها ممكن است موجبخونريزي شود. متيمازول و پروپيلتيواوراسيل باعث كاهش پروترومبينخون ميشوند. لذا مصرف همزمان اينداروها با هپارين ممكن است باعث افزايشاثر ضد انعقادي شود. مصرف همزمانداروهاي ترومبوليتيك، ماننداسترپتوكيناز و اوروكيناز با داروهاي ضدانعقاد، خطر خونريزي را افزايش ميدهد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ براي بدست آوردنحداكثر اثر بخشي دارو و كاهش امكانخونريزي، دستورات مربوط به مصرفدارو بايد كاملا رعايت شود.
2 ـ در طول درمان با هپارين، از مصرفاسيد استيل ساليسيليك يا داروهاي حاويآن، ايبوپروفن و ساير داروهائي كه برروي پلاكتها مؤثرند، خودداري شود.
3 ـ پزشك و دندانپزشك بايد از مصرفاين دارو آگاه شوند.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: برنامه درماني بامقدار كامل:از راه زير جلدي، ابتدا 20/000 ـ 10/000واحد بصورت عميق (داخل چربي) و سپسهر 8 ساعت 10/000 ـ 8000 واحد يا هر 12ساعت 20/000 ـ 15/000 واحد يا با توجهبه نتايج آزمونهاي انعقادي تزريقميشود. از راه وريدي، ابتدا 10/000 واحدو سپس هر 6 ـ 4 ساعت 10/000 ـ 5000واحد يا u/kg 100 هر 4 ساعت يا با توجه بهنتايج آزمونهاي انعقادي تزريق ميشود. ازراه انفوزيون وريدي، مقدار
40/000 ـ 20/000 واحد در 1000 ميليليترمحلول كلرورسديم ايزوتونيك تزريقي درمدت زمان بيش از 24 ساعت مصرفميشود. سرعت انفوزيون، اغلب 1000واحد در هر ساعت است.
برنامه درماني با مقادير كم:
مقدار 5000 واحد 2 ساعت قبل از جراحيو 12 ـ 8 ساعت پس از آن بمدت حداكثر 7روز بصورت زير جلدي عميق (داخلچربي) تزريق ميشود.
كودكان: از راه وريدي، ابتدا u/kg 50 وسپس u/kg 100 ـ 50 هر 4 ساعت يابراساس نتايج آزمونهاي انعقادي تزريقميشود. از راه انفوزيون وريدي، ابتدا50u/kg بصورت مقدار حملهاي و سپس100 u/kg هر 4 ساعت يا براساس نتايجآزمونهاي انعقادي تزريق ميشود.
PROTAMINE
موارد مصرف: پروتامين بعنوان درمان درمواردي كه هپارين با مقادير بيش از حدمصرف گردد و منجر به خونريزي شود،بكار ميرود. اين دارو همچنين متعاقبجراحي قلب يا شريان يا انجام دياليز، برايخنثي نمودن اثر هپاين مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: پروتامين با هپارين تركيبميشود و يك كمپلكس پايدار ايجاد ميكندو در نتيجه هپارين بياثر ميگردد.
فارماكوكينتيك: اثر پروتامين طي 30 ثانيه تايك دقيقه شروع ميشود و تا دو ساعتطول ميكشد. طول مدت اثر پروتامين بهدماي بدن بستگي دارد.
عوارض جانبي: عوارض شايع عبارتندازبرافروختگي، ضربان آهسته و غيرعادي قلب، اشكال در تنفس، كاهش غيرعادي و ناگهاني فشار خون.
نكات قابل توصيه: پروتامين با بعضي ازآنتيبيوتيكهاي تزريقي، از جملهسفالوسپورينها و پنيسيلينهاناسازگاري دارد.
THROMBOLYTIC AGENTS
UROKINASE STREPTOKINASE
داروهاي ترومبوليتيك سيستمفيبرينوليتيك درون زاد را فعال نموده وپلاسمينوژن را به پلاسمين تبديل مينمايند.پلاسمين آنزيمي است كه سبب تجزيهلختههاي فيبريني و فيبرينوژن و سايرپروتئينهاي پلاسما مانند پيشسازهايفاكتورهاي V و VIIIميشود. اوروكينازبطور مستقيم سبب شكسته شدن پيوندپپتيدي ميشود، درحاليكه استرپتوكينازبطور غيرمستقيم اثر نموده و از طريقتركيب با پلاسمنيوژن و تشكيل كمپلكساسترپتوكيناز ـ پلاسمينوژن (كه در نهايت بهكمپلكس استرپتوكيناز ـ پلاسمين تبديلميشود) تشكيل پلاسمين را افزايش ميدهد.اين دو كمپلكس باقيمانده پلاسمينوژن را بهپلاسمين تبديل ميكنند.
STREPTOKINASE
موارد مصرف:استرپتوكيناز در درمانترومبوز وريدهاي عمقي، آمبولي ريوي،ترومبو آمبولي حاد شرياني، شانتهايشرياني ـ وريدي حاوي لخته و انفاركتوسحاد قلبي مصرف ميشود.
فارماكوكينتيك: نيمه عمر استوپتوكيناز پساز تزريق وريدي 1/5 ميليون واحد بيش ازيكساعت است. نيمه عمر كمپلكسهاي فعالكننده 23 دقيقه است. زمان لازم برايرسيدن به اوج اثر برقراري مجددپرفورزيون عضله قلب، 20 دقيقه تا2 ساعت(متوسط 45 دقيقه) پس از شروع درمانوريدي است. اثر دارو چند ساعت پس ازقطع مصرف از بين ميرود. طي 4 ساعتپس از قطع درمان، زمان ترومبين معمولا بهكمتر از دو برابر ميزان طبيعي خود ميرسد.با وجود اين، زمان پروترومبين بندرتممكن است براي مدت 24ـ12 ساعت پس ازتوقف درمان همچنان طولاني باشد.
موارد منع مصرف: استرپتوكيناز در مواردزير نبايد مصرف شود:
آنوريسم شكافنده يا موارد مشكوك به آن،خونريزي فعال، تومور مغزي، صدماتعروق مغزي يا سابقه آن، جراحي اعصابدرون جمجمهاي يا داخل نخاعي طي دوماه قبل از شروع درمان، جراحي اخيرقفسه سينه، ضربه اخير به سيستم اعصابمركزي، زيادي شديد و غير قابل كنترلفشار خون و واكنشهاي آلرژيك شديد ياآنافيلاكسي به استرپتوكيناز، نقصانعقادي، اغماء، وجود نشانههاي اخيرقرحه گوارشي، خونريزي شديد واژن،التهاب حاد لوزالمعده و عيب شديد كار كبد.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايد بااحتياط مصرف شود:
وجود هر گونه نقص انعقاد خون اوليه ياثانويه، زايمان طي ده روز قبل از شروعدرمان، آندوكارديت باكتريايي تحت حاد،خونريزي شديد مجراي گوارش طي 10 روزقبل از شروع درمان، جراحي اعصاب طي 2ماه قبل از شروع درمان، بيوپسي اعضاءطي 10 روز قبل از شروع درمان، سوراخشدن عروق خوني طي 10 روز قبل از شروعدرمان، هرگونه جراحي بزرگ غير ازجراحي اعصاب يا قفسه سينه طي 10 روزقبل از شروع درمان و ضربه شديد و اخير،تنگي دريچه ميترال همره با فيبريلاسيوندهليزي يا ساير نشانههاي ترومبوزاحتمالي در نيمه چپ قلب، رتينوپاتيديابتيك، درمان با استريتو كيناز طي 5 روزتا 6 ماه قبل از شروع مجدد درمان.
2 ـ در صورت بروز خونريزي شديد،مصرف دارو بايد قطع شود و در صورتنياز فاكتورهاي انعقادي و داروهاي ضدانحلال فيبرين (آپروتينين يا اسيدترانكساميك) نيز تجويز شود.
3 ـ درمان با داروهاي ترومبوليتيك برايموارد مصرف غير از ترومبوز شريانكرونر حاد فقط بايد در بيمارستانهايي كهداراي تجهيزات و پرسنل تعليم ديده برايانجام اقدامات و آزمونهاي تشخيصيتوصيه شده هستند، صورت گيرد.
4 ـ توصيه ميشود هنگام تزريقاسترپتوكيناز، وسايل و داروهايي ماننداپينفرين، آدرنو كروتيكوئيدها وضدهيستامينها براي درمان آنافيلاكسيدر دسترس باشند.
5 ـ در طول درمان با اين دارو بيمار بايدكاملا بستري و تحت نظر باشد.
عوارض جانبي: عوارض جانبي اين داروعمدتا تهوع و استفراغ و خونريزي است. دردپشت نيز با مصرف اين دارو گزارش شدهاست. خونريزي معمولا به محل تزريقمحدود ميشود. با وجود اين، خونريزيدرون مغز يا از ساير محلها نيز ممكن استبروز نمايد. استرپتوكيناز ممكن است سبببروز واكنشهاي آلرژيك شود.
تداخلهاي داروئي: مصرف همزمانداروهاي ضد انعقاد خوراكي يا هپارين بااسترپتوكيناز، به علت افزايش خطرخونريزي بطور كلي توصيه نميشود. درصورت مصرف همزمان داروهاي ضدانحلال فيبرين، مانند اسيد ترانكساميك وآپروتينين با استرپتوكيناز، اثرترومبوليتيك اين دارو و اثر ضد انحلالفيبرين از بين ميرود. مصرف داروهايضد درد و ضد التهاب غير استروئيدي،بخصوص ايندومتاسين و اسيد استيلساليسيليك همزمان با استرپتوكيناز،ممكن است سبب افزايش خطر بروزخونريزي شديد شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ تكميل دوره درمانهمراه با استراحت كامل و رعايت كليهدستورات پزشك به منظور به حداقلرساندن خونريزي ضروري است.
2 ـ تهيه و رقيق كردن محلول تزريقياسترپتوكيناز، بايد براساس توصيههايكارخانه سازنده صورت گيرد.
3 ـ در طول درمان با اين دارو بايد از هرگونه اقدام غير ضروري براي بيمارخودداري كرد.
مقدار مصرف: در درمان ترومبوز ياآمبولي شرياني، ترومبوز وريدهاي عمقييا آمبولي ريوي، 250/000 واحد به عنوانمقدار مصرف حملهاي طي 30 دقيقه تزريقميشود و سپس 100/000IU/hr بصورتانفوزيون مداوم براي 72 ـ 24 ساعتمصرف ميگردد. در ترومبوز شريانكرونر، از راه وريدي 1/500/000 واحدطي يكساعت و از راه داخل شرياني (ازطريق كانتر) ابتدا 20/000 واحد و سپس2000IU/min به مدت يكساعت تزريقميشود.
اشكال دارويي:
For Injection : 250,000 IU, 750,000 IU
UROKINASE
موارد مصرف: اوروكيناز در شانتهايشرياني ـ وريدي لختهاي و كانولهايوريدي، ترومبوليز در چشم، ترومبوزوريدهاي عمقي، آمبولي ريوي و انسدادعروق محيطي مصرف ميشود.
فارماكوكينتيك: نيمه عمر اوروكيناز تا 20دقيقه است. زمان لازم براي رسيدن به اوجاثر برقراري مجدد پرفوزيون عضله قلب،20 دقيقه تا 2 ساعت (متوسط 45 دقيقه)پس از شروع درمان وريدي است. اثر داروچند ساعت پس از قطع مصرف از بينميرود. طي 4 ساعت پس از قطع درمان،زمان ترومبين معمولا به كمتر از دو برابرميزان طبيعي خود ميرسد. با وجود اين،زمان پروترومبين، بندرت ممكن استبراي مدت 24 ـ 12 ساعت پس از توقفدرمان همچنان طولاني باشد.
موارد منع مصرف: اوروكيناز در مواردزير نبايد مصرف شود:
آنوريسم شكافنده يا موارد مشكوك به آن،خونريزي فعال، تومور مغزي، صدماتعروق مغزي يا سابقه آن، جراحي اعصابدرون جمجمهاي يا داخل نخاعي طي دوماه قبل از شروع درمان، جراحي اخيرقفسه سينه، ضربه اخير به سيستم اعصابمركزي، زيادي شديد و غير قابل كنترلفشار خون و واكنشهاي آلرژيك شديد ياآنافيلاكسي به اوروكيناز، نقص انعقادي،اغماء، وجود نشانههاي اخير قرحهگوارشي، خونريزي شديد واژن، التهابحاد لوزالمعده و عيب شديد كار كبد.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايد بااحتياط مصرف شود:
وجود هر گونه نقص انعقاد خون اوليه ياثانويه، زايمان طي ده روز قبل از شروعدرمان، آندوكارديت باكتريايي تحت حاد،خونريزي شديد مجراي گوارش طي 10 روزقبل از شروع درمان، جراحي اعصاب طي 2ماه قبل از شروع درمان، بيوپسي اعضاءطي 10 روز قبل از شروع درمان، سوراخشدن عروق خوني طي 10 روز قبل از شروعدرمان، هرگونه جراحي بزرگ غير ازجراحي اعصاب يا قفسه سينه طي 10 روزقبل از شروع درمان و ضربه شديد و اخير،تنگي دريچه ميترال همراه با فيبريلاسيوندهليزي يا ساير نشانههاي ترومبوزاحتمالي در نيمه چپ قلب، رتينوپاتيديابتيك، درمان با استريتو كيناز طي 5 روزتا 6 ماه قبل از شروع مجدد درمان.
2 ـ در صورت بروز خونريزي شديد،مصرف دارو بايد قطع شود و در صورتنياز فاكتورهاي انعقادي و داروهاي ضدانحلال فيبرين (آپروتينين يا اسيدترانكساميك) نيز تجويز شود.
3 ـ درمان با داروهاي ترومبوليتيك برايموارد مصرف غير از ترومبوز شريانكرونر حاد فقط بايد در بيمارستانهايي كهداراي تجهيزات و پرسنل تعليم ديده برايانجام اقدامات و آزمونهاي تشخيصيتوصيه شده هستند، صورت گيرد.
4 ـ در طول درمان با اين دارو بيمار بايدكاملا بستري و تحت نظر باشد.
عوارض جانبي: عوارض جانبي اين داروعمدتا تهوع و استفراغ و خونريزي است. دردپشت نيز با مصرف اين دارو گزارش شدهاست. خونريزي معمولا به محل تزريقمحدود ميشود. با وجود اين، خونريزيدرون مغز يا از ساير محلها نيز ممكن استبروز نمايد.
تداخلهاي داروئي: مصرف همزمانداروهاي ضد انعقاد خوراكي يا هپارين بااوروكيناز، به علت افزايش خطر خونريزيبطور كلي توصيه نميشود. در صورتمصرف همزمان داروهاي ضد انحلالفيبرين، مانند اسيد ترانكساميك وآپروتينين با اوروكيناز، اثر ترومبوليتيكاين دارو و اثر ضد انحلال فيبرين از بينميرود. مصرف داروهاي ضد درد و ضدالتهاب غيراستروئيدي، بخصوصايندومتاسين و اسيداستيل ساليسيليكهمزمان با اوروكيناز، ممكن است سببافزايش خطر بروز خونريزي شديد شود.
نكات قابل توصيه: 1 ـ تكميل دوره درمانهمراه با استراحت كامل و رعايت كليهدستورات پزشك، به منظور به حداقلرساندن خونريزي ضروري است.
2 ـ محلول تزريقي اوروكيناز بايدبلافاصله قبل از مصرف تهيه شود، زيرافرآورده فاقد هرگونه ماده محافظ است.باقيمانده مصرف نشده محلول نيز بايددور ريخته شود.
3 ـ در طول درمان با اين دارو بايد از هرگونه اقدام غير ضروري براي بيمارخودداري كرد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: در درمان آمبولي ريوي ياترومبوز وريدي حاد، ابتدا IU/kg 4400طي 10 دقيقه انفوزيون وريدي ميشود وسپس مقدار IU/kg/hr 4400 براي 12ساعت (در آمبولي ريوي) و يا 24 ـ 12ساعت (در ترومبوز وريدهاي عمقي)مصرف ميشود. در ترومبوز شريانكرونر مقدار 6000IU از طريق كاتترتزريق ميشود. براي تميز كردن كاتتروريدي پس از خروج كاتتر از وريد بامحلول حاوي 5000IU/ml پر ميشود.براي مصرف در چشم 5000IU از دارو در2 ميلي ليتر محلول كلرور سديم 0/09%تزريقي بكار ميرود.
كودكان: براي تميز كردن كاتتر وريديپس از خارج كردن كاتتر از وريد با محلولحاوي 5000IU/ml پر ميشود.
اشكال دارويي:
For Injection : 250,000 IU, 750,000 IU
TRANEXAMIC ACID
موارد مصرف: اسيد ترانكساميك درپيشگيري و درمان خونريزي ناشي ازجراحي دندان در بيماران هموفيليك (افراديكه مبتلا به كمبود فاكتورهاي انعقادي VIII يا IXهستند)، مصرف ميشود. اين دارو برايتوقف خونريزي ناشي از برداشتپروستات و همچنين در منوراژي و انژيوادمارثي مصرف ميشود.
مكانيسم اثر: اسيد ترانكساميك بطوررقابتي فعال شدن پلاسمينوژن را مهارميكند و در نتيجه تبديل پلاسمينوژن بهپلاسمين (فيبرينوليزين) را كاهش ميدهد.اين دارو همچنين بطور مستقيم فعاليتپلاسمين را مهار مينمايد، ولي مقادير زيادآن براي ايجاد اين اثر لازم است.
فارماكوكينتيك: 50 ـ 30 درصد مقدارمصرف از مجراي گوارش جذب ميشود.كمتر از 5 درصد دارو متابوليزه ميشود.نيمه عمر دارو تقريبا 2 ساعت است. زمانلازم براي رسيدن به اوج غلظت پلاسمايياز راه خوراكي تقريبا 3 ساعت است. دارواز راه *****اسيون گلومرولي دفع ميشود.بيش از 95 درصد دارو بصورت تغييرنيافته دفع ميشود. حداكثر تا 39 درصدمقدار مصرف خوراكي و 90 درصد مقدارمصرف تزريقي طي 24 ساعت از راه ادراردفع ميشود.
موارد منع مصرف: اين دارو در بيمارانترومبوآمبوليك نبايد مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ اين دارو در موارد زير بايد بااحتياط مصرف شود:
بيماران مبتلا به نقص ديد رنگي، هماتوريشديد (در صورت احتمال انسداد ميز راهدارو نبايد مصرف شود) خونريزي زيرعنكبوتيه، عيب كار كليه، سابقه يا استعدادابتلا به ترومبوز
2 ـ در درمان طولاني مدت بيماران مبتلا بهآنژيوادم ارثي، معاينه منظم چشم و انجامآزمونهاي كار كبد در پيگيري وضعيتبيمار اهميت دارند.
3 ـ اسيد ترانكساميك از راه تزريقي بايد
با سرعت حداكثر mg/min 100 تجويزشود تا از افت فشار خون جلوگيري شود.
عوارض جانبي: تهوع، استفراغ، اسهال و باتزريق سريع وريدي آن مواردي از تلوتلوخوردن گزارش شده است.
مقدار مصرف
خوراكي:
براي پيشگيري از خونريزي ناشي ازجراحي دندان، يك روز قبل از عمل،25mg/kg سه يا چهار بار در روز مصرفميشود. پس از جراحي نيز 25mg/kg سه ياچهار بار در روز براي 10 ـ 7 روز پس ازجراحي مصرف ميشود. در بيماران مبتلابه عيب متوسط تا شديد كار كليه، به دليلخطر بروز تجمع دارو، مقادير بين 15mg/kgدو بار در روز و 7/5mg/kg يكبار در روزتوصيه ميشود.
تزريقي:
مقدار mg/kg 10 بلافاصله قبل از جراحيدندان، از راه وريدي تزريق ميشود. (پرمصرف خوراكي ارجحيت دارد). پس ازجراحي، در بيماراني كه قادر به مصرفدارو از راه خوراكي نيستند، mg/kg 10 سهيا چهار با در روز به مدت 8 ـ 2 روز تزريقوريدي ميشود. در بيماران مبتلا به عيبمتوسط تا شديد كار كليه، به دليل خطربروز تجمع دارو، مقادير بين mg/kg 10دوبار در روز و mg/kg 5 يكبار در روزتوصيه ميشود.
WARFARIN SODIUM
موارد مصرف: اين دارو براي پيشگيري ازآمبولي در بيماري روماتيسمي قلب وفيبريلاسيون دهليزي، پشگيري از تشكيللخته پس از نصب دريچههاي مصنوعيقلب، پيشگيري و درمان ترومبوز وريدي وآمبولي ريوي و حملات ايسكميك گذرامصرف ميشود.
مكانيسم اثر: وارفارين، مانند سايرداروهاي خوراكي ضد انعقاد خون، داراياثر غير مستقيم ضد انعقادي است و ازطريق مهار ساخت فاكتورهاي انعقادي II،VII، IX و X در كبد و در مسير وابسته بهويتامين K، اثر خود را اعمال ميكند.
ACA
موارد مصرف: تركيب استامينوفن و اسيداستيل ساليسيليك براي تسكين دردهايخفيف تا متوسط و كاهش تب بكار ميرود.كافئين موجود در اين فرآورده از بروزگيجي و عوارض ثانويه آن درسرماخوردگي جلوگيري ميكند.
مكانيسم اثر: كافئين محرك خفيف دستگاهعصبي مركزي است و عروق خوني مغزيرا تنگ ميكند و اين اثر ممكن است به رفعسر درد كمك نمايد. اثرات ضد درد و ضدالتهاب اين دارو نيز مربوط به استامينوفنو اسيداستيل ساليسيليك ميباشد.
فارماكوكينتيك: كافئين بخوبي از مجرايگوارشي جذب ميشود، اتصال آن بهپروتئينهاي پلاسماكم است، متابوليسم آنكبدي بوده و نيمه عمر آن 4 ـ 3 ساعتاست. استامينوفن و اسيداستيلساليسيليك نيز بخوبي از دستگاه گوارشجذب ميگردند. جذب اسيد استيلساليسيليك با غذا كاهش مييابد. نيمه عمرآن در حدود 20 ـ 15 دقيقه است ومتابوليسم هر دو دارو كبدي است. اوجغلظت پلاسمايي آن 2 ـ 1 ساعت پس ازمصرف ميباشد.
موارد منع مصرف: در صورت احتمالبروز خونريزي و در بيماري هموفيلينبايد مصرف گردد.
هشدارها: 1 ـ مصرف تركيب استامينوفن واسيداستيل ساليسيليك در كودكان موردبحث است و بسياري از پزشكان مصرفاين فرآورده را در كودكان كمتر از 12 سالتوصيه نميكنند.
2 ـ استفاده بيش از حد اين دارو ممكن استخطر نكروز كبدي را افزايش دهد.
عوارض جانبي: تحريك معده، سوزش سردل يا سوءهاضمه، تهوع، استفراغ و دردمعده از عوارض اسيداستيل ساليسيليكميباشند.
تداخلهاي دارويي: بعلت مصرف همزماناسيداستيل ساليسيليك و استامينوفناحتمال بروز نفروپاتي بيشتر است.مصرف همزمان گلوكوكورتيكوئيدهاميزان غلظت پلاسمايي اسيد استيلساليسيليك را كاهش ميدهد و احتمالايجاد خيز را نيز با اين دارو افزايشميدهد. داروهاي سمي براي عصب هشتمشنوايي ميتوانند اثرات سمي اسيد استيلساليسيليك را برروي اين عصب افزايشدهند. مصرف همزمان استامينوفن باداروهاي القاء كننده آنزيمي و همچنينداروهاي سمي براي كبد ميتواند سميتكبدي آنرا افزايش دهد. مصرف همزمانكافئين با ساير داروهاي محرك دستگاهعصبي مركزي ممكن است منجر به تحريكبيش از حد CNS و بروز عصبانيت،تحريكپذيري يا كم خوابي گردد. كافئينميتواند دفع ادراري ليتيوم را افزايش دهدبنابراين بر غلظت درماني آن اثر ميگذارد.مصرف همزمان مهار كنندههاي مونوآمين اكسيد از ميتواند اثرات مقلدسمپاتيك كافئين را افزايش داده و منجر بهبروز آريتمي خطرناك قلبي و يا افزايششديد فشار خون گردد.
نكات قابل توصيه: 1 ـ اين دارو در كودكانيكه نشانههاي انفلوانزا يا آبله مرغان دارند،نبايد بدون مشورت با پزشك تجويز شود.
2 ـ براي كاهش عوارض با غذا و همراه يكليوان آب مصرف گردد.
3 ـ در صورتيكه عوارض بيماري و يا تبطي 3 روز كاهش نيافت به پزشك مراجعهگردد.
4 ـ پنجروز قبل از جراحي از مصرف آنخودداري گردد.
مقدار مصرف:
بزرگسالان: يك قرص هر 3 ساعتمصرف ميشود. حداكثر مقدار مصرف دربزرگسالان هشت قرص در روز است. ايندارو بيشتر از 10 روز بدون نظر پزشكنبايد مصرف گردد.
كودكان: زير 3 سال با نظر پزشك تجويزميگردد. از سنين 2 تا 12 سال از 13 تا يكقرص هر 6 ـ 4 ساعت مصرف ميشود.